W aptece istnieje wiele produktów dostępnych bez recepty na ból. Pomimo jednakowego celu stosowania, są to różne substancje o odmiennym działaniu. Pojawiają się więc następujące pytania: “Który lek będzie najlepszy na ból?” lub “Który preparat wybrać, aby jak najszybciej pozbyć się bólu?”. Jeśli nie wiesz, czy lepsza będzie dla Ciebie Pyralgina, czy Paracetamol na te i podobne pytania znajdziecie odpowiedź w poniższym artykule. Dowiedz się, jakie tabletki przeciwbólowe możesz kupić bez recepty w aptece.
Paracetamol, Pyralgina, czy Ketonal – co to za leki?
Powyższe leki to najczęściej stosowane substancje przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, które są dostępne bez recepty w aptekach. Paracetamol znajdziemy w produktach, takich jak Apap lub Efferalgan. Pyralgina to nazwa handlowa preparatu zawierającego metamizol. Natomiast Ketonal to produkt, w którego składzie jest ketoprofen. Wszystkie trzy substancje mają dwie cechy wspólne: działają przeciwbólowo i przeciwgorączkowo. Natomiast nie zawsze możemy stosować je wymiennie. Najważniejsze różnice zostaną omówione poniżej.
Paracetamol – czy to lek uniwersalny?
Paracetamol to jeden z najczęściej stosowanych leków. Swoją powszechność zawdzięcza temu, że może być podawany praktycznie od urodzenia. To jedyny lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym przeznaczony dla dzieci poniżej 3. miesiąca życia. Z drugiej strony paracetamol zalecany jest również osobom w podeszłym wieku ze względu na małe ryzyko interakcji i działań niepożądanych [1-2].
Jak działa paracetamol?
Paracetamol zaliczany jest do grupy Nieopioidowych Leków Przeciwbólowych. Jego mechanizm działania nie jest do końca poznany. Niektóre źródła stawiają go na równi z lekami z grupy Niesteroidowych Leków Przeciwzapalnych, jednak podstawową różnicą jest fakt, że paracetamol NIE DZIAŁA przeciwzapalnie [3-4].
Jak zażywać paracetamol?
Paracetamol w przypadku dzieci powinien być dawkowany na podstawie masy ciała. Dokładne rekomendacje i odstępy czasowe przyjmowania leku przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Dawkowanie paracetamolu [5].
| Wiek | Dawka jednorazowa | Odstęp czasowy | Maksymalna dawka dobowa |
| Dzieci poniżej 1. miesiąca życia | 10 mg/kg | co 6 do 8 godzin | 40 mg/kg |
| Dzieci powyżej 1. miesiąca życia | 15 mg/kg | co 6 do 8 godzin | 60 mg/kg |
| Dorośli | 500 – 1000 mg | co 6 do 8 godzin | 4000 g |
Doustne i doodbytnicze dawkowanie paracetamolu jest takie samo [6-7].
Jaki jest najsilniejszy lek z paracetamolem?
Paracetamol dostępny jest w formie doustnej w postaci tabletek, zawiesiny, roztworu i tabletek musujących. Tabela 2 przedstawia charakterystykę wybranych postaci leku.
Tabela 2. Wybrane leki z paracetamolem dostępne w aptekach.
| Nazwa handlowa | Postać farmaceutyczna | Dawka [mg] |
| Apap | tabletki powlekane | 500 |
| Apap ból i gorączka | tabletki musujące | 500 |
| Apap caps | kapsułki | 500 |
| Apap Direct | granulat | 500 |
| Apap Direct Max | granulat | 1000 |
| Apap dla dzieci FORTE | zawiesina doustna | 40 mg/ml |
| Apap Junior | granulat | 250 |
| Efferalgan | czopki doodbytnicze | 80, 150, 300, 500 |
| Efferalgan | tabletki musujące | 500 |
| Efferalgan Forte | tabletki musujące | 1000 |
| Pedicetamol | roztwór doustny | 100 mg/ml |
Czy Pyralgina jest mocnym lekiem przeciwbólowym?
Pyralgina to handlowa nazwa preparatu zawierającego metamizol sodowy. Metamizol, podobnie jak paracetamol, klasyfikowany jest jako Nieopioidowy Lek Przeciwbólowy. Mechanizm działania leku jest wielokierunkowy i jeszcze nie do końca poznany. Metamizol działa przeciwgorączkowo oraz silnie przeciwbólowo. Posiada niewielkie działanie przeciwzapalne. O czym warto wiedzieć, metamizol wykazuje również działanie rozkurczowe na mięśniówkę, dlatego często polecany jest przy bólach menstruacyjnych, spastycznych lub kolce nerkowej [8].
Czy Pyralgina jest bezpieczna?
Metamizol to lek stosowany w bólu różnego pochodzenia. Znajduje zastosowanie głównie w silnych stanach, np. w bólu pooperacyjnym. Często łączy się go z innymi Niesteroidowymi Lekami Przeciwzapalnymi lub lekami opioidowymi [8].
Metamizol jest stosunkowo bezpiecznym lekiem. Może wywołać klasyczne działania niepożądane związane z układem pokarmowym, podobnie jak i inne leki. Kontrowersyjne są doniesienia o możliwości wywołania agranulocytozy, czyli patologicznym obniżeniu ilości granulocytów. Z tego powodu w niektórych krajach metamizol został wycofany ze sprzedaży lub dostępny jest jedynie na receptę. Czy rzeczywiście jest się czego bać? Długotrwałe stosowanie dużych dawek może zwiększyć ryzyko wystąpienia tego problemu. Naukowcy jak i badania sugerują, że obawy mogą być trochę przesadzone. Jedno z badań wskazuje na występowanie tego zjawiska w ilości 0,7 na 1 000 000 przypadków [8].
