Ból głowy i jego różne oblicza
Ból głowy to przypadłość, która zwykle jest czymś normalnym. Najczęściej łączymy go z przemęczeniem, brakiem wyspania się lub początkiem przeziębienia. Niestety czasami ból głowy może być objawem charakterystycznych dolegliwości, które mają swoją nazwę. Tabela 1. prezentuje najczęściej wyróżniane rodzaje bólów głowy.
Tabela 1. Rodzaj bólu głowy i jego charakterystyka [1,2].
Typ bólu głowy | Charakterystyka |
Migrenowy ból głowy |
|
Klasterowy ból głowy |
|
Napięciowy ból głowy |
|
Powyższe rodzaje bólów głowy, szczególnie migrenowy i klasterowy są bardzo poważne i mocno nasilone. Tutaj często klasyczne leki przeciwbólowe, które zostaną omówione w tym artykule, mogą nie pomóc. Jeśli podejrzewasz u siebie migrenę lub klasterowe bóle głowy to warto skonsultować się z neurologiem. Zachęcamy również do przeczytania naszych artykułów na temat tych przypadłości.
Co stosować na ból głowy?
Co pomaga na ból głowy? Pierwsze co przychodzi na myśl to z pewnością tabletki na ból głowy, które zostaną omówione poniżej. Istnieją również inne, szybkie sposoby na ból głowy, jednak ich skuteczność często zależy od danej osoby i nie zawsze są to metody zweryfikowane naukowo. Skupmy się na tym, co z pewnością pomaga na ból głowy.
Tabletki na ból głowy
Tabletki na ból głowy są zdecydowanie najlepszym i szybkim sposobem na ból głowy. Istnieją różne substancje, które stosuje się do radzenia sobie z tą przypadłością. Są to głównie Nieopioidowe Leki Przeciwbólowe jak, chociażby paracetamol czy metamizol. Na ból głowy pomagają również Niesteroidowe Leki Przeciwzapalne jak np. ibuprofen lub ketoprofen. W bardziej poważnych przypadkach można sięgnąć nawet po opioidowe leki przeciwbólowe.
Paracetamol na ból głowy
Paracetamol to często polecany lek na ból głowy. Jest skuteczny i bezpieczny. Pamiętajmy o tym, że jedynie paracetamol mogą przyjmować dzieci poniżej 6. miesiąca życia, kobiety w ciąży i karmiące piersią. Jest również zalecany osobom starszym, gdyż wykazuje najmniej działań niepożądanych i interakcji.
Jak stosować paracetamol na ból głowy?
Tabela 2. przedstawia zalecenia dotyczące stosowania paracetamolu.
Tabela 2. Dawkowanie paracetamolu [3].
Wiek | Dawkowanie |
Osoby dorosłe |
1000 mg 4 razy na dobę. Maksymalna dawka dobowa to 4000 mg. Pomiędzy kolejnymi dawkami zachować minimum 6 godzin przerwy. |
Dzieci |
15 mg/kg mc. co 6 godziny LUB 10 mg/kg mc. co 4 godziny. Maksymalna dawka dobowa to 60 mg/kg mc. |
Paracetamol występuje w postaci tabletek (np. Apap), tabletek musujących (np. Efferalgan), syropów (np. Apap dla dzieci Forte), roztworów doustnych (np. Pedicetamol) i czopków. Dzięki temu możemy zawsze dobrać odpowiednią dawkę leku w zależności od wieku i masy ciała pacjenta.
Metamizol
Innym lekiem z grupy Nieopioidowych Leków Przeciwbólowych jest metamizol sodowy (Pyralgina). To silny i szybki sposób na ból głowy, jednak mogą go zażywać jedynie osoby od 15. roku życia i ważące powyżej 53 kg. Metamizol działa już po 30 minutach, a jego dawkowanie wygląda następująco:
- Zalecana dawka jednorazowa to 1000 mg, co 6 do 8 godzin.
- Maksymalna dawka dobowa to 4000 mg.
- Leku nie można stosować w 3. trymestrze ciąży. Dla bezpieczeństwa nie powinno się go również stosować w 1. i 2. trymestrze ciąży [4].
Metamizol występuje także w postaci kropli doustnych (Pyralgin) lub roztworu do wstrzykiwań. W takiej formie jego dawkowanie jest możliwe u dzieci, jednak musi być zlecone przez lekarza. Dawkowanie metamizolu u dzieci wynosi 8 mg do 16 mg na kilogram masy ciała jako dawka jednorazowa [5].
Niesteroidowe leki przeciwzapalne
Sztandarowym przykładem NLPZ będzie każdemu znany ibuprofen (Ibum, Ibuprom). To lek działający przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo. Ibuprofen możemy podawać dzieciom od 6. roku życia.
