leki-orange

Jaki lek przeciwbólowy na ból mięśni i stawów? Dexak czy Opokan?

Dexak czy Opokan: jaki jest najsilniejszy lek przeciwzapalny bez recepty?

Bóle mięśniowo - szkieletowe są powszechnie występującymi dolegliwościami. Występują na skutek przeciążenia albo urazu. Ból ten może być także następstwem chorób narządu ruchu. U osób dorosłych dotyczy najczęściej okolic krzyża, barków i kolan, może mieć również charakter rozlany (tzn. nie dotyczy tylko jednej okolicy kostno-mięśniowej). Mają charakter bólu ostrego (np. po urazie) lub przewlekłego, trwającego tygodniami i miesiącami (np. na skutek chorób zwyrodnieniowych stawów) [1].

Bóle mięśni i stawów — przyczyny. Gdzie leży ich źródło?

Bóle w narządach ruchu mają na początku charakter ostry, tępy lub rozlany. Odczuwanie dolegliwości pogłębia się w czasie na skutek rozwoju stanu zapalnego i przechodzi w stan chroniczny.  Bóle mięśniowo-szkieletowe mogą mieć różne przyczyny, takie jak:

  1. Urazy: Najczęstszą przyczyną bólów mięśniowo-szkieletowych są urazy takie jak skręcenia, zwichnięcia, złamania, naderwania czy przemieszczenia kości, stawów, mięśni, ścięgien, więzadeł lub nerwów;
  2. Przeciążenie: Powtarzające się ruchy, nadmierne obciążenie lub wykonywanie niewłaściwych technik podczas aktywności fizycznej może prowadzić do przeciążenia mięśni i stawów, co może powodować ból;
  3. Nieprawidłowa postawa: Nieprawidłowa postawa ciała, zarówno w czasie snu, jak i podczas wykonywania codziennych czynności, może wywoływać napięcie i ból mięśniowo-szkieletowy;
  4. Stres i napięcie emocjonalne: Silny stres, napięcie emocjonalne i niepokój mogą wpływać na napięcie mięśniowe, co z kolei może prowadzić do bólu mięśniowo-szkieletowego;
  5. Choroby zapalne i przewlekłe: Choroby takie jak zapalenie stawów, fibromialgia, czy zwyrodnienie stawów mogą powodować bóle mięśniowo-szkieletowe;
  6. Inne czynniki: Inne czynniki, takie jak nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, nadmierne obciążenie psychiczne lub fizyczne, nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, mogą również przyczyniać się do bólów mięśniowo-szkieletowych [8,9].

Bóle mięśniowo-stawowe i ich czynniki ryzyka. Co sprzyja występowaniu bólu?

Istnieją czynniki ryzyka związane z wystąpieniem bólu mięśni i stawów. Okazuje się na przykład, że płeć ma spore znaczenie. Kobiety są obarczone znacznie większym ryzykiem wystąpienia bólu pleców, szyi, kolan. Poza tym bólom mięśniowo-stawowym sprzyjają choroby narządu ruchu (np. stany zwyrodnieniowe, reumatoidalne zapalenie stawów), predyspozycje genetyczne, regularne przeciążenia konkretnych partii mięśniowo — szkieletowych (np. praca w jednej, wymuszonej pozycji) [1].

Co stosować na ból mięśni?

Na pierwszy plan wysuwa się leczenie farmakologiczne i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). NLPZ eliminują procesy prowadzące do powstania stanu zapalnego, a więc większej bolesności, ograniczenia ruchomości, obrzęku. Można je stosować w formie doustnej (tabletki, kapsułki, saszetki), lub miejscowo w formie żelu/kremu/maści do smarowania bolącej okolicy. Miejscowe stosowanie NLPZ jest zalecane zwłaszcza u osób starszych, ponieważ leki nie wchłaniają się w dużym stopniu do krążenia i nie powodują przez to wielu działań niepożądanych związanych z podaniem doustnym [2].

W monoterapii (czyli jako pojedyncze leki) NLPZ służą do zwalczania bólu słabego do umiarkowanego. Do pokonania intensywniejszego bólu u pacjenta lekarz może wybrać lek łączący NLPZ z drugą substancją przeciwbólową.

Tabletki na ból mięśni. Dexak czy Opokan?

Dexak (deksketoprofen) oraz Opokan (meloksykam) należą do  NLPZ często zalecanych w bólach mięśni i narządu ruchu w ogóle. Oba są lekami przyjmowanymi doustnie. Istnieją jednak między nimi dość istotne różnice.

