Na początek definicja. Czym jest tran?
Zacznijmy od samej nazwy. Nazwa tran jest w zasadzie poprawna jedynie dla tłuszczu z wątroby dorsza, ewentualnie z sardeli. Zaglądając do wikipedii:
“Tran (niem. Tran, olej wątłuszowy, farm. Oleum Jecoris Aselli, Oleum Morrhuae, Oleum Gadi) – ciekły tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb z rodziny dorszowatych i tkanki tłuszczowej niektórych ssaków morskich.”
Tłuszcz z rekina nie jest tranem, choć istnieją produkty mające w nazwie “tran z rekina”.
Czym jest olej z wątroby rekina?
Olej z wątroby rekina jest produktem pochodzenia naturalnego otrzymywanym z wątroby rekina. Jest to bogate źródło składników odżywczych.
Co zawiera tran, a co olej z wątroby rekina?
W oleju z wątroby dorsza występują tzw. kwasy omega-3. Są to NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe). Dzięki nim prawidłowo rozwija się i działa układ odpornościowy, krwionośny i nerwowy. NNKT zmniejszają także istniejące w organizmie stany zapalne. Szczególnie ważnymi kwasami tłuszczowymi omega-3 (n-3) są DHA (kwas dokozaheksaenowy) i EPA (kwas eikozapentaenowy). Efektem suplementacji DHA u dzieci jest prawidłowy rozwój psychoruchowy i fizyczny, wyższa odporność, a także lepsza ostrość widzenia. Tran zawiera również naturalnie występujące witaminy A i D, które rozpuszczają się w tłuszczach. Witamina A pozytywnie wpływa na wzrok i na skórę. Witamina D, z powodu swoich właściwości znajduje zastosowanie w różnych wskazaniach. Wpływa m.in. na odporność i układ kostny.
W oleju z wątroby rekina głównymi składnikami są alkiloglicerole i skwalen. Alkiloglicerole działają pobudzająco na układ odpornościowy. Spożywanie skwalenu przynosi korzyści pacjentom z chorobami serca, z cukrzycą i z chorobami wątroby.
Kiedy stosować tran, a kiedy olej z wątroby rekina?
Tran szczególnie warto zażywać w niedoborach witamin A i D oraz jako uzupełnienie kwasów tłuszczowych omega-3. Jeśli spożywamy tłuste ryby przynajmniej dwa razy w tygodniu, preparaty z tranem nie są już tak konieczne.
Suplementy diety Produkty zawierające olej z wątroby rekina warto stosować w przypadku spadków odporności. Ich przyjmowanie należy rozpocząć na początku jesieni i kontynuować aż do wiosny.
Syrop, kapsułka czy żelki? Co wybrać?
Dla dorosłych zdecydowanie rekomenduję kapsułki. Zawierają spore dawki składników, łatwo je zażyć i nie czuć posmaku rybiego tłuszczu. Warto je połknąć po posiłku, wtedy unikniemy nieprzyjemnego rybnego “odbijania się”. Dla dzieci polecam syropy. Warto wybierać te, które mają w miarę krótki skład, bez nadmiaru zbędnych chemicznych wypełniaczy. Nie należy bać się witaminy E, gdyż mimo tego, że jest dodatkiem, to zwiększa trwałość preparatu.
Obecnie dostępne preparaty w syropie mają o wiele lepszy smak niż znienawidzony przez rodziców i dziadków czysty tran.
Są też produkty w żelkach, ale ze względu na dodatek cukru i innych ulepszaczy nie będę ich polecać.
Zestawienie przykładowych preparatów możemy zobaczyć poniżej, w tabeli.
| Preparat | Producent | Skład | Zawartość głównych składników w 1 porcji | Uwagi |
| “Tran Hasco”, 60 kapsułek | Hasco-Lek | olej wątłuszowy (typ B) (Iecoris Aselli Oleum), żelatyna, glicerol | Olej wątłuszowy (typ B) 500 mg o zawartości:
|
Tran, który ma status leku! |
| “Mega tran”, 120 kapsułek | Avet Pharma | olej z wątroby dorsza, żelatyna spożywcza, substancja wiążąca – glicerol, woda oczyszczona | Olej rybi z wątroby dorsza (Gadus morhua) 270 mg, w tym:
|
zalecana porcja dzienna 2 kapsułki. Jest podane, z jakiego gatunku pochodzi tran. |
| “Moller’s forte z tranem”, 60 kapsułek | Orkla Health | Skoncentrowany olej z ryb, żelatyna, olej z wątroby dorsza – ryby (tran), glicerol (substancja wiążąca), octan DL-alfa-tokoferylu (witamina E), mieszanina tokoferoli (przeciwutleniacz), cholekalcyferol (witamina D) | Skoncentrowany olej z ryb:
|
Dzienna porcja dorośli i dzieci od 6 lat 2 kapsułki. |
| “Max tran plus”, 30 kapsułek | Colfarm | Olej z wątroby rekina, żelatyna wołowa, substancja utrzymująca wilgoć: glicerol, octan DL-alfa tokoferylu, palmitynian retinylu, cholekalcyferol | Olej z wątroby rekina 250 mg, w tym:
|
Nazwa tran jest nieadekwatna do składu, w którym jest olej z wątroby rekina. Zalecana porcja 2 kapsułki dziennie. |
| “Doppelherz activ Tran na odporność”, 120 kapsułek | Queisser | Olej z wątroby dorsza (o naturalnej zawartości kwasów tłuszczowych omega-3 oraz witamin A i D3), żelatyna, substancja utrzymująca wilgoć: glicerol | Tran z dorsza 300 mg, w tym:
