leki-orange

Mącznica lekarska - jakie ma właściwości?

Na co pomaga mącznica lekarska? Czy jest dobra na pęcherz?

Mącznica lekarska swoim wyglądem przypomina borówkę leśną. Ze względu na znane właściwości lecznicze, roślina ta była w Polsce powszechnie zbierana, co znacznie zmniejszyło jej ilość. Z tego względu obecnie znajduje się pod ochroną. Jakie są jej właściwości? Jakie preparaty można znaleźć w aptece? Czy są bezpieczne?

Mącznica lekarska — co to za roślina?

Mącznica lekarska (łac. Arctostaphylos uva-ursi) należąca do rodziny wrzosowatych, jest również znana pod nazwą niedźwiedzie grono. Występuje w strefie umiarkowanej i arktycznej. W Polsce można ją spotkać na głównie na północy i w górach, ale należy pamiętać, że jest pod ścisłą ochroną. Mącznica lekarska kwitnie od kwietnia do czerwca. Ma zielone, drobne, skórzane, błyszczące liście i intensywnie czerwone jagody, a jej wysokość rzadko przekracza 10 centymetrów. Swoją nazwę mącznica lekarska zawdzięcza liściom, które mają dużo zastosowań w lecznictwie [1].

Liść mącznicy — co zawiera?

Liście są zbierane od kwietnia do września, a następnie suszone. Surowiec jest wykorzystywany w ziołolecznictwie i kosmetologii. Kiedyś mącznica była wykorzystywana w garbarstwie, garbniki występujące w liściach mącznicy mają działanie rozjaśniające. Z tego względu jest dodawana do kremów na przebarwienia. Głównymi składnikami występującymi w liściach mącznicy są:

  • arbutyna i metyloarbutyna — glikozydy fenolowe wykazujące działanie bakteriobójcze, w szczególności w obrębie układu moczowego;
  • taniny (garbniki roślinne) mają właściwości przeciwutleniające, ściągające, bakteriostatyczne i rozjaśniające skórę;
  • kwasy organiczne, takie jak kwas elanowy, galusowy i chinowy — wzmacniają odporność organizmu i mają działanie oczyszczające organizm z toksyn;
  • śluzy — nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, wykazują działania przeciwzapalne, osłaniające i ułatwiające wypróżnienie [2].

Na co pomaga mącznica lekarska? Właściwości lecznicze

Mącznica lekarska może znaleźc zastosowanie w poniższych sytuacjach.

  • najczęściej jest dodawana do mieszanek ziołowych związanych z leczeniem dolegliwości układu moczowego, takich jak zapalenie pęcherza i dróg moczowych, infekcje dróg moczowych, kamica nerkowa czy przerost gruczołu krokowego;
  • wykazuje delikatne działanie diuretyczne (moczopędne);
  • wspomaga pracę układu trawiennego;
  • ma właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne i antyoksydacyjne;
  • jej działanie rozjaśniające (do użytku zewnętrznego) jest wykorzystywane w kremach rozjaśniających stosowanych na przebarwienia skóry (plamy posłoneczne, blizny, zmiany potrądzikowe, opuchnięcia czy cienie pod oczami) [1].

Czy warto sporządzić odwar z mącznicy lekarskiej?

Odwar z mącznicy lekarskiej można przygotować, zalewając dwie łyżki stołowe suszonych liści mącznicy litrem wody, całość doprowadzić do wrzenia i pozostawić na wolnym ogniu na około 15-20 minut. Tak przygotowany odwar należy pozostawić do ostygnięcia i przesączyć. Odwar z mącznicy lekarskiej można dodać do kąpieli, co korzystnie wpłynie na wygląd i kondycję skóry. Taką „herbatkę” z mącznicy lekarskiej można również spożywać doustnie. Będzie ona wykazywać korzystne działanie na układ moczowy oraz działać przeciwzapalne i przeciwbakteryjnie [1,2].

Jakie są skutki uboczne mącznicy lekarskiej?

Nie powinno się stosować doustnie preparatów z mącznicą dłużej niż 5-7 dni bez konsultacji z lekarzem i nie częściej, niż 5 razy do roku. Również kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny stosować te preparaty tylko po konsultacji z lekarzem. Wyciągów z mocznicy nie powinny stosować dzieci i młodzież poniżej 18. roku życia, a mieszanek ziołowych ją zawierających — poniżej 12. roku życia. Dłuższe stosowanie lub zbyt duża dawka preparatów z mącznicą lekarską mogą powodować szereg działań niepożądanych takich jak:

  • bóle brzucha;
  • nudności i wymioty;
  • biegunka;
  • krwiomocz;
  • może pojawić się oliwkowozielone zabarwienie moczu, co nie jest w żaden sposób groźne [2].

Preparaty z mącznicą na pęcherz. Co kupisz w aptece?

Incontinox 60 kapsułek, suplement diety

  • 1 kapsułka zawiera 260 mg ekstraktu z nasion dyni zwyczajnej standaryzowanego na zawartość 0,26 mg (0,1%) adenozyny i 3,9 mg (1,5%) enterodiolu, 37,5 mg ekstraktu z ziela skrzypu zwyczajnego standaryzowanego na zawartość 3,75 mg (10%) krzemu, 25 mg ekstraktu z owoców żurawiny wielkoowocowej standaryzowanego na zawartość 10 mg (40%) antocyjanidyn, 25 mg ekstraktu z szyszek chmielu zwyczajnego standaryzowanego na zawartość 1 mg (4%) flawonów, 12,5 mg ekstraktu z liści mącznicy lekarskiej standaryzowanego na zawartość 2,5 mg (20%) arbutyny, 5 mg ekstraktu z nasion kolendry siewnej, 5 mg ekstraktu z nasion selera zwyczajnego, 5 mg ekstraktu z nasion kminku zwyczajnego i 2,5 μg (100 j.m.);
  • osoby dorosłe powinny stosować 1 lub 2 kapsułki dziennie;
  • preparat wspiera prawidłowe funkcjonowanie pęcherza moczowego i dróg moczowych [3].

