Pasożyty u dzieci – objawy. Po czym poznać chorobę?
W tym artykule skupimy się głównie na pasożytach związanych z układem pokarmowym, ale wspomnimy też o innych robakach. Objawy robaków u dzieci zwykle przypominają zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
Lamblioza
Lamblioza to choroba dotycząca dwunastnicy i jelita cienkiego, którą wywołuje Giardia lamblia (Ogoniastek jelitowy). Lamblią zaraża się poprzez drogę fekalno-oralną, czyli np. przez kontakt z zanieczyszczoną wodą lub pokarmem. Objawy najczęściej rozwijają się do 2 tygodni po spożyciu pasożyta [1].
Jakie są objawy tego robaka u dzieci? Dzieci najczęściej cierpią na biegunkę, która może mieć różną intensywność. Stolce są tłuste i mają tendencję do unoszenia się na wodzie. Dzieci cierpią na wzdęcia, gazy i silne bóle brzucha. Pojawiają się wymioty, co może prowadzić do odwodnienia [1].
Owsica
Następnym bardzo często spotykanym pasożytem u dzieci jest owsik. Jakie są jego objawy? Dzieci doświadczają świądu odbytu i zgrzytania zębami. Przez to często występują problemy z zasypianiem. Innym objawem tego robaka u dzieci może być ból brzucha oraz zapalenie wyrostka robaczkowego [2].
Owsica to jedna z najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Tasiemczyca
Kolejnymi pasożytami układu pokarmowego są tasiemce. W Polsce najczęściej dochodzi do zakażenia tasiemcem nieuzbrojonym. Tasiemcem można zarazić się poprzez spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa wołowego, lub wieprzowego. Zakażenie tasiemcem jest trudne do zdiagnozowania, bo choroba rozwija się długo i często nie daje typowych objawów. Chorzy doświadczają zaburzeń żołądkowo-jelitowych [3].
Glistnica
Glistnicę wywołują nicienie – glista ludzka. W Polsce choroba występuje rzadko, ale jest często podejrzewana. Glista ludzka w zależności od fazy rozwoju migruje przez układ pokarmowy, dlatego pacjenci doświadczają klasycznych zaburzeń żołądkowo-jelitowych, ale również kaszlu. Plwocina może być zabarwiona krwią [3]
Wszawica
Ostatnim nieproszonym gościem w naszym zestawieniu będzie wesz ludzka. Jakie są objawy tego pasożyta u dzieci? Pasożytuje ona na owłosionej skórze i najczęściej jest lokalizowana na głowie. Charakterystycznym objawem jest świąd skóry, drapanie się po głowie i jej zaczerwienienie. Oprócz tego wesz ludzką lub gnidy, czyli jej jaja są widoczne gołym okiem [3,4].
Jakie są leki na pasożyty u dzieci?
Co stosować na robaki dla dzieci? Istnieją skuteczne leki na pasożyty i czasami są one dostępne bez recepty. Poniżej przedstawiamy ogólne zalecenia terapii u dzieci.
Pasożyty układu pokarmowego
Leki na owsiki
Najczęściej u dzieci spotyka się owsicę, dlatego omówimy ją na początku. Istnieją 3 substancje lecznicze przeznaczone do leczenia tej choroby, tj. albendazol, mebendazol i pyrantel. Wszystkie z nich mogą być stosowane u dzieci.
Tabela 1. Substancje czynne stosowane w leczeniu owsicy [3].
| Substancja czynna | Dawka | Czy terapię należy powtórzyć? | Uwagi |
| Mebendazol (Vermox) | 100 mg (1 tabletka) | Tak — po 14 i 28 dniach od rozpoczęcia terapii. | Nie stosować u dzieci poniżej 2. roku życia. Tabletki można pokruszyć lub podzielić. |
| Embonian pyrantelu (Pyrantelum OWIX) – lek dostępny bez recepty | 10 – 11 mg/kg masy ciała (maksymalnie 1 g). | Tak — po 14 dniach. | Tabletkę przed połknięciem należy rozgryźć lub pokruszyć. Tabletkę można dzielić na równe dawki. Tabletki zaleca się od 6. roku życia, a zawiesina od 2. roku życia. Poniżej 2. roku życia podawać wyłącznie pod kontrolą lekarza. |
| Albendazol (Zentel) | 400 mg (1 tabletka) | W przypadku braku wyleczenia powtórzyć kurację po 21 dniach. | Tabletki należy rozgryźć i żuć przed połknięciem. Można je pokruszyć. Jeśli pacjent nie toleruje tabletek, można zastosować zawiesinę. Nie stosować u dzieci poniżej 2. roku życia bez konsultacji z lekarzem. |
Warto pamiętać o tym, że leczeniu powinni zostać poddani wszyscy domownicy, nawet jeśli nie prezentują objawów. Należy szczególnie zwrócić uwagę na zasady higieny. Zaleca się wymienienie i wygotowanie pościeli oraz ręczników.