Dawkowanie dla dorosłych to 400 mg 3 razy na dobę. Istnieją także tabletki z 600 mg ibuprofenu, np. Ibuprom Ultramax i wtedy dawkuje się go jedynie 2 razy na dobę po 1 tabletce.
W przypadku dzieci dawkowanie opiera się o masę ciała. Zalecana dawka jednorazowa to 10 mg/kg mc. 3 razy na dobę. Maksymalnie na dobę można podać 30 mg/kg mc. leku [6].
Inne tabletki na ból głowy z NLPZ mogą zawierać, np. ketoprofen, deksketoprofen, diklofenak lub naproksen. Tabela 3. przedstawia przykładowe preparaty oraz ich dawkowanie.
Tabela 3. Dawkowanie NLPZ bez recepty [7-12].
Substancja lecznicza | Nazwa handlowa | Dawkowanie | Uwagi |
Ketoprofen | Ketonal active, Ketonal Sprint, Ketokaps Max, Ketolek | 50 mg co 8 godzin |
Nie stosować u osób z wrzodami. Można stosować, jeśli pacjent ma wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe i dodatkowo stosuje kwas acetylosalicylowy (ASA) w dawkach przeciwzakrzepowych. |
Deksketoprofen | Dexak, Dexak SL, Metafen Deksketoprofen | 25 mg co 8 godzin | Nie stosować u osób z wrzodami. |
Diklofenak | Voltaren Express Forte, Voltaren Acti Forte | Jeśli pacjent nie ma wrzodów ani chorób sercowo-naczyniowych to zaleca się stosować ten lek do leczenia silnego bólu. | |
Naproksen | Naproxen Aflofarm, Aleve, Naxii | 220 mg co 12 godzin LUB 440 mg i po 12 godzinach 220 mg. Maksymalna dawka dobowa to 660 mg. |
Można stosować przy wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym i braku stosowaniu ASA. |
Aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy zwykle bywa kojarzony głównie z leczeniem objawów przeziębienia. Jednak to także NLPZ, który polecany jest jako lek I rzutu przy np. napięciowym bólu głowy. Pamiętajmy, że w takich przypadkach jednorazowo należy wziąć 1000 mg ASA [1-2].
Inne tabletki na ból głowy mogą zawierać kwas tolfenamowy, który znajdziemy w preparacie Migea. Jedna tabletka zawiera 200 mg leku i jest przeznaczona jedynie dla dorosłych. Jednorazowo stosuje się 1 tabletkę leku, a jeśli ból nie przejdzie, to po 1 do 2 godzin można ponowić dawkę. Na dobę można przyjąć jedynie 2 tabletki. Migea jest głównie polecana na migrenowe bóle głowy [13].
Szybki sposób na ból głowy, czyli leki złożone
Kolejnym sposobem na pozbycie się szybko mocnego bólu głowy jest zażycie kilku substancji jednocześnie. Trzeba tutaj wiedzieć o tym, żeby nie łączyć leków o podobnym mechanizmie działania. Zażycie jednocześnie dwóch NLPZ, np. ibuprofenu i ketoprofenu jest niebezpieczne dla zdrowia i może nasilić działania niepożądane.
Jeśli chcemy zwiększyć siłę działania przeciwbólowego, to możemy łączyć substancje o odmiennym mechanizmie działania. Dzięki takiemu połączeniu otrzymamy lepszy efekt przeciwbólowy, niż byśmy zażywali je oddzielnie.
Najczęściej spotykane preparaty wieloskładnikowe przedstawia Tabela 4.
Tabela 4. Wieloskładnikowe tabletki na ból głowy.
Nazwa handlowa | Substancje lecznicze [1 tabletka] | Dawkowanie |
Apap Extra | Paracetamol (500 mg) + Kofeina (65 mg) | 2 tabletki co 4-6 godzin. Maksymalnie 8 tabletek na dobę. |
Apap Migrena | Paracetamol (250 mg) + Kwas acetylosalicylowy (250 mg) + Kofeina (65 mg) | 2 tabletki co 8 godzin. Maksymalnie 6 tabletek na dobę. |
Antidol 15 | Paracetamol (500 mg) + Kodeina (15 mg) | |
Solpadeine | Paracetamol (500 mg) + Kodeina (8 mg) + Kofeina (30 mg) | 2 tabletki co 6 godzin. Maksymalnie 8 tabletek na dobę. |
Solpadeine Max | Paracetamol (500 mg) + Kodeina (12,8 mg) + Kofeina (30 mg) | |
Excedrin MigraStop | Paracetamol (250 mg) + Kwas acetylosalicylowy (250 mg) + Kofeina (65 mg) | |
Etopiryna | Kwas acetylosalicylowy (300 mg) + Etenzamid (100 mg) + Kofeina (50 mg) | 2 tabletki co 8 godzin. Maksymalnie 6 tabletek na dobę. |
Saridon | Paracetamol (250 mg) + Propyfenazon (150 mg) + Kofeina (50 mg) | |
Cefalgin |