Ostre zapalenie gardła

Jakie są objawy ostrego zapalenia gardła?

Objawami zapalenia jest ból gardła (może promieniować do uszu) oraz uczucie dyskomfortu, drapania i podrażnienia błony śluzowej. Choremu towarzyszy chrypka, pojawiają się też problemy z przełykaniem. Zapalenie gardła objawia się również osłabieniem apetytu, gorączką lub stanami podgorączkowymi. Pacjenci skarżą się ponadto na uczucie ogólnego rozbicia, bóle głowy, bóle kostno-mięśniowe.

Powyższym objawom zapalenia gardła może towarzyszyć zaczerwienienie i ropienie spojówek (najczęściej ma to miejsce w infekcji wywołanej przez adenowirusy).

Jakie są przyczyny ostrego zapalenia gardła?

Do przyczyn zapalenia gardła zaliczamy w głównej mierze wirusy, rzadziej bakterie. Głównymi wirusami są rynowirusy, enterowirusy, adenowirusy, natomiast rzadziej wirus opryszczki czy grypy. Drobnoustroje atakują organizm i powodują zakażenie, szczególnie jeżeli mamy akurat obniżoną odporność. Zapalenie gardła to dolegliwość, która może również towarzyszyć chorobom zakaźnym pojawiającym się w okresie dzieciństwa:
-różyczka,
-świnka,
-ospa,
-odra.

Jak zdiagnozować ostre zapalenie gardła?

Rozpoznanie opiera się na oglądaniu przez lekarza gardła oraz niekiedy pobraniu wymazu (nie jest to konieczne). Wyjątkiem może być zapalenie bakteryjne, które nie odpowiada na leczenie, a zmiany w gardle mogą wskazywać na poważniejsze schorzenia np. kiłę.

W badaniu przedmiotowym lekarz może stwierdzić:
-rozpulchnione, czerwone gardło,
-wybroczyny na błonie śluzowej podniebienia,
-naloty na migdałkach,
-powiększone węzły chłonne na szyi.

Jak zapobiegać ostremu zapaleniu gardła?

Do działań zapobiegających zapaleniom gardła zalicza się kilka działań:

-rzetelną higienę jamy ustnej (mycie zębów, płukanie płynami stomatologicznymi, stosowanie nici dentystycznej, rzucie gum odświeżających);
-sposób oddychania: wdech przez nos, co ogrzewa i oczyszcza powietrze, zapobiegając uderzeniu fali zimnego powietrza podczas wdechu przez usta;
-nawilżanie powietrza i wietrzenie pomieszczeń w których przebywamy, co zapobiegnie nadmiernemu wysychaniu śluzówek;
-ograniczenie palenia tytoniu i spożywania napojów kofeinowych oraz alkoholowych; potraw słonych, ostrych, gorących, które nie tylko wysuszają błonę śluzową, ale i ją mogą uszkodzić;
-leczenie objawów alergii, po to by utrudnić penetracje drobnoustrojów w głąb błon śluzowych;
-spożywanie produktów spożywczych łagodnych w smaku, ciepłych lub letnich, pozostawiających „osłonkę” na błonach śluzowych, np. sałatki z oliwą, napary z siemienia lnianego, napoje mleczne, miód, stosowanie tłuszczowych smarowideł do chleba;
-stymulowanie odporności, poprzez regularny wysiłek fizyczny, lekkostrawną i urozmaiconą dietę oraz odpoczynek i długi sen;
-przyjmowanie produktów bogatych w witaminy A, E, C i D lub ich suplementacja.

Leczenie ostrego zapalenia gardła

W przypadku zakażeń bakteryjnych lekarz decyduje o podaniu antybiotyku. Jest to szczególnie istotne w przypadku zakażeń paciorkowcowych, gdyż niosą one ze sobą ryzyko powikłań. Należą do nich:
-powstanie ropni,
-rozszerzenie zakażenia na inne narządy,
-późne powikłania immunologiczne (w tym tzw. gorączka reumatyczna, prowadzącą między innymi do uszkodzenia zastawek serca).
Bardzo istotne jest przyjmowanie zaleconego antybiotyku do końca. Mimo że poprawa stanu pacjenta występuje już w pierwszych dniach, do całkowitego wyeliminowania bakterii niezbędne jest przyjęcie pełnej dawki leku. Należy podkreślić, iż przerwanie terapii może prowadzić do wytworzenia przez bakterie oporności na stosowany antybiotyk.

W obu typach zakażeń gardła stosujemy również leczenie objawowe, które obejmuje:
-odpoczynek,
-przyjmowanie dużej ilości płynów, szczególnie istotne w przypadku gorączki,
-leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe zawierające np. paracetamol czy ibuprofen,
-leki działające miejscowo na błonę śluzową gardła w formie pastylek do ssania lub sprayu,
-preparaty zawierające np. benzydaminę lub salicylan choliny, działające przeciwbólowo i przeciwzapalnie,
-preparaty zawierające np. lidokainę, działające miejscowo znieczulająco na gardło,
-preparaty złożone do płukania gardła o działaniu przeciwbólowym i ściągającym,
-leki obkurczające błonę śluzową jamy nosowej zawierające np. xylometazolinę, oxymetazolinę w formie sprayu, kropli lub żelu,
-leki obkurczające błonę śluzową jamy nosowej zawierające np. fenylefrynę lub pseudoefedrynę w formie tabletek lub preparatów rozpuszczalnych,
-preparaty hamujące odruch kaszlowy w przypadku suchego kaszlu.