Leki na tasiemca
Tasiemczyca jest poważniejszą chorobą i występuje rzadziej niż owsica. Leczenie wymaga innych leków, tj. prazykwantelu i niklozamidu, które nie są dostępne w Polsce (jedynie na zasadach importu docelowego), chociaż można stosować również albendazol.
Tabela 2. Dawkowanie leków na tasiemca [3,5,6]
| Substancja lecznicza | Wiek | Dawkowanie |
| Prazykwantel | Dorośli i dzieci. | 5-10 mg/kg mc. jednorazowo. |
| Niklozamid | Dorośli i dzieci powyżej 6. roku życia. | 2 g jednorazowo. |
| Dzieci od 2. do 6. roku życia. | 1 g lub 50 mg/kg mc. jednorazowo. | |
| Albendazol | Dorośli i dzieci powyżej 2. roku życia. | 400 mg (1 tabletka lub 20 ml zawiesiny) na dobę przez 3 dni. |
Leki na lambliozę
Farmakoterapię lamblii jelitowej rozpoczyna się po potwierdzeniu obecności pasożyta, nawet jeśli pacjent nie prezentuje objawów. Tabela 3. przedstawia możliwości terapeutyczne.
Tabela 3. Leki na lambliozę [3].
| Substancja lecznicza | Dawkowanie |
| Metronidazol | 5 mg/kg mc. 3 razy na dobę przez 5-7 dni. |
| Tinidazol | Dawka jednorazowa: 50 mg/kg mc. (maksymalnie 2 g). |
| Albendazol | 400 mg 1 raz na dobę przez 5 dni. |
Leki na glistę ludzką
Do leczenia glistnicy wykorzystuje się te same leki, co w przypadku owsicy, jednak w przypadku niektórych, dawkowanie jest odmienne.
Tabela 4. Leki na glistę ludzką [3].
| Substancja czynna | Dawka |
| Mebendazol (Vermox) | 100 mg 2 razy na dobę przez 3 dni. |
| Embonian pyrantelu (Pyrantelum OWIX) – lek dostępny bez recepty | 10 mg/kg masy ciała jednorazowo (maksymalnie 750 mg). |
| Albendazol (Zentel) | 400 mg (1 tabletka) jednorazowo. |
Pasożyty skóry
Wszawica skóry głowy nie jest przyjemna, jednak leczenie tego pasożyta jest dość proste. Najczęściej stosuje się szampony i płyny na bazie dimetykonu (np. Pipi Nitolic, Sora Med, Nyda Express, Nyda Plus). Preparaty na bazie dimetykonu zatykają przetchlinki, czyli aparaty oddechowe wesz. Po około 10 minutach dochodzi do ich uduszenia. Taki zabieg powinien zostać powtórzony po 8 do 10 dniach u każdego domownika [3].
Inna, skuteczna substancja do eliminacji wesz to permetryna. Permetryna poraża układ nerwowy pasożytów, co prowadzi do ich śmierci. Preparaty z tą substancją, to np. Sora Forte.
Po spłukaniu preparatów zaleca się wyczesać włosy grzebieniem, aby usunąć pozostałe wszy i gnidy.
Jakie są domowe sposoby na robaki u dzieci?
W internecie można znaleźć wiele porad na temat domowych sposób na robaki u dzieci. Zaleca się stosowanie, np. piołunu, pestek z dyni, orzechów włoskich. Jednak po faktycznym stwierdzeniu choroby pasożytniczej będą one niewystarczające. Opóźnienie terapii może przysporzyć sporych kłopotów zdrowotnych.
Inaczej sprawa wyglądu w przypadku wszawicy. Tutaj domowe sposoby mogą pomóc, ale najczęściej są stosowane w prewencji wszawicy. Stosuje się olejki eteryczne, np. z drzewa herbacianego, lawendowy lub miętowy. Zapach ma odstraszać wszy.
Do usuwania wesz poleca się ocet, nalewki z piołunu i wrotycza. Mają one działanie drażniące, a ich celem jest ułatwienie odczepienia wesz i gnid od skóry. Pamiętajmy o tym, że nie mają one takiego działania, jak dimetykon lub permetryna [3].
