Kofeina jest substancją chemiczną występującą w kawie, herbacie, coli, guaranie i innych produktach. Działa ona poprzez stymulację ośrodkowego układu nerwowego (OUN), serca, mięśni i ośrodków kontrolujących ciśnienie krwi. Kofeina może podnosić ciśnienie krwi, ale może nie mieć takiego działania u osób, które używają jej przez cały czas.
Substancja ta jest najczęściej stosowana w celu zwiększenia czujności umysłowej, ale ma też wiele innych zastosowań, takich jak:
przyjmowana doustnie lub doodbytniczo w połączeniu z lekami przeciwbólowymi (takimi jak aspiryna) oraz substancją chemiczną o nazwie ergotamina w leczeniu migrenowych bólów głowy;
stosowana z lekami przeciwbólowymi w przypadku prostych bólów głowy oraz w zapobieganiu i leczeniu bólów głowy po znieczuleniu zewnątrzoponowym.
Niektórzy ludzie stosują kofeinę doustnie w leczeniu astmy, chorób pęcherzyka żółciowego, zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) i wielu innych schorzeń, ale nie ma dobrych dowodów naukowych na poparcie większości z tych zastosowań.
Substancja ta jest jednym z najczęściej stosowanych środków pobudzających wśród sportowców.
Cytrynian kofeiny jest zatwierdzony jako lek na receptę do leczenia bezdechu noworodkowego u wcześniaków.
Niektóre produkty z kofeiną są sprzedawane w bardzo skoncentrowanej lub czystej postaci. Produkty te stanowią zagrożenie dla zdrowia. Ludzie mogą łatwo użyć tych produktów w dawkach, które są o wiele za wysokie przez pomyłkę.
Kofeina jest prawdopodobnie bezpieczne dla większości zdrowych osób dorosłych, gdy jest stosowana w dawkach do 400 mg dziennie. Taka jej ilość jest podobna do tej, którą można znaleźć w około 4 filiżankach kawy. Kofeina jest możliwie niebezpieczna, jeśli jest przyjmowana doustnie przez długi czas lub w dużych dawkach.
Do działań niepożądanych należą: bezsenność, nerwowość i niepokój, podrażnienie żołądka, nudności, przyspieszenie akcji serca i oddechu oraz inne skutki uboczne. Większe dawki mogą powodować ból głowy, niepokój, pobudzenie i ból w klatce piersiowej.
