Zakażenia układu moczowego (ZUM) dotyczą zwykle kobiet w wieku rozrodczym — wynika to z budowy anatomicznej. Niemniej jednak infekcje dróg moczowych mogą wystąpić także u osób: z kamicą moczową, po cewnikowaniu, czy utrudnionym odpływem moczu np. w przeroście prostaty u osób starszych, a także w trakcie ciąży i połogu.
Objawy
ZUM manifestuje się:
- zwiększonym parciem na mocz,
- bólem i pieczeniem przy oddawaniu moczu,
- częstym oddawaniem małych ilości moczu,
- bólem w podbrzuszu,
- często obecnością krwi w moczu i/lub podwyższoną temperaturą ciała.
Natomiast objawy infekcji dróg moczowych u dzieci mogą być nietypowe, w tym nawrót moczenia nocnego.
Infekcję można łatwo potwierdzić ogólnym badaniem moczu, a w powikłanych przypadkach także posiewem.
Szybką i wstępną diagnostykę ZUM można wykonać także w domowym zaciszu, np. paskami diagnostycznymi do testowania moczu (UroIntima Test ZUM).
Leczenie bez recepty
Łagodne ZUM bez powikłań można wyleczyć lekami bez recepty, po wcześniejszej konsultacji z farmaceutą.
W pierwszej kolejności stosuje się furazydynę, czyli furaginę (w dawce 50mg w tabletce: Furaginum Adamed, Furaginum Hasco, Furaginum USPharmacia, NeoFuragina oraz UroFuraginum; w dawce 100 mg w tabletce: NeoFuragina MAX, DaFurag MAX oraz UroFuraginum MAX).
Jeśli stosujesz któryś z wymienionych leków, zwróć uwagę na:
- dawkowanie: pierwszego dnia zastosuj 4x 100 mg furaginy, a przez następne 6 dni 3x 100 mg o stałych porach,
- interakcje furaginy z wit. C, lekami zobojętniającymi sok żołądkowy (Rennie, Gaviscon, Maalox),
- nie stosuj furaginy, jeśli jesteś w I trymestrze ciąży lub chorujesz na cukrzycę,
- lek stosuj po posiłkach bogatych w białko, w ten sposób zwiększysz jego wchłanianie.
Ponadto pozostałe preparaty OTC stosowane w łagodnych zakażeniach układu moczowego, obejmują:
- witaminę C, stosowaną w celu zakwaszenia dróg moczowych. Jednak to zastosowanie witaminy C w tym przypadku jest mocno dyskusyjne; [6]
- soki, syropy i suplementy diety z owoców żurawiny (np. Żuravit, Urinal, Apo-Uro, Urinal Junior); stosowane są zwyczajowo i mają pomóc w “odklejaniu się” bakterii od nabłonka dróg moczowych. Jednak nie stosuj żurawiny, gdy masz jednocześnie skłonności do kamicy nerkowej lub bierzesz niektóre leki przeciwzakrzepowe (np. Warfin); [3]
- ziołowe leki o działaniu moczopędnym i odkażającym drogi moczowe (Urosept, Urosan, Urosal, Urofort, Fitolizyna);
- leki roślinne zmniejszające dolegliwości bólowe i zapobiegające nawrotom (Canephron).
Leki na receptę
Jeśli cierpisz na nawracające infekcje układu moczowego (co najmniej dwie infekcje w roku), czy przedłużającą się infekcję, a posiadasz choroby współistniejące lub jesteś w ciąży, pilnie zgłoś się do lekarza. Ponadto konsultacji z lekarzem wymaga każde ZUM u mężczyzn, u dzieci oraz u osób starszych. W zależności od indywidualnej sytuacji lekarz może przepisać na receptę jeden z antybiotyków lub chemioterapeutyków.
Antybiotyki na zapalenie pęcherza:
- fosfomycyna (Monural)
- amoksycylina w połączeniu z kwasem klawulanowym (Augmentin, Amoksiklav, Ramoclav)
- cefaklor (Ceclor).
Do często stosowanych chemioterapeutyków należą:
- cyprofloksacyna (Cipropol, Cipronex, Proxacin)
- lewofloksacyna (Levoxa)
- norfloksacyna (Norsept, Nolicin)
- trimetoprim (Urotrim, Trimesan) lub w połączeniu z sulfametoksazolem, jako kotrimoksazol (Bactrim, Biseptol).
W uciążliwych, nawracających infekcjach dróg moczowych, lekarz specjalista może zastosować wlewy dopęcherzowe z hialuronianem sodu i siarczanem chondroityny (Ialuril Prefill). Faktem jest, że cykl wlewów pomaga zregenerować nabłonek pęcherza moczowego i zapobiega nawrotom infekcji. [5]
Lekarz może także zalecić profilaktykę w postaci liofilizowanego lizatu bakterii Escherichia coli (Uro Vaxom). W efekcie trzymiesięczna kuracja pozwala zmniejszyć częstotliwość zakażeń dolnego odcinka układu moczowego.
Pozostałe zalecenia i profilaktyka
- Nawadniaj się; większa podaż płynów pozwala lepiej przepłukać drogi moczowe.
- Nie pozwalaj na zaleganie moczu w pęcherzu – oddawaj mocz gdy poczujesz parcie, lub regularnie co 2-3 godziny, a także tuż przed snem oraz po stosunku płciowym.
- Nie stosuj dezodorantów intymnych, drażniących mydeł, a także dopochwowych środków plemnikobójczych – te wszystkie produkty zwiększają podatność na infekcje układu moczowego. [1,2]
Bibliografia:
- Gellert R.: Zakażenia układu moczowego. Med. Prakt., 2019; 3: 128–134
- Kupilas A., Sosnowski R., Infekcje dróg moczowych i ich profilaktyka, Przegląd Urologiczny 2012/6 (76)
- Zieleń-Zynek I., Kowalska J., Będkowska-Szczepańska A., Ziółkowski G., Gąsior M., Hudzik B., Zubelewicz-Szkodzińska B. Interakcje wybranych leków kardiologicznych ze składnikami diety, Folia Cardiologica 2019 tom 14, nr 1, str.46–51
- Charakterystyki produktów leczniczych wymienionych w artykule
- Stellavato A, Pirozzi AVA, Diana P, et al. Hyaluronic acid and chondroitin sulfate, alone or in combination, efficiently counteract induced bladder cell damage and inflammation. PLoS One. 2019;14(6):e0218475. Published 2019 Jun 25. doi:10.1371/journal.pone.0218475
- Bannwart C, Hagmaier V, Straumann E, Hofer H, Vuillemier JP, Rutishauser G. Beeinflussung des Urin-pH durch Ascorbinsäure [Modification of urinary pH through ascorbic acid]. Helv Chir Acta. 1981 Aug;48(3-4):425-8. German. PMID: 7287481.
