Astma i możliwe interakcje — na co trzeba uważać?
Astma to choroba przewlekła, dlatego istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że pacjent będzie cierpiał również na inne schorzenia. Zwiększa to ilość przyjmowanych leków, a co za tym idzie możliwość wystąpienia interakcji lekowych. Poniżej znajduje się opis najczęstszych interakcji lekowych oraz innych aspektów, o których należy pamiętać podczas farmakoterapii.
Wziewne leki na astmę — w jakie wchodzą interakcje?
Najczęściej stosowanym połączeniem w leczeniu astmy i jest budezonid i formoterol. Występuje ono pod następującymi nazwami handlowymi: Airbufo Forspiro, Bufomix Easyhaler, DuoResp Spiromax, Symbicort, Symbicort Turbuhaler. W jakie interakcje może wchodzić takie połączenie lekowe?
Leki przeciwgrzybiczne i antybiotyki makrolidowe
Poważna interakcja pojawia się podczas stosowania leków na astmę z lekami przeciwgrzybiczymi (np. ketokonazol, itrakonazol, worykonazol) lub antybiotykami makrolidowymi (klarytromycyna). Jednoczesne przyjmowanie wspomnianych substancji chemicznych doprowadza do znacznego zwiększenia stężenia budezonidu w osoczu. W efekcie po standardowej aplikacji leku w organizmie pozostaje większa ilość budezonidu przez dłuższy czas niż w klasycznej terapii. Może to prowadzić do zwiększenia działań niepożądanych [1].
Co zrobić, jeśli wspomniane połączenie jest wymagane? Po pierwsze należy poinformować lekarza prowadzącego o konieczności terapii. Być może uda się zmienić leki na preparaty z innych grup, które nie będą niosły takich komplikacji. Jeśli nie jest to możliwe, to najlepiej rozdzielić czasowo przyjmowane preparaty.
ß-blokery
Kolejna poważna interakcja podczas leczenia astmy zachodzi pomiędzy ß-blokerami a formoterolem. ß-blokery to często stosowane leki w chorobach kardiologicznych, np. w celu obniżenia ciśnienia tętniczego krwi lub zmniejszenia częstości akcji serca. Są to takie substancje, jak np. metoprolol (Beto ZK, Betaloc ZOK), bisoprolol (Bibloc, Bisocard) lub nebiwolol (Ebivol, Nebicard, Nebilet). Interakcja może zachodzić nawet w przypadku podawania tych substancji do worka spojówkowego w formie kropli ocznych podczas farmakoterapii jaskry! W tym przypadku może dojść do osłabienia działania formoterolu lub nawet zwężenia oskrzeli i pogorszenia stanu pacjenta [1].
Inhibitory monoaminooksydazy (MAO)
Inhibitory monoaminooksydazy, to np. selegilina lub moklobemid. Wykorzystuje się je do leczenia Choroby Parkinsona. Jednoczesna terapia z formoterolem zwiększa ryzyko zaburzeń kardiologicznych, tj. wzrost ciśnienia tętniczego krwi, palpitacja serca bądź ból w klatce piersiowej [1].
Inne ß2-mimetyki
Jeśli stosujemy jeden lek rozszerzający oskrzela w farmakoterapii astmy to łączenie go z innym, podobnie działającym jest złym rozwiązaniem. Dochodzi wtedy do działania addytywnego, co wiąże się ze zwiększeniem intensywności efektu, jednak w tym przypadku jest to niepożądane. Dlatego, jeśli stosujesz, któryś z leków zawierający poniższe substancje lecznicze:
- SABA (krótkodziałające ß2-mimetyki):
- fenoterol,
- salbutamol,
- prokaterol,
- lewosalbutamol,
- LABA:
- formoterol,
- salmeterol,
- bambuterol,
to nie używaj ich jednocześnie. Wyjątkiem od tej reguły jest alternatywna forma kontrola astmy, gdzie pacjent może przewlekle stosować, np. Symbicort Turbuhaler, a doraźnie wziewny SABA natomiast powinno to zostać uzgodnione z lekarzem prowadzącym [1-2].
Leki na zaburzenia rytmu serca
Następne leki należą do różnych grup i stosowanych są w odmiennych sytuacjach klinicznych, jednak zwiększają ryzyko zaburzeń rytmu serca. Wspomniane leki to:
- chinidyna,
- dyzopiramid,
- prokainamid,
- terfenadyna,
- Trójpierścieniowe Leki Przeciwdepresyjne (TLPD, np. amitryptylina – Amitriptylinum VP lub doksepina (Doxepin Teva).
Interakcja dotyczy formoterolu [1].
Podobnych interakcji możemy spodziewać się przy stosowaniu innych połączeń wziewnego glikokortykosteroidu z LABA, w lekach takich jak: Asaris lub Salmex [1].
Czy interakcje to jedyna rzecz, o jakiej trzeba pamiętać?
Interakcje to ważna rzecz, aby efekty terapii były prawidłowe, jednak musimy pamiętać także o innych kwestiach związanych z przyjmowaniem leków.
Po pierwsze, jeśli stosujesz wziewny glikokortykosteroid, to po każdej inhalacji powinieneś dokładnie wypłukać jamę ustną wodą, a najlepiej umyć zęby. Innym rozwiązaniem może być stosowanie komór inhalacyjnych. Wziewne glikokortykosteroidy są bezpiecznymi lekami i dają mało działań niepożądanych (szczególnie ogólnosystemowych), ale nieprawidłowa technika inhalacji może wiązać się z wystąpieniem kandydozy jamy ustnej, chrypką, utrudnionym przełykaniem lub dysfonią [3-4].
Po drugie, jeśli wziewne glikokortykosteroidy stosowane są przez długi czas oraz w dużych dawkach, to może dojść do pojawienia się ogólnych działań niepożądanych, takich jak: osteoporoza, zaćma, jaskra [3-4].
Po trzecie, przyjmowanie długodziałających ß2-mimetyków w astmie może nasilić występowanie takich działań niepożądanych, jak: ból głowy, tachykardia, kołatanie serca, nasilona kurczliwość mięśni. Czasami może dojść również do pojawienia się hipokaliemii lub hiperglikemii. Podobne działania niepożądane obserwuje się niekiedy po przyjmowaniu krótkodziałających ß2-mimetyków, np. Ventolin. Jednak tutaj skutki uboczne pojawiają się krótko po rozpoczęciu terapii astmy i w miarę dalszego stosowania leku, dochodzi do wytworzenia tolerancji, która je redukuje [3, 5-6].
Po czwarte należy pamiętać o tym, że jednoczesne stosowanie wziewnego glikokortykosteroidu i LABA nie nasila działań niepożądanych, a wręcz przeciwnie – usprawnia terapię. [3].
Po piąte, stosowanie wziewnych LAMA w terapii astmy jest również całkiem bezpieczne. Najczęstsze zgłaszane działania niepożądane to ból głowy, chrypka, kaszel, uczucie suchości w jamie ustnej [3,7].
Po szóste niezbędna jest prawidłowa aplikacja leku. Substancje stosowane w leczeniu astmy występują w różnych inhalatorach, dlatego zawsze należy zapoznać się z prawidłową techniką użytkowania.
