Zakażenie bakteryjne okolic intymnych
To stan, podczas którego dochodzi do zaburzenia składu bakterii, które tworzą prawidłową mikrobiotę pochwy. Kiedy spada liczba pałeczek kwasu mlekowego (Lactobacillus), ich miejsce zajmują bakterie chorobotwórcze. W wyniku zmian we florze bakteryjnej pH pochwy wzrasta. Dzieje się tak, z powodu braku produkcji nadtlenku wodoru, który jest produkowany przez „dobre bakterie”, a którego deficyt jest idealną pożywką dla rozwoju infekcji i stanu zapalnego.
Przyczyn bakteryjnej waginozy należy szukać m.in. w otyłości, przewlekłym stosowaniu antybiotyków, cukrzycy, niewłaściwej higienie osobistej czy częstej zmianie partnerów seksualnych. Dodatkowo, u około 20% kobiet dochodzi do nawrotu infekcji w ciągu 3 miesięcy od zakończenia terapii [2,3].
Grzybicza infekcja intymna
Kandydoza pochwy powodowana jest przez przyrost grzybów z rodzaju Candida, głównie Candida albicans. Występuje najczęściej u kobiet w ciąży, zakażonych wirusem HIV, chorujących na cukrzycę, przyjmujących cytostatyki czy antybiotyki.
Jedynie niewielki procent kobiet potrafi poprawnie zdiagnozować u siebie grzybicę pochwy — dlatego zawsze konieczna jest konsultacja ginekologiczna [4,5].
Czytaj więcej: Grzybica pochwy-leki dostępne bez recepty. Clotidal, Gynoxin, czy Clotrimazolum?
Czym się różni infekcja intymna bakteryjna od infekcji intymnej grzybiczej?
Bakteryjne zakażenie pochwy | Grzybicze zakażenie pochwy |
często bez swędzenia i podrażnienia | podrażnienie i swędzenie |
nieprzyjemny, „rybi” zapach | bez zapachu |
bez bólu | ból |
biała lub szara, rzadka wydzielina | biała, gęsta, „serowata” wydzielina |
Należy pamiętać, że większość preparatów dostępnych bez recepty służy do łagodzenia objawów, a nie do leczenia choroby.
Testy na infekcję intymną pochwy
W aptece można zakupić test na infekcje pochwy, które są oparte na pomiarze pH (wiarygodność ponad 90%). Prawidłowa wartość pH u zdrowej kobiety waha się w granicach 3,5 – 4,2.
W ciąży wartość ta może wzrastać do 4,4 — stąd kobiety ciężarne mają większe predyspozycje do infekcji układu moczowo-płciowego. Warto pamiętać, że odchylenia pH od normy są tylko jednym z objawów infekcji.
Test ma formę cienkiego aplikatora, który powinien być umieszczony w pochwie na głębokości około 3 cm przez około 10 sekund. Pod wpływem wydzieliny z miejsc intymnych powierzchnia testowa zmienia kolor. Następnie porównuje się ją ze skalą zamieszczoną na opakowaniu.
Leczenie infekcji intymnych
W infekcjach o podłożu bakteryjnym najczęstszą formą leczenia jest zastosowanie antybiotykoterapii. Wykorzystuje się do tego preparaty z metronidazolem style=”font-weight: 400;”> (Metronidazol Polpharma), nifuratelu z nystatyną (Macmiror Complex), chlorku dekaliny (Fluomizin) czy klindamycyny (Dalacin). Wszystkie uprzednio wymienione leki dostępne są jedynie na receptę. Preparatem OTC o działaniu przeciwbakteryjnym jest Albothyl, zawierający w swoim składzie polikrezulen, który ułatwia usuwanie zmienionych chorobowo komórek, wspomagając dzięki temu odnowę nabłonka pochwy. Wspomagająco można stosować również preparat z benzydaminą (Tantum Rosa). To preparaty do irygacji pochwy (w postaci proszku do przygotowywania roztworu lub gotowego roztworu) pomagające zwalczyć ból, świąd, pieczenie, zaczerwienienie i obrzęk powstałe w wyniku zapalenia pochwy, sromu, szyjki macicy oraz w profilaktyce zakażeń w okresie połogu.
Kandydoza, czyli grzybicze zapalenie pochwy i sromu leczona jest przy użyciu globulek, kremów dopochwowych czy dostępnych na receptę preparatów doustnych.
