Czyrak

Jakie są objawy czyraka?

Czyrak zaczyna się jako zmiana rumieniowo-naciekowa w otoczeniu mieszka włosowego, z następowym powstaniem drobnego czerwono-fioletowego guzka. Guzek ten (średnio po około 4–6 dniach) przekształca się w krostę, która ulega martwicy i rozpadowi z wydzieleniem tzw. czopa martwiczego. Czyraki mają tendencję do samoczynnego opróżniania się z wytworzeniem kraterowatego ubytku skóry, po którego zagojeniu powstaje niewielka blizna. Może się zdarzyć, że nie dojdzie do pęknięcia czyraka i wytworzy się zagłębiona blizna. Obecność czyraków wiąże się z dużymi dolegliwościami bólowymi, które ustępują w momencie pęknięcia zmiany.

Jakie są przyczyny czyraka?

Za zmiany chorobowe w przypadku czyraka odpowiedzialny jest gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), który wnika do mieszka włosowego z zewnątrz i wywołuje stan zapalny. Czynnikami predysponującymi do czyraka, a zwłaszcza jego form nawracających, są stany przebiegające z osłabieniem układu immunologicznego (zakażenie HIV, AIDS, przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami lub leczenie immunosupresyjne), cukrzyca, choroby nerek, a także ogólne wyniszczenie. Czyraki mogą ponadto występować częściej u chorych na atopowe zapalenie skóry.

Jak zdiagnozować czyrak?

Rozpoznanie czyraków ustala się na podstawie charakterystycznego obrazu klinicznego. W uzasadnionych przypadkach (zwłaszcza jeśli są to zmiany mnogie, nawracające) przydatne może być badanie mikrobiologiczne wymazu pobranego ze zmian skórnych (z oceną wrażliwości na antybiotyki, tzw. antybiogramu), a także badanie w kierunku nosicielstwa gronkowca złocistego (wymaz z nosa). Obecność licznych, nawracających czyraków może być wskazaniem do diagnostyki w kierunku cukrzycy czy zaburzeń układu immunologicznego.

Jak zapobiegać czyrakowi?

W celu zmniejszenia ryzyka zachorowania wskazana jest dbałość o higienę osobistą i kontrola masy ciała oraz stężenia glukozy we krwi.

Leczenie czyraka

Leczenie czyraków polega na stosowaniu antybiotyków, zwykle doustnie (głównie są to antybiotyki z grupy penicylin i cefalosporyny). We wczesnej fazie, w celu sprowokowania szybszego uformowania się czopa martwiczego, terapia ta może być połączona z leczeniem miejscowym, które polega na stosowaniu okładów z ichtiolu lub maści ichtiolowej. W erze leczenia antybiotykami kwestia nacinania czyraków nadal jest kontrowersyjna, stosuje się ją w przypadku czyraka gromadnego. Nacięcie powoduje ustąpienie dolegliwości bólowych, przy czym należy je wykonywać w osłonie antybiotykowej (podczas podawania antybiotyku ogólnie).