Mechanizm działania

Dexak (deksketoprofen) jest klasycznym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym, enancjomerem znanego i stosowanego powszechnie ketoprofenu. Działanie leku polega na hamowaniu dwóch enzymów: COX-1 i COX-2, niezbędnych do rozwoju stanu zapalnego [3].

Opokan (meloksykam) z kolei w większym stopniu hamuje aktywność COX-2 niż COX-1.

Postać leku

Dexak występuje w postaci tabletek powlekanych oraz w formie granulatu do rozpuszczenia w wodzie (pod nazwą Dexak SL).  Tabletki powlekane mają linię dzielącą, a zatem można je podzielić na równe dawki. Jedna tabletka zawiera 25 mg deksketoprofenu, a jedna saszetka zawiera 12,5 lub 25 mg deksketoprofenu. Po podaniu tabletek lek działa już po 30 minutach, po podaniu granulatu już po 15-20 minutach. W ciągu doby można przyjąć maksymalnie 75 mg deksketoprofenu w 2-3 podzielonych dawkach, zaś u osób starszych nie należy przekraczać 50 mg na dobę [3].

Opokan 7,5 mg, dostępny bez recepty, ma postać tabletek rozpadających się w jamie ustnej. Jest wygodniejszy do stosowania niż Dexak, ponieważ nie wymaga popijania wodą — tabletka powinna rozpuścić się powoli w jamie ustnej.  Dawka 7,5 mg jest przeznaczona do przyjmowania raz na dobę.  Meloksykam nie działa jednak tak szybko, jak deksketoprofen, bo maksymalne stężenie we krwi osiąga po czasie od 2 (zawiesiny) nawet do 6 godzin  (tabletki, kapsułki). Stabilne stężenie we krwi, a więc stabilne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne lek osiąga po 3-5 dniach. Nie jest zatem przeznaczony do podawania w atakach ostrego bólu. Bez konsultacji z lekarzem może być przyjmowany maksymalnie do 7 dni [3].

Kiedy stosować Dexak, a kiedy Opokan?

Wskazaniem do stosowania Dexaku są łagodne do umiarkowanych bóle mięśniowo — szkieletowe, a także np. bolesne miesiączkowanie.

Opokan natomiast w dużym stopniu przenika do mazi stawowej, dlatego przeznaczony jest do zwalczania bólu i stanu zapalnego w stawach i mięśniach (np. bólów kręgosłupa, kolan, pleców) w chorobach zwyrodnieniowych stawów, a także w zaostrzeniach reumatoidalnego zapalenia stawów [3].

Przeciwwskazania tabletek przeciwzapalnych na ból mięśni

Oba leki mają podobne przeciwwskazania, charakterystyczne dla niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Nie należy ich stosować w sytuacji, gdy:

  • chory ma uczulenie na inne NLPZ (ibuprofen, diklofenak, ketoprofen itp.) oraz aspirynę;
  • chory ma czynną chorobę wrzodową lub w przeszłości miał krwawienia z przewodu pokarmowego;
  • pacjent ma chorobę Leśniowskiego — Crohna lub inne stany zapalne jelit, w sytuacji ciężkiej niewydolności wątroby;
  • pacjent cierpi z powodu ciężkiej niewydolności nerek, niewydolności układu krążenia;
  • pacjent choruje dodatkowo na alergiczny nieżyt nosa lub astmę;
  • chory jest odwodniony;
  • pacjentka jest w III trymestrze ciąży [3].

Dexak jest bezpieczny w trakcie laktacji, obarczony minimalnym ryzykiem dla karmionego dziecka [4]. Dla Opokanu należy jednak poszukać bezpieczniejszej alternatywy, choć i w tym przypadku ryzyko dla dziecka jest stosunkowo niewielkie [5]. Mimo to w charakterystykach produktu leczniczego oraz w ulotkach obu leków znajduje się informacja o przeciwwskazaniu w trakcie karmienia piersią [3].

Najczęstsze działania niepożądane

Do najbardziej istotnych działań niepożądanych Dexaku i Opokanu należy wpływ na układ pokarmowy. Mechanizm działania leków polega m.in. na hamowaniu produkcji prostaglandyn, w tym także tych chroniących śluzówkę przewodu pokarmowego. Mogą więc powodować zmiany zapalne śluzówki żołądka i dwunastnicy, owrzodzenia i krwawienia z przewodu pokarmowego [3].

Uwagi praktyczne

Dexaku nie należy podawać z posiłkiem, ponieważ jedzenie opóźnia wchłanianie leku. Najlepiej jest podać lek minimum 30 minut przed jedzeniem. Pokarm z kolei nie wpływa na szybkość ani stopień wchłaniania meloksykamu, dlatego Opokan można podawać również po posiłku.