W jaki sposób zażywać pyralginę?
Metamizol występuje w postaci tabletek, kropli oraz roztworu do wstrzykiwań. Bez recepty dostępne są jedynie tabletki.
Metamizol nie może być stosowany u kobiet w ciąży i karmiących piersią . Preparaty dostępne bez recepty można podawać jedynie osobom od 15. roku życia i ważącym powyżej 53 kg [9-10].
Oczywiście metamizol można stosować u mniejszych dzieci, jednak dawkowanie jest wtedy bardziej skomplikowane i taką terapię przeprowadza się jedynie z polecenia lekarza. W przypadku dzieci podaje się od 8 do 16 mg na kilogram masy ciała metamizolu. Średnio stosuje się 10 mg/kg masy ciała [11].
Tabela 3. Dawkowanie metamizolu [9,11].
| Wiek | Dawka jednorazowa | Odstęp czasowy | Maksymalna dawka dobowa |
| Dzieci poniżej 15. roku życia i 53 kg | 8 – 16 mg/kg | co 6 do 8 godzin | nie więcej niż czterokrotność dawki jednorazowej |
| Dorośli i dzieci od 15. roku życia i powyżej 53 kg | 500 – 1000 mg | co 6 do 8 godzin | 4000 mg |
Zamienniki Pyralginy, czyli dostępne przeciwbólowe leki z metamizolem
Na rynku aptecznym obecne są aktualnie leki z metamizolem, które umieszczono w tabeli 4.
Tabela 4. Wybrane leki z metamizolem.
| Nazwa handlowa | Postać farmaceutyczna | Dawka [mg] |
| Gardan | tabletki | 500 |
| MaxAlgin | tabletki | 500 |
| Metamizole Kabi | roztwór do wstrzykiwań | 500 mg/ml |
| Pyralgin | krople doustne | 500 mg/ml |
| Pyralgina | tabletki | 500 |
| Pyralgina Gorączka | granulat | 500 |
Czy Ketonal to silny lek przeciwbólowy?
Ketoprofen to substancja czynna popularnego leku o nazwie Ketonal. Jest to typowy Niesteroidowy Lek Przeciwzapalny (NLPZ). Oprócz działania przeciwzapalnego cechuje się także tym, że redukuje ból oraz gorączkę. Jako jedyny z tego zestawienia występuje także w postaci do podawania miejscowego, np. w formie żelu (Ketonal, Opokan-keto) lub sprayu (Ketospray Forte).
Jakie leki z ketoprofenem można kupić w aptece?
Tabela 5. Wybrane leki z ketoprofenem.
| Nazwa handlowa | Postać farmaceutyczna | Dawka [mg] |
| Bi-Profenid | tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu | 150 |
| Fastum | żel | 25 mg/g |
| Febrofen | kapsułki o przedłużonym uwalnianiu | 200 |
| Ketolek | kapsułki twarde | 50 |
| Ketonal | żel | 25 mg/g |
| Ketonal | roztwór do wstrzykiwań | 50 mg/ml |
| Ketonal Active | kapsułki twarde | 50 |
| Ketonal Fast | granulat do sporządzania roztworu doustnego | 25 |
| Ketonal forte | tabletki powlekane | 100 |
| Ketospray forte | roztwór, aerozol na skórę | 100 mg/ml |
Czy ketoprofen jest przeznaczony dla każdego?
Ketoprofen nie może być stosowany u kobiet w ciąży bądź karmiących piersią. Lek przeznaczony jest do stosowania u dorosłych i młodzieży powyżej 15. roku życia. Maksymalna dobowa dawka wynosi 200 mg [12].
Ketoprofen działa na wielu płaszczyznach, jednak niektórzy pacjenci powinni zwrócić szczególną uwagę podczas jego przyjmowania. Lek nie jest zalecany u pacjentów z niewydolnością wątroby, nerek i serca. Chorzy, którzy leczą się na nadciśnienie powinni uważnie stosować ketoprofen, bo może on osłabiać działanie leków, które redukują ciśnienie tętnicze krwi. Podobnie powinni postępować pacjenci z chorobą wrzodową, gdyż substancja może nasilić objawy choroby [12-13].
W powyższych przypadkach nie zaleca się stosowania leku bez konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.
Kiedy najlepiej stosować ketoprofen?
Lek jest szczególnie polecany podczas umiarkowanych i silnych epizodów bólu pochodzenia mięśniowo-kostnego, np.:
- choroby reumatyczne,
- stany zapalne stawów i okolic pozastawowych,
- choroby zwyrodnieniowe stawów [12].
Ketoprofen dobrze radzi sobie z bólem pooperacyjnym. Według badań jednorazowa dawka 50 mg pomaga skutecznie zmniejszyć ból [14].
Który lek przeciwbólowy wybrać?
Każdy przypadek kliniczny jest odmienny, dlatego ciężko jednoznacznie wskazać, który preparat będzie najlepszy. Decyzję o przyjmowaniu leku powinno się podejmować po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.
Paracetamol jest najbezpieczniejszym lekiem z powyższych. Może być stosowany u dzieci w każdym wieku, kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz osób starszych. Substancja nie działa natomiast przeciwzapalnie. Metamizol działa silnie przeciwbólowo. Działa dodatkowo rozkurczowo, dlatego może być dobrym wyborem w bólu menstruacyjnym lub bólu mięśni o podłożu spastycznym. Ketoprofen natomiast jest dobrym kandydatem w przypadku bólu mięśniowo-kostnego o podłożu zapalnym.
