leki-orange

Czym są inhibitory SGLT-2? Jaka jest ich rola?

Inhibitory SGLT-2 i ich rola w niewydolności serca

Inhibitory SGLT-2 stosuje się w leczeniu cukrzycy typu 2. Okazało się, że przynoszą korzyści także w niewydolności serca.

Niewydolność serca

Niewydolność jest ostatnim etapem przewlekłych schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Bardzo dokuczliwym i niebezpiecznym dla zdrowia pacjenta. 

Jest  wiele przyczyn powstawania niewydolności, jednak wśród osób powyżej 65 roku życia przodują dwie. Są to 

https://leki.pl/poradnik/nadcisnienie-tetnicze-czy-leki-to-jedyne-wyjscie/

Choroba rozwija się, gdy serce nie pompuje krwi w ilościach potrzebnych do normalnego funkcjonowania. Początkowo organizm się ratuje, zwiększa ciśnienia napełniania serca. Dzięki temu mięsień sercowy odzyskuje moc, a produkty odżywcze i tlen znów docierają do komórek. Jednak na krótko, dlatego z czasem niewydolność serca się pogłębia, a rokowania pogarszają. Schorzenie nie tylko obniża jakość życia pacjenta, jest także przyczyną niepełnosprawności, wyłączenia z życia zawodowego i społecznego. Dodatkowo choroby współistniejące, w tym cukrzyca typu 2 pogarszają stan chorego. Objawami niewydolności serca są: 

  • zmęczenie, nawet przy niewielkim wysiłku,
  • duszność w spoczynku, przy wysiłku lub w nocy,
  • obrzęki, związane z zatrzymaniem płynów w organizmie,
  • suchy kaszel z rdzawo podbarwioną plwociną,
  • wyniszczenie w zaawansowanej niewydolności.

Pociesza fakt, że średnia długość życia chorych wydłużyła, nawet o kilka lat. Jest to niewątpliwie zasługa skutecznych terapii lekowych. Dlatego wciąż poszukuje się nowych rozwiązań farmakologicznych. Na uwagę zasługuje grupa leków kojarzona do tej pory z leczeniem cukrzycy. Inhibitory SGLT-2 (flozyny) przechodzą pozytywne testy w leczeniu niewydolności serca [1,2].

Związek między cukrzycą a niewydolnością krążenia

Obserwacje wskazują na ścisły związek między niewydolnością krążenia a cukrzycą typu 2. Chorzy zapadają na niewydolność kilkakrotnie częściej niż osoby, bez cukrzycy.  Dotyczy to także osób z kontrolowaną glikemią. Niewydolność krążenia najbardziej wpływa na  obniżenie komfortu życia. Natomiast stany ostre są główną przyczyną zgonów u osób z cukrzycą. 

Z drugiej strony typowe objawy w cukrzycy są jednocześnie przyczyną chorób serca. Dlatego w przebiegu choroby, rozwijają się schorzenia sercowo-naczyniowe. U osób z gorszą tolerancją glukozy i insulinoopornością, lekarze obserwują:

  • powiększoną lewą komorę serca,
  • zwiększoną sztywność naczyń,
  • wyższy poziom trójglicerydów,
  • nadwaga i otyłość.

Wymienione objawy predysponują do wystąpienia niewydolności serca [3].

https://leki.pl/aktualnosci/lek-na-cukrzyce-w-terapii-otylosci/

Inhibitory SGLT-2 w cukrzycy

Inhibitory SGLT-2 (sodium-glucoselinked transporter 2) stosowano do tej pory jedynie w leczeniu cukrzycy. Ich mechanizm działania polega na zwiększonym wydalaniu glukozy z moczem. W stanie fizjologicznym w nerkach wraca do krwi około 180 g glukozy. Tylko w przypadku znacznego podwyższenia poziomu cukru, organizm pozbywa się nadmiaru z moczem. Droga powrotna glukozy do krwi prowadzi przez specjalny zespół białek. Transporter SGLT-2 odpowiada za powrót glukozy i sodu z moczu do krwi. Proces wykorzystuje się w leczeniu cukrzycy. Grupa leków inhibitorów SGLT-2 (flozyn) blokuje transporter i tym samym hamuje powrót cukru. Glukozie została tylko jedna droga — wydalanie z moczem. Dzięki temu poziom glikemii (cukru we krwi) się wyrównuje. Obecnie w leczeniu stosuje się następujące inhibitory SGLT-2:

W trakcie leczenia flozynami chorzy rzadziej zapadali na niewydolność serca i tym samym przebywali na oddziałach kardiologicznych. Dlatego z czasem, ta grupa lekowa znalazła nowe zastosowania [4].

SGLT-2 w niewydolności serca

Zwiększenie wydalania moczu (diurezy) wpłynęło korzystnie nie tylko na glikemię, ale także na parametry układu sercowo-naczyniowego. Na podkreślenie zasługują dwa przypadki. Podczas stosowania  SGLT-2 się obserwuje

  • obniżenie ciśnienia krwi — ponieważ zwiększa się diureza i wydalanie jonów sodu;
  • redukcję masy ciała — ponieważ 1 gram cukru to 4 kcal, więc wydalanie cukru znacznie obniża bilans energetyczny.