|
Podano sumę DHA+EPA, a nie zawartość pojedynczych składników. Zalecana porcja dzienna to 4 kapsułki dziennie podane w dwóch porcjach. |
| “Tran z rekina”, syrop 250 ml | Domowa Apteczka | EmulOil [substancja wypełniająca (maltitole), olej z wątroby rekina grenlandzkiego, woda, aromaty w tym aromat naturalny, substancje zagęszczające (sól sodowa oktenylobursztynianu skrobiowego, guma ksantanowa), emulgator (mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych)], woda, kwas L-askorbinowy, regulator kwasowości (kwas cytrynowy), substancja konserwująca (sorbinian potasu), octan DL-alfa-tokoferylu, tlenek cynku, przeciwutleniacz (estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego), substancja słodząca (glikozydy stewiolowe), barwnik (koszenila), octan retinylu, cholekalcyferol, selenian (IV) sodu | Zawartość w łyżeczce 5 ml:
|
Dzienna porcja 10 ml, spora ilość składników pomocniczych, Nazwa tran, podczas gdy chodzi o olej z wątroby rekina. |
| “Iskial”, 120 kapsułek | USP Zdrowie | Olej z wątroby rekina (w tym: alkiloglicerole i skwalen); żelatyna; substancja glazurująca: glicerol; substancja przeciwzbrylająca: dwutlenek krzemu; bezzapachowy ekstrakt z czosnku; barwnik: tlenki i wodorotlenki żelaza (tlenek żelaza); witamina D (cholekalcyferol). Może zawierać śladowe ilości skorupiaków, ryb, soi i ich produktów pochodnych |
W jednej kapsułce: olej z wątroby rekina 250 mg, w tym:
|
Dla dorosłych zalecane dawkowanie 2-4 kapsułek dziennie, po 3 roku życia 2 kapsułki dziennie. |
| “Preventic Extra 500”, 120 kapsułek | Aflofarm | Olej z wątroby rekina, octan DL-alfa-tokoferolu. Składniki kapsułki: żelatyna, substancja utrzymująca wilgotność: glicerol | Olej z wątroby rekina 500 mg, w tym:
|
Dorośli i dzieci od 3 roku życia 1 kapsułkę dziennie |
| “MioBio Alaskan żelki z super tranem”, 30 sztuk | S-LAB |
syrop glukozowy, cukier, woda, żelatyna wieprzowa, olej z wątroby dorsza, olej z wątroby rekina, regulator kwasowości – kwas cytrynowy, inulina, olej z wiesiołka, witamina A (octan retinylu), witamina D (cholekalcyferol), sorbitol (substancja utrzymująca wilgotność), barwniki: beta-karoten, koszenila, E141 (ii), wyciąg z krokosza barwierskiego-Carthamus, olej roślinny (palmowy i kokosowy), wosk karnauba E903 (substancja glazurująca), aromaty. Produkt zawiera olej z ryb. |
W jednym żelku znajduje się 100 mg oleju z wątroby dorsza, zawierający:
|
Zalecane dwa żelki dziennie. Skład zawiera oba oleje – z wątroby dorsza i rekina. Jest dużo dodatkowych składników pomocniczych. Nie ma podanej zawartości kwasów omega-3. |
Jak prawidłowo stosować tran i olej z wątroby rekina?
Stosowanie tranu i oleju z wątroby rekina może przynieść korzyści zdrowotne, ale ważne jest, aby robić to zgodnie z zaleceniami, ponieważ są to produkty zawierające składniki odżywcze, które w nadmiernych ilościach mogą być toksyczne. Oto kilka wskazówek dotyczących prawidłowego stosowania tranu i oleju z wątroby rekina:
- Konsultacja z lekarzem: Zawsze zaleca się skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji tranem lub olejem z wątroby rekina, szczególnie jeśli masz jakieś schorzenia zdrowotne, jesteś w ciąży lub karmisz piersią, lub masz alergie.
- Dawkowanie zgodnie z zaleceniami: Przestrzegaj zaleceń dotyczących dawkowania na etykiecie produktu lub zgodnie z zaleceniami lekarza. Nie przekraczaj zalecanej dawki, ponieważ nadmiar witamin, takich jak A, może być toksyczny.
- Regularność stosowania: Jeśli decydujesz się na suplementację tranem lub olejem z wątroby rekina, stosuj produkt regularnie zgodnie z zaleceniami. Skutki zdrowotne mogą być widoczne po pewnym czasie, więc kontynuuj suplementację, aby uzyskać pełne korzyści.
- Wybór produktów wysokiej jakości: Wybieraj tran i olej z wątroby rekina od renomowanych producentów, aby mieć pewność, że są one odpowiedniej jakości.
- Przechowywanie: Przechowuj produkty w odpowiednich warunkach, zgodnie z zaleceniami na etykiecie. Nie dopuszczaj do dostępu dzieci do opakowania.
Podsumowanie
W celu poprawy ogólnego stanu organizmu warto wziąć pod uwagę obydwa oleje. Jednak ze względu na to, że dla prawidłowego rozwoju dzieci ważna jest witamina D oraz kwas tłuszczowy DHA, dla młodszych pacjentów rekomendowałabym suplementację tranem.
Natomiast suplementację olejem z wątroby rekina warto rozpocząć w okresie jesienno-zimowym, gdy właśnie wtedy najczęściej dochodzi do spadków odporności.