Liść mącznicy Flos zioło pojedyncze 50 g

  • produkt zawiera 100 % liści mącznicy (Uvae ursi folium);
  • osoby dorosłe i dzieci powyżej 12 roku życia mogą stosować odwar sporządzony z 1/2 łyżeczki produktu (ok. 1 g) zalanego 1 filiżanką letniej wody, zagotowany i utrzymywany we wrzeniu przez ok 5 min, przecedzony i ostudzony 1-2 razy dziennie, nie dłużej jednak niż przez 7 dni;
  • tak przyrządzony napój działa jako środek odkażający drogi moczowe [4].

Mieszanki Apteczne Nefrosan fix 2 g  20 saszetek, suplement diety

  • napar z 2 saszetek po 2 g (dzienna porcja produktu) zawiera 1,7 g ziela nawłoci, 1,2 g ziela rdestu ptasiego, 0,9 g liści mącznicy lekarskiej i 0,2 g liści brzozy;
  • zaleca się spożywanie naparu z 2 saszetek dziennie, zaparzanych pod przykryciem przez ok. 10-15 minut w szklance wrzącej wody;
  • suplement wspiera prawidłowe funkcjonowanie dolnych dróg moczowych [5].

Prostenal 50 kapsułek, suplement diety

  • 1 kapsułka zawiera 300 mg Saw palmetto, 300 mg oleju z nasion dyni, 500 μg likopenu, 250 mg korzenia pokrzywy i 50 mg mącznicy lekarskiej;
  • powinno się stosować 1 kapsułkę dziennie, popijając wodą, najlepiej przez okres 2-3 miesięcy;
  • suplement wspomaga utrzymanie prawidłowego stanu prostaty [6].

Urofort płyn, doustny 100 g, naturalny produkt leczniczy

  • 1 ml płynu zawiera 1 ml wyciągu płynnego złożonego (1:1) z Arctostaphylos uva-ursi L./Solidago virgaurea L./Urtica dioica L. (45/35/20);
  • osoby dorosłe mogą przyjmować 8 ml produktu leczniczego 2 razy dziennie po posiłku;
  • lek poprawia przepływ w drogach moczowych i działa moczopędnie [7].

Kto nie powinien stosować mącznicy? Przeciwwskazania

Stosowanie mącznicy lekarskiej może być związane z pewnymi przeciwwskazaniami. Oto niektóre z potencjalnych przeciwwskazań:

  1. Ciąża i karmienie piersią: Mącznica lekarska może wywoływać skurcze macicy, co może stanowić zagrożenie dla ciąży. Zaleca się unikanie jej stosowania podczas ciąży i karmienia piersią.
  2. Kamienie nerkowe: Osoby cierpiące na kamienie nerkowe lub inne schorzenia układu moczowego powinny unikać mącznicy lekarskiej, ponieważ jej stosowanie może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
  3. Skórne reakcje alergiczne: U niektórych osób mogą wystąpić reakcje alergiczne po spożyciu mącznicy lekarskiej, takie jak wysypka skórna czy świąd. Jeśli masz skłonności do alergii, bądź ostrożny.
  4. Dzieci i młodzież: Brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa mącznicy lekarskiej u dzieci i młodzieży, dlatego nie zaleca się jej stosowania u tej grupy wiekowej.

Czy warto stosować mącznicę lekarską?

Mącznica lekarska, poza surowcem (w jej przypadku liśćmi), występuje w preparatach złożonych. Są one stosowane wspomagająco w przypadku problemów związanych z układem moczowym. Należy pamiętać, że preparaty z mącznicą lekarską nie powinny być stosowane przez dzieci poniżej 12 roku życia oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią, bez konsultacji z lekarzem.  Dodatkowo należy pamiętać, że mącznica lekarska jest w Polsce pod ochroną i nie wolno jej zrywać!

Omawiane schorzenia
Zakażenia układu moczowego w większości spowodowane są wprowadzeniem bakterii do ujścia cewki moczowej. Bakterie przylegają do ścianek cewki, namnażają się i przemieszczają w górę cewki moczowej do pę…
Omawiane substancje
Mącznica lekarska zawiera glikozyfy fenolowe (arbutynę i metyloarbutynę), garbniki i kwasy polifenolowe. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze na układ moczowy oraz moczopędne.
Arctostaphylos uva ursi (L.) Spreng. – Mącznica lekarska Surowiec zielarski:  Uvae ursi folium Skład chemiczny: – glikozydy fenolowe: arbutyna, m…
Podsumowanie
ProduktyUrofort, płyn doustny
SubstancjeLiście mącznicy lekarskiej,
Wyciąg z mącznicy lekarskiej
SchorzeniaZakażenie układu moczowego
KategoriaHerbaty ziołowe,
Wyciągi i nalewki ziołowe,
Zioła i leki roślinne
TematyLeki ziołowe,
Porównywarka leków,
Ziołolecznictwo
AutorAndrzej Polski
Ostatnia aktualizacja2 miesiące temu
Data publikacji31.08.2022
Bibliografia7 źródeł