Kwas foliowy jest jedną z witamin z grupy B. W organizmie człowieka ulega on przemianom do swojej aktywnej formy — kwasu tetrahydrofoliowego. Związek ten jest niezbędny do prawidłowych podziałów komórkowych, zwłaszcza w tych tkankach, w których te podziały są szczególnie intensywne — w układzie krwiotwórczym czy w tkankach płodu. Co więcej, jest niezbędny w procesach tworzenia otoczki ochronnej z mieliny na włóknach nerwowych. Jego prawidłowa podaż zmniejsza ryzyko wystąpienia wad wrodzonych związanych z nieprawidłowym zamykaniem cewy nerwowej u płodu. Nawet niewielkie niedobory kwasu foliowego mogą mieć znaczący, niekorzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu [1].
Jakie są wskazania do stosowania kwasu foliowego?
Kwas foliowy zalecany jest pacjentom cierpiącym na niedobór tego związku lub profilaktycznie, w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania na tę witaminę. Wśród wskazań do stosowania wyróżnia się:
- profilaktykę i leczenie niedokrwistości megaloblastycznej, leukopenii i stanów niedoboru kwasu foliowego, wynikających m.in. z zaburzeń wchłaniania tego związku, celiakii, niedożywienia, alkoholizmu, łuszczycy;
- zapobieganie wadom wrodzonym cewy nerwowej;
- ciążę i laktację;
- choroby przebiegające z hemolizą krwi [2].
Czy warto brać kwas foliowy?
Liczne badania wskazują, że przeciętne spożycie folianów zawartych w pożywieniu nie pozwala w pełni pokryć naszego zapotrzebowania na tę witaminę. Wynika to m.in. z bardzo małej biodostępności naturalnie występujących folianów. Oznacza to, że kwas foliowy zawarty w pożywieniu nie wchłania się całkowicie. Jest wręcz odwrotnie — wchłania się jedynie w niewielkim stopniu. Zdecydowanie większą biodostępnością charakteryzuje się syntetyczny kwas foliowy, którego przyswajalność na czczo często szacuje się nawet na poziomie 100% [3].
Jaki kwas foliowy wybrać?
Mnogość różnych preparatów zawierających kwas foliowy może być przytłaczająca. Podstawową cechą, jaką musi mieć wybrany przez nas produkt, jest posiadanie statusu leku. O ich wyższości nad suplementami powstało już wiele artykułów, niemniej warto to zaznaczyć ponownie — lek jest gwarantem jakości i bezpieczeństwa, w przeciwieństwie do suplementu diety, który nie podlega żadnym rygorystycznym testom i badaniom. Poniżej znajduje się lista dostępnych na rynku leków zawierających kwas foliowy:
Kwas foliowy bez recepty
Folik (OTC — lek bez recepty): jedna tabletka zawiera 0,4 mg kwasu foliowego (Acidum folicum);
Kwas foliowy na receptę
Folacid (lek na receptę): jedna tabletka zawiera 5 mg kwasu foliowego (Acidum folicum);
Acidum folicum Hasco (lek na receptę): 1 tabletka zawiera 5 lub 15 mg kwasu foliowego uwodnionego (Acidum folicum hydricum);
Acidum folicum Richter (lek na receptę): jedna tabletka zawiera 5 lub 15 mg kwasu foliowego (Acidum folicum).
Jak widać powyżej, na rynku nie istnieje dużo leków zawierających kwas foliowy. Niemniej, z uwagi na istotne funkcje pełnione w organizmie przez tę witaminę, osoby ze szczególnych grup, w tym kobiety ciężarne i karmiące piersią, powinny zwrócić szczególną uwagę na jakość i bezpieczeństwo stosowanych preparatów z kwasem foliowym. Dawkę leku powinien dobrać lekarz, dlatego, zanim pacjent rozpocznie przyjmowanie preparatów z kwasem foliowym, powinien zasięgnąć porady specjalisty.