Leki OTC to np. Clotrimazolum GSK, Clotidal (krem z klotrimazolem), Gynoxin Uno, Gynoxin Optima (globulki z fentikonazolem). Preparatami na receptę do stosowania miejscowego są m.in. Gyno-Pevaryl (ekonazol), Gyno-Femidazol (mikonazol), Pimafucin (natamycyna), Gynazol (butokonazol). Lekarz może zalecić również globulki z kwasem borowym jako lek recepturowy do wykonania w aptece.
Clotrimazol — jak stosować takie preparaty jak Clotidal, Canesten czy Clotrimazolum?
W przypadku grzybicy nawrotowej konieczne jest zastosowanie preparatów doustnych, gdyż ognisko kandydozy może być zlokalizowane w innym narządzie np. przełyku, skórze i odpowiada wtedy za reinfekcje. Lekami z wyboru są wtedy: itrakonazol (Orungal, Trioxal), czy flukonazol (Flumycon) [1,5,6].
Probiotyki w leczeniu infekcji intymnych
Probiotyki dopochwowe, jak i doustne, stosuje się w infekcjach intymnych pochwy samodzielnie oraz jako dodatek do antybiotykoterapii. Stosować je można również jako profilaktykę infekcji intymnych. Dzięki podawaniu pałeczek kwasu mlekowego flora bakteryjna pochwy jest przywrócona i utrzymana na odpowiednim poziomie.
Przyjmowanie probiotyków w leczeniu uzupełniającym zwiększa skuteczność farmakoterapii oraz znacząco obniża ryzyko nawrotów [5].
Dodatkowe preparaty:
- witamina C w preparatach dopochwowych (globulkach) — reguluje pH w strefie intymnej oraz dodatkowo chroni przed rozprzestrzenianiem się bakterii np.: Zenella Med, VITAgyn C, Feminella Vagi C,
- globulki zawierające chlorheksydynę o działaniu przeciwzapalnym (Chlorivag),
- krem dopochwowy z olejkiem z drzewa herbacianego (Prurifem) o działaniu przeciwgrzybiczym i przeciwbakteryjnym [1].
Wskazówki okołoterapeutyczne
- W przypadku infekcji pochwy wskazana jest również terapia u partnera seksualnego w celu zapobiegania wzajemnego nieustającego i ponownego zakażania się.
- Na czas kuracji należy zachować wstrzemięźliwość seksualną.
- Powinno nosić się bieliznę bawełnianą, która zapobiega otarciom. Zatem, niewskazana jest taka, która jest obcisła, nieprzewiewna i stworzona z materiałów sztucznych.
- Dieta powinna być zróżnicowana i bogata, obfita w warzywa, owoce, kiszonki, produkty pełnoziarniste i nabiał. Należy unikać produktów bogatych w cukry proste, które są idealną pożywką dla drobnoustrojów chorobotwórczych.
- Nie wykonywać zbyt częstych irygacji pochwy jeśli nie istnieją ku temu przesłanki. Sprzyja to wypłukiwaniu prawidłowej flory bakteryjnej.
- Kremy dopochwowe czy globulki najlepiej aplikować na noc w pozycji leżącej, dzięki temu zmniejsza się ryzyko wypłynięcia leku.
- Należy wybierać delikatne płyny do higieny intymnej, o właściwym odczynie pH, bez substancji zapachowych. Zwykłe żele pod prysznic i mydła mogą zaburzyć barierę ochronną. Niezwykle ważny jest również kierunek mycia miejsc intymnych — zawsze od pochwy w kierunku odbytu, a nie odwrotnie. Zapobiega to przenoszeniu drobnoustrojów z końca przewodu pokarmowego w kierunku warg sromowych i pochwy.
- Do mycia pod prysznicem czy kąpieli stosować niezbyt ciepłą wodę (około 37 stopni Celsjusza). Co więcej, powinno się unikać używania gąbek i myjek – mogą być siedliskiem patogenów.
- W celu nawilżenia, redukcji świądu, pieczenia i łagodzenia podrażnień dobrym pomysłem jest doraźne stosowani żeli intymnych (Provag, Trivagin, Feminum, Neo-Vaginal).
Podsumowanie
Każda kobieta, która zaobserwuje u siebie niepokojące objawy, powinna skonsultować się z lekarzem w celu zaordynowania odpowiedniego leczenia. W szczególności kobiety w ciąży muszą bardziej dbać o swój organizm i w razie jakichkolwiek wątpliwości udać się na wizytę do ginekologa. Nieleczone infekcje intymne mogą prowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego czy infekcji płodu. W momencie nawracających infekcji zalecane jest pobranie wymazu z kanału szyjki macicy i pochwy, a następnie dobranie odpowiedniego antybiotyku na podstawie otrzymanego wyniku antybiogramu.