Alergiczne zapalenie spojówek
Podczas sezonu pylenia ok. 40% Polaków dotykają choroby alergiczne. Oprócz alergicznego nieżytu nosa najczęstszym objawem alergii jest alergiczne zapalenie spojówek (często występują jednocześnie). Objawia się ono stanem zapalnym, który powoduje pieczenie, świąd, obrzęk, łzawienie i zaczerwienienie spojówek [1].
Podział
- sezonowe alergiczne zapalenie spojówek — zwykle od wiosny do jesieni (w sezonie pylenia);
- całoroczne alergiczne zapalenie spojówek — występuje cały rok, niezależnie od pylenia (najczęściej roztocza, sierść zwierząt);
- wiosenne zapalenie spojówki i rogówki — głównie w klimacie tropikalnym, najczęściej dotyczy chłopców w wieku 4-12 lat, zanika samoistnie po okresie dojrzewania;
- atopowe zapalenie spojówki i rogówki — najczęściej dotyka młodych dorosłych;
- kontaktowe zapalenie spojówki i rogówki — w wyniku bezpośredniego kontaktu spojówki lub powieki z alergenem [1].
Przyczyny
Najczęściej ma charakter sezonowy (ale nie zawsze!) i jest związana z alergią na:
- pyłki roślin (drzewa, trawy i inne rośliny pylące);
- roztocza;
- kurz;
- grzyby;
- pleśń;
- sierść zwierząt lub ich wydzieliny (wystarczy kontakt z właścicielem zwierzęcia, który przeniesie sierść na ubraniu);
- metale np. platyna, chrom, nikiel, aluminium (może się nasilać podczas tygodnia pracy i ustępować w weekend, jeżeli w pracy występuje kontakt z alergizującym metalem);
- środki do dezynfekcji;
- kosmetyki (najczęściej konserwanty w nich zawarte);
- farby, lakiery do włosów;
- chloramina;
- kalafonia;
- chlorek winylu;
- sztuczne barwniki [2];
Jak rozpoznać alergiczne zapalenie spojówek?
Do pełnego rozpoznania najczęściej konieczna jest wizyta u alergologa i okulisty, którzy ocenią czy zapalenie spojówek jest spowodowane przez alergen, czy mają inną przyczynę (np. zakażenie). W zaostrzonych przypadkach mogą być konieczne testy skórne z całorocznymi alergenami. W niektórych przypadkach stosuje się również oznaczenie swoistych przeciwciał we krwi lub przeprowadzenie prowokacji dospojówkowej (zakroplenie alergenu do oka) [2].
Jak odróżnić alergiczne zapalenie spojówek od wirusowego, bakteryjnego czy zespołu suchego oka?
- wirusowe zapalenie spojówek charakteryzuje się występowaniem gródek w spojówce oraz obfitą wydzieliną i najczęściej towarzyszy lub występuje po przebytym zapaleniu płuc, gardła czy ucha;
- bakteryjne zapalenie spojówek trwa krócej niż wirusowe (ok. 7 dni w porównaniu do 2-3 tygodni wirusowego) i objawia się obfitą wydzieliną ropną;
- zespół suchego oka — pieczenie, często towarzyszy mu suchość ust, nie ustępuje samoistnie [3];
Kiedy należy skontaktować się z lekarzem?
- brak poprawy lub zaostrzenie objawów pomimo stosowanego leczenia;
- jeżeli objawy wskazują na sezonowe alergiczne zapalenie spojówek;
- jeżeli występują współistniejące objawy takie jak astma, alergiczny nieżyt nosa, obrzęk naczynioruchowy, atopowe zapalenie skóry lub pokrzywka.
Objawy alergicznego zapalenia spojówek
- świąd oczu;
- zaczerwienienie spojówek;
- obrzęk powieki i spojówki;
- obfite łzawienie;
- pieczenie oczu;
- nadwrażliwość na światło;
- często towarzyszy im: alergiczny nieżyt nosa, astma, pokrzywka, atopowe zapalenie skóry.
Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek?
- profilaktyka (unikanie alergenu, częste płukanie oka roztworem soli fizjologicznej lub kroplami do oczu tzw. sztucznymi łzami);
- chłodne kompresy (łagodzą opuchliznę);
- płukanie oczu wywarami z ziół o działaniu przeciwzapalnych takich jak: nagietek, kolendra, koper włoski czy świetlik;
- odczulanie (pod kontrolą alergologa);
- leki przeciwalergiczne (krople do oczu na alergię o działaniu antyhistaminowym i przeciwzapalnym) np. Zabak, Ektin czy Allergocrom [4-5].