Dexak SL zawiera sacharozę, co trzeba uwzględnić w przypadku chorych na cukrzycę. Opokan jest słodzony aspartamem, który nie wpływa na poziom glikemii u chorych na cukrzycę.

Oba leki nie zawierają laktozy [3].

Jak bezpiecznie stosować Dexak i Opokan?

Oto kilka praktycznych wskazówek dotyczących bezpiecznego stosowania leków przeciwbólowych, w tym Dexaku i Opokanu:

  1. Skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą: Przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek leków przeciwbólowych, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Mogą oni pomóc w doborze odpowiedniego leku, uwzględniając indywidualne potrzeby i ewentualne przeciwwskazania.
  2. Przestrzegaj dawek i zaleceń: Nie przekraczaj zalecanej dawki leku ani nie stosuj go dłużej, niż zalecają lekarz lub instrukcje na opakowaniu. Należy również dokładnie przeczytać ulotkę i zastosować się do wszelkich zaleceń dotyczących przyjmowania leku.
  3. Unikaj nadużywania: Leki przeciwbólowe powinny być stosowane tylko w przypadku potrzeby. Unikaj praktykowania samoleczenia i regularnego stosowania leków przeciwbólowych bez zaleceń lekarza.
  4. Unikaj stosowania wielu leków jednocześnie bez konsultacji: Jeśli bierzesz inne leki, w tym suplementy diety, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się, że nie ma ryzyka niepożądanych interakcji między nimi.
  5. Śledź swoje objawy: Zażywanie leków przeciwbólowych może pomóc w złagodzeniu objawów, ale nie eliminuje przyczyny bólu. Warto monitorować swoje objawy i skonsultować się z lekarzem, jeśli ból się utrzymuje lub pogarsza.
  6. Pozostań świadomym: Przeczytaj ulotkę leku, aby dowiedzieć się o możliwych skutkach ubocznych i przeciwwskazaniach. W razie wątpliwości lub pytań zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Jakie są domowe sposoby na ból mięśni i stawów?

Jeśli chodzi o naturalne sposoby na zmniejszenie bólu mięśni, warto spróbować:

  • Zimne okłady: Nakładanie lodu lub chłodnego okładu na bolące mięśnie może pomóc w zmniejszeniu bólu i obrzęku;
  • Maści chłodzące lub rozgrzewające;
  • Ćwiczenia oddechowe i medytacja: Metody te mogą pomóc w zmniejszeniu stresu i napięcia mięśniowego, które mogą przyczynić się do bólu mięśniowego;
  • Masaż: Profesjonalny masaż terapeutyczny lub automasaż mięśni za pomocą wałka do masażu, może pomóc w zwiększeniu przepływu krwi i rozluźnieniu napiętych mięśni, co przyczynia się do zmniejszenia bólu mięśniowego [6,7].
Omawiane schorzenia
Bolesne miesiączkowanie nazywane jest również dysmenorrhea. Istnieją dwa rodzaje bolesnego miesiączkowania: pierwotne i wtórne. Dysmenorrhea pierwotna występuje u osób, które odczuwają ból przed i w t…
Choroba zwyrodnieniowa stawów to jedna z najczęstszych dolegliwości obejmujących układ ruchu. Powstaje w wyniku zaburzeń jakościowych i ilościowych chrząstki stawowej, co uniemożliwia prawidłowe amort…
Mięśnioból, znany też jako myalgia, to ból lub uczucie dyskomfortu w mięśniach. Może on być spowodowany przemęczeniem, kontuzją, nadmiernym wysiłkiem lub chorobami jak grypa. Zazwyczaj ustępuje samois…
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest długotrwałym schorzeniem autoimmunologicznym, które dotyka przede wszystkim stawów. Skutkiem choroby są zazwyczaj ciepłe, obrzęknięte i bolesne stawy. Ból i s…
Zapalenie mięśni odnosi się do każdego stanu powodującego stan zapalny w mięśniach i może być spowodowane przez: zaburzenia autoimmunologiczne, w których układ odpornościowy atakuje mięśnie reakcję…
Zwyrodnienie wielostawowe jest to stan zapalny pojawiający się w więcej niż jednym stawie. Do tej choroby dochodzi wtedy, gdy zużywa się ochronna chrząstka, która amortyzuje końce kości. Chociaż choro…
Omawiane substancje
Deksketoprofen jest niesteroidowym lekiem przeciwbólowym. Substancja ta działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo.
Meloksykam jest niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ). Działa on poprzez zmniejszanie stężenia hormonów, które powodują stan zapalny i ból w organizmie.  Lek ma zastosowanie w leczeniu ból…
Podsumowanie