Zapalenie żył i zakrzepowe zapalenie żył

Jakie są objawy zapalenia żył i zakrzepowego zapalenia żył?

Do głównych objawów zakrzepowego zapalenia żył należą:
-dość żywa bolesność samoistna i uciskowa – w obrębie toczącego się procesu zapalno-zakrzepowego żył,
-obrzęk kończyny dolnej,
-niekiedy zasinienie lub zaczerwienienie skóry wraz z towarzyszącym jej stanem podgorączkowym, a nawet gorączką.

Jakie są przyczyny zapalenia żył i zakrzepowego zapalenia żył?

Przyczyny powstawania zakrzepów w naczyniach krwionośnych można podzielić na trzy główne grupy. Należą do nich: zaburzenia przepływu krwi, zaburzenia krzepnięcia krwi oraz uszkodzenie ściany naczynia.

Utrudniony przepływ krwi ma miejsce m.in. u osób:
-w podeszłym wieku,
-unieruchomionych,
-po zabiegach operacyjnych, urazach, złamaniach,
-z niewydolnością serca,
-ciężarnych,
-otyłych,
-cierpiących na żylaki kończyn dolnych.

Zaburzenia krzepnięcia mogą być zarówno wrodzone i nabyte. Mają one miejsce u osób z nadpłytkowością, czerwienicą, ale także z chorobami nowotworowymi i autoimmunologicznymi, np. zespołem antyfosfolipidowym.

Na krzepnięcie krwi wpływ mają także zmiany hormonalne, do jakich dochodzi w ciąży, w połogu czy pod wpływem stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych. Z kolei do uszkodzenia ściany naczynia dochodzi np. w przypadku obecności cewnika (wenflonu) w żyle obwodowej lub po przebytym epizodzie zakrzepicy żylnej.

Jak zdiagnozować zapalenie żył i zakrzepowe zapalenie żył?

Rozpoznanie zakrzepicy żył powierzchownych opiera się na dokładnie zebranym wywiadzie i badaniu fizykalnym. Jeśli zakrzepica dotyczy żylaków kończyn dolnych, wykonuje się USG dopplerowskie w celu określenia wielkości i lokalizacji skrzepliny. Przy podejrzeniu zapalenia żył powierzchownych wywołanego obecnością wenflonu, powinno się dodatkowo wykonać posiew bakteryjny końcówki usuniętego cewnika naczyniowego.

Jak zapobiegać zapaleniu żył i zakrzepowemu zapaleniu żył?

Obecnie znane są trzy sposoby zapobiegania zakrzepicy, stosowane osobno lub łącznie:

1. Podawanie leków zmniejszających krzepnięcie krwi (popularne określenie: leki rozrzedzające krew).
Do leków tych należą:
Leki doustne: acenokumarol i warfaryna
Heparyna niefrakcjonowana i drobnocząsteczkowa.
2. Leczenie uciskowe
Używanie odpowiednio dobranych podkolanówek i pończoch uciskowych lub bandaży elastycznych (w przypadku profilaktyki: podkolanówek, pończoch lub rajstop profilaktycznych, o mniejszej sile ucisku). Odmianą tej metody jest stosowanie tzw. przerywanego ucisku pneumatycznego (PUP). Bardzo ważne jest to, aby materiały uciskowe były stosowane prawidłowo i dobrze dobrane (zobacz: Jak prawidłowo stosować materiały uciskowe).
3. Aktywność fizyczna
Wczesna aktywność ruchowa (wstanie z łóżka, spacerowania) po zabiegach operacyjnych lub odpowiednia gimnastyka kończyn.

Leczenie zapalenia żył i zakrzepowego zapalenia żył

W leczeniu zakrzepicy podstawowe znaczenie mają leki przeciwkrzepliwe. Stosuje się heparyny (drobnocząsteczkowe i niefrakcjonowane), fondaparynkus oraz leki doustne. Do ostatniej grupy należą warfaryna, acenokumarol oraz tzw. nowe doustne antykoagulanty. Stosuje się różne formy leków, dożylne, podskórne, doustne oraz miejscowe (np. żele z heparyną dostępne bez recepty). Zastrzyki podskórne do podawania w skórę na brzuchu, które są przepisywane przez lekarza po urazie lub po operacji to właśnie preparaty heparyny drobnocząsteczkowej. Leczenie warfaryną i acenokumarolem, potocznie zwanymi tabletkami na rozrzedzenie krwi, prowadzi się pod kontrolą wskaźnika INR, który oznacza się w badaniu laboratoryjnym krwi. Stosowanie leków doustnych można rozpocząć dopiero po co najmniej pięciu dniach stosowania heparyny.