Objawy zmniejszają ryzyko chorób serca, więc stosowanie leków przynosi podwójną korzyść. Dlatego coraz częściej inhibitory wykorzystuje się w zapobieganiu i leczeniu niewydolności układu sercowo-naczyniowego. Warto podkreślić, że dotyczy to także osób bez cukrzycy. Dodatkowo trwają badania nad zastosowaniem SGLT-2 w leczeniu otyłości. 

Badania i obserwacje odkryły dodatkowe mechanizmy ochronnego działania leków na serce. Krótko opiszę je w kolejnych akapitach [5].

Ochronne działanie SGLT- 2 na serce

SGLT-2 zmniejszają stężenia czynników zapalnych 

Co prawda mechanizm nie jest dokładnie poznany, ale efekty działania są obiecujące.  Wiadomo jedynie, że czynniki zapalne odgrywają dużą rolę w rozwoju przewlekłych chorób, w tym niewydolności krążenia. Leczenie polega na pozbyciu się przyczyn stanu zapalnego, czyli pozbyciu się substancji, które wywołują zapalenie w komórce. Jest już pewne, że SGLT-2 obniżają stężenia czynników zapalnych, między innymi CRP, TNF-α i IL-6. Dzięki temu nie tworzą się reaktywne formy tlenu, które hamują produkcję ważnego związku NO (tlenku azotu). Niskie stężenie tlenku azotu powoduje sztywnienie komórek sercowych i rozwój choroby wieńcowej i niewydolności.

Stres antyoksydacyjny chroni przed niewydolnością serca

Stres oksydacyjny to kolejny ważny mechanizm powstawania chorób sercowo-naczyniowych, w tym niewydolności serca. Charakteryzuje się niewystarczającą ilością wewnętrznych przeciwutleniaczy

Eksperymenty wykazały, że inhibitory SGLT-2 działają jak antyutleniacze. Mechanizm jest wielotorowy. Przede wszystkim, flozyny:

  • obniżają produkcję wolnych rodników,
  • zwiększają produkcję przeciwutleniaczy, takich jak dysmutaza ponadtlenkowa, 
  • hamują produkcję czynników prozapalnych np. CRP.

Inhibitory SGLT2 — korzystne działanie w insulinooporności

SGLT-2 obniżają podwyższony poziom glukozy. Warto podkreślić, że działają niezależne od insuliny, nie wywołują hipoglikemii. Mniej cukru to także, niższy poziom insuliny. Dzięki temu nie buduje się tkanka tłuszczowa — czynnik rozwoju insulinooporności. Pacjent nie zwiększa masy ciała i obniża ryzyko choroby niedokrwiennej serca.

Inne mechanizmy ochronne SGLT-2

Korzyści ze stosowania leków jest więcej. Obserwacje dowiodły, że kolejne działania mogą być stosowane w leczeniu niewydolności sercowej. Leki z grupy flozyn:

  • Zmniejszają stężenie kwasu moczowego. Osoby z niewydolnością krążenia mają wysoki poziomem kwasu moczowego. Jest to związane ze zmniejszoną diurezą. Działanie inhibitorów korzystnie wpływa na pozbywanie się nadmiaru kwasu. 
  • Ograniczają gromadzenie się tłuszczu i wytwarzanie adipokiny. Otyłość jest czynnikiem ryzyka nie tylko cukrzycy, ale także niewydolności serca. Zgromadzony tłuszcz wydziela prozapalne substancje. Blokada adipokin wpływa na zmniejszenie ryzyka chorób serca [5].
Omawiane produkty
Brak przypisanych produktów.
Omawiane schorzenia
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych, których cechą wspólną jest podwyższony poziom glukozy we krwi. Wyróżnia się cukrzycę typu 1, która jest chorobą autoimmunologiczną i której objawy pojawiają si…
Niewydolność serca jest stanem, który rozwija się, gdy serce nie pompuje wystarczającej ilości krwi dla potrzeb organizmu. Może się to zdarzyć, jeśli serce nie może wypełnić się wystarczającą ilością …
Omawiane substancje
Empagliflozyna to lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Empagliflozyna działa poprzez hamowanie wchłaniania glukozy w nerkach.
Kanagliflozyna jest stosowana wraz z dietą i ćwiczeniami fizycznymi w celu poprawy kontroli stężenia cukru we krwi u osób dorosłych z cukrzycą typu 2. Lek ten jest również stosowany, by zmniejszyć ryz…
Podsumowanie
SubstancjeEmpagliflozyna,
Kanagliflozyna
SchorzeniaCukrzyca,
Niewydolność serca
KategoriaCukrzyca,
Leki na receptę,
Regulacja poziomu cukru,
Układ sercowo-naczyniowy
TematyLeczenie cukrzycy,
Leki przeciwcukrzycowe
AutorKatarzyna Dęga-Krześniak
Ostatnia aktualizacja11 miesięcy temu
Data publikacji16.09.2021
Bibliografia6 źródeł