Jaka jest historia ichtiolu?
Pierwsze wzmianki o ichtiolu zawierają kroniki datowane na połowę XIV wieku autorstwa szwajcarskiego lekarza znanego jako Paracelsus. To ona jako pierwszy opisał w swoich pracach „oleiste kamienie” oraz całą procedurę wytwarzania oleju uzyskiwanego na drodze spalania tychże brał kamiennych. Samą nazwę „ichtiol” wprowadził R. Schroter w 1875 roku. Odkrył on metodę oczyszczania oleistej substancji (sulfonianu), którą następnie opatentował. Jako pierwszy zastosował ichtiol w lecznictwie pracujący w Hamburgu wybitny niemiecki dermatolog Paul Gerson Unna. W wydanym w 1894 r. dziele pt. „Histopatologia chorób skóry” wyłożył całość ówczesnej wiedzy o histopatologii patologicznej skóry człowieka. To on w swojej praktyce lekarskiej wielokrotnie podkreślał skuteczność działania tej substancji i gorliwie polecał pacjentom jej stosowanie.
Skąd pozyskuje się ichtiol?
Ichtiol to mieszanina związków organicznych znajdujących się tylko na wybranych terenach. Znaleźć ją można np. na Wyżynie Cieszyńskiej, w Tyrolu oraz na niektórych obszarach Francji i Ameryki Północnej. Jest to skała osadowa z okresu mezozoicznego. Ten materiał organiczny powstał około 200 milionów lat temu w wyniku rozkładu fitoplanktonu przez bakterie beztlenowe. Z upływem lat w skład tej biomasy weszła siarka.
Jakie są rodzaje ichtiolu?
Wyróżniamy dwie frakcje ichtiolu — jasną i ciemną. Obie frakcje wykazują podobną budowę chemiczną, jednak odmienne właściwości fizykochemiczne i farmakologiczne. Ichtiol jasny ma mniej lepką konsystencję oraz słabszy zapach (charakterystyczny zapach asfaltu dla ichtiolu ciemnego). W procesie produkcji ichtiol jasny powstaje jako frakcja niskiego punktu wrzenia, natomiast ciemny jako frakcja wysokiego punktu wrzenia. Pod względem właściwości fizykochemicznych ichtiol jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i dość dobrze w lipidach i węglowodorach. Ichtiol jest substancją powierzchniowo aktywną, w której rozpuszcza się większość leków stosowanych miejscowo i nierozpuszczalnych w wodzie.
Jakie właściwości lecznicze ma ichtiol?
Ichtiol jasny
Stosowany jest w dermatologii i kosmetologii wyróżnia się wysoką czystością, dobrą tolerancją stosowania oraz szerokimi wskazaniami. Wykazuje działanie przeciwbólowe, działanie keratolityczne, które polega na rozpuszczaniu i złuszczanie zrogowaciałej warstwy naskórka, co wspomaga odnowę komórek skóry i jej prawidłowe funkcjonowanie oraz silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Przeciwdziała swędzeniu, ma też właściwości antyseptyczne. Jest mało drażniący, ma niski potencjał uczulający, nie uwrażliwia skóry na światło. W porównaniu z ichtiolem ciemnym ma silniejsze działanie przeciwgrzybiczne, przeciwświądowe, przeciwobrzękowe i przeciwłuszczycowe.
Dzięki swym właściwościom nie brudzi, nie ma silnego przykrego zapachu. Jest wykorzystywany również jako składnik do produkcji wielu środków codziennego użytku. Jego właściwości przeciwłojotokowe, przeciwświądowe, a także bakteriobójcze i przeciwgrzybicze wykorzystujemy w szczególne w szamponach. Może więc być używany jako preparat wspomagający leczenie łuszczycy skóry głowy czy też służyć zapobieganiu nadprodukcji łoju. Te właściwości ichtiolu są także wykorzystywane w mydłach, maściach, oraz emulsjach służących do mycia ciała, polecanych w przypadku różnych dolegliwości dermatologicznych, m.in.: w trądziku różowatym i pospolitym, łuszczycy oraz chorobach pasożytniczych i grzybicy.
Ichtiol ciemny
Jest częstym składnikiem preparatów przeciwtrądzikowych i leków recepturowych. Posiada właściwości ściągające, bakteriostatyczne oraz przyspieszające gojenie ran. Wykazuje działanie hamujące na bakterie Gram-dodatnie typu gronkowiec złocisty, ale jest mało skuteczny na drożdżaki Candida albicans . W przypadku leczenia czyraków wykorzystuje się ichtiol o stężeniu nawet do 30%. O właściwym sposobie leczenia ropnych zmian skórnych i zastosowaniu tego składnika jako środka pomocniczego decyduje lekarz.
Jakie są maści ichtiolowe z apteki?
Terapia miejscowa umożliwia aplikację i oddziaływanie leku w odpowiednich stężeniach bezpośrednio w miejscach dotkniętych chorobą.
W ofercie dostępnej na rynku istnieją dwa rodzaje maści ichtiolowej. Wyróżnia się 10 proc. i 15 proc. maści ichtiolowe. Oznacza to, że zawierają one odpowiednio 10 g lub 15 g sulfobituminianu amonowego. Pozostałą część tworzą podłoża maściowe takie jak lanolina czy wazelina żółta.
Na co jest produkt Maść ichtiolowa?
Lek wskazany jest w przypadku problemów skórnych. Ze względu na swoje właściwości bakteriostatyczne stosowany może być przy wypryskach i trądziku, a także przy czyraczności. Zastosowanie maści hamuje namnażanie się bakterii. Działanie substancji czynnej maści ichtiolowej nie tylko opiera się na właściwościach przeciwbakteryjnych i ściągających, ale również ułatwia odchodzenie ropy. Produkt stosowany miejscowo ma także działanie rozgrzewające i przeciwobrzękowe.
Maść ichtiolowa nie wchłania się i ma gęstą konsystencję, przez co jej nakładanie czy zmywanie często bywa problematyczne. Przedstawiono sposób aplikacji, dzięki któremu można też przyspieszyć proces gojenia się powstałej zmiany skórnej.
- W pierwszej kolejności należy dokładnie oczyścić i osuszyć skórę;
- Następnie nałożyć cienką warstwę maści, a na posmarowane miejsce nakleić plaster z opatrunkiem;
- Z tak przygotowanym okładem można położyć się spać.
- Po zdjęciu opatrunku należy dokładnie zmyć maść, używając w tym celu np. mydła hipoalergicznego.
Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, preparat można aplikować na zmienione chorobowo miejsca dwa razy dziennie.
Maść ichtiolowa – kiedy zachować ostrożność?
Maści ichtiolowej nie powinno się stosować na otwarte rany. Powinno się jej unikać również w przypadku nadwrażliwości na substancję aktywną. Choć w ulotce zwykle nie ma przeciwwskazań, by stosować maść ichtiolową w ciąży czy też na miejsca intymne, zdecydowanie lepiej skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania kuracji na własną rękę.
Podsumowanie
Liczne badania i pozytywne opinie naukowców dotyczące stosowania ichtiolu, w tym maści ichtiolowej i innych produktów, które w swoich składzie zawierają ichtiol, sprawiły, że zdobył on zaufanie lekarzy, farmaceutów, a co za tym idzie pacjentów i zwykłych użytkowników.
