Jakie leki przeciwgorączkowe stosujemy najczęściej?
Najczęściej spotykanymi lekami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi są: paracetamol, ibuprofen, naproksen, ketoprofen, metamizol, kwas acetylosalicylowy, meloksikam i diklofenak. Leki te różnią się między sobą i wybór konkretnego zawsze dobrze poprzedzić konsultacją z lekarzem lub farmaceutą.
Paracetamol a wątroba
Powszechnie uważa się, że popularny paracetamol jest substancją o niskim ryzyku stosowania. Faktycznie nie drażni żołądka jak inne leki działające przeciwgorączkowo. Należy jednak pamiętać, że może obciążać wątrobę. Po zażyciu paracetamolu jego metabolizm zachodzi właśnie w tym narządzie. Zażyte w tym samym czasie leki mogą ten metabolizm zaburzać, powodując, że będzie on dłużej utrzymywał się w organizmie, albo przyspieszą jego przetworzenie do niekoniecznie bezpiecznych metabolitów.Dlatego ważne jest zwrócenie uwagi na dawkowanie leku i nieprzekraczanie zalecanych ilości. Jest to też ważne dlatego, że przeciwbólowo stosuje się inną dawkę paracetamolu niż gdy ten lek stosujemy przeciwgorączkowo.
Ile paracetamolu można zażyć?
Paracetamol obok ibuprofenu może być stosowany u dzieci. Reszta leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych nie jest zalecana w terapii pediatrycznej.
Dawka jednorazowa paracetamolu u dzieci powyżej 3. miesiąca życia to 10-15 mg/kg masy ciała. Dotyczy to zarówno preparatów doustnych jak i czopków . Podanie można powtórzyć nie częściej niż co cztery godziny i całkowita dawka paracetamolu jako leku przeciwgorączkowego to 60 mg/kg masy ciała na dobę. Natomiast przeciwbólowo podaje się go w ilości 90 mg/kg masy ciała na dobę. Dawkowanie u osób dorosłych to maksymalnie 4 g na dobę. Zwykle stosuje się jednorazowo 500 mg, przy czym jednorazowa dawka maksymalna to 1000 mg [1].
Paracetamol i inne leki. Czy to jest bezpieczne?
Stosując paracetamol, musimy też pamiętać o interakcjach, w jakie wchodzi ten lek. Podanie go łącznie z innymi substancjami drażniącymi wątrobę, będzie nasilać to działanie i może prowadzić do jej uszkodzenia . Ostatnie doniesienia pokazują, że stosowanie nawet terapeutycznych dawek paracetamolu, do 4 g na dobę, u osób nadużywających alkoholu może prowadzić do ostrego uszkodzenia wątroby [2].
Paracetamol wchodzi w interakcje z: jeżówką purpurową (Echinacea), cyprofloksacyną (Cipronex, Cipropol, Ciphin, Proxacin, Ciprinol, Ciprobay) i erytromycyną (Erythromycinum WZF), nasilając hepatotoksyczność takiego połączenia.
Dodatkowo: zmniejsza stężenie lamotryginy (leku przeciwpadaczkowego, np.: Lamotrix, Lamitrin, Plexxo, Lamilept, Epitrigine, Symla) w osoczu i nasila ryzyko krwawień jeśli stosuje się go razem z warfaryną (Warfin) [1].
Barbiturany (leki uspokajające) nasilają toksyczność paracetamolu [5], podobnie jak coraz częściej stosowany kannabidiol (Epidiolex, CBD) [6].
Należy również zachować ostrożność w razie zastosowania remdesiwiru (Veklury), leku podawanego w trakcie leczenia szpitalnego COVID-19 i równoczesnego podania paracetamolu [7].
Gorączka a szczepienia
Zawsze warto zwracać uwagę na to, jakie leki stosujemy, zanim sięgniemy po preparat uśmierzający ból czy gorączkę. Starajmy się też, aby leków przeciwgorączkowych nie stosować przy temperaturze poniżej 38,5°C. Gorączka stymuluje nasz układ odpornościowy do produkcji przeciwciał. Wcześnie obniżona, opóźni pojawienie się odpowiedzi organizmu na zakażenie, ale również na szczepienie [4].
Okazuje się, że profilaktyczne zastosowanie paracetamolu jako leku przeciwgorączkowego, przed lub zaraz po szczepieniu, znacznie obniża odpowiedź poszczepienną. Organizm wytwarza mniej przeciwciał i jest to proces opóźniony. Ten negatywny efekt nie występuje gdy obniża się gorączkę występującą faktycznie już po szczepieniu. Dla własnego dobra i korzyści należy więc pragmatycznie ocenić konieczność zażycia takiego leku.
Infekcje dróg oddechowych — jaki lek przeciwgorączkowy wybrać?
Wybierając konkretny preparat, musimy pamiętać, że każdy lek ma określone przeciwwskazania i działania uboczne. Paracetamol jest lekiem bezpiecznym, jeśli stosuje się go w określonej ilości i unika łączenia z niektórymi lekami czy alkoholem. Natomiast nie ma działania przeciwzapalnego. Ono będzie korzystne w bólach stawowo-kostnych ogólnie określanych jako reumatyczne. Paracetamol może też być dobrym wyborem w przypadku infekcyjnych chorób górnych dróg oddechowych. Badania wskazują bowiem, że leki przeciwbólowe i przeciwzapalne maskują objawy zapalenia płuc i wydłużają okres terapii [3]. W takim wypadku to paracetamol sprawdzi się jako lek przeciwgorączkowy.
