Czym jest mononukleoza?
Mononukleoza jest chorobą atakującą głównie układ oddechowy, przez co jest mylona z anginą paciorkowcową, czy zapaleniem gardła. Początkowo zwiastują ją bóle mięśniowe, ogólne rozbicie czy brak apetytu. Po rozwinięciu się choroby dochodzi silny ból gardła, w którym ciężko przełknąć ślinę. Pojawiają się trudności z mówieniem, silna gorączka, biało-żółte naloty na gardle. Węzły chłonne szyjne, zauszne i karkowe są bardzo mocno powiększone. Charakterystyczna dla mononukleozy jest wysypka, która występuje u znacznej większości pacjentów po podaniu penicyliny półsyntetycznej (ampicylina) [1].
Ile trwa mononukleoza?
Mononukleoza przenosi się przez ślinę zakażonych osób. Czas rozwijania się choroby do wystąpienia pierwszych objawów wynosi 30-50 dni. W związku z tym ciężko określić, kto dokładnie był źródłem zakażenia. Choroba ma charakter samoograniczający i najczęściej, jeśli nie doszło do nadkażenia bakteryjnego, sama przechodzi po 2-3 tygodniach [1].
Jak leczyć mononukleozę?
Leczenie mononukleozy nie wymaga specjalistycznych leków. Terapia skupia się najczęściej na łagodzeniu uciążliwych objawów choroby, ograniczeniu aktywności fizycznej, odpowiednim nawodnieniu i podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych.
Leki przeciwgorączkowe
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) wykazują trójtorowe działanie: wykazują efekt przeciwbólowy, przeciwgorączkowy i, jak sama ich nazwa wskazuje, przeciwzapalny. Mogą zatem posłużyć zarówno do obniżania gorączki, jak i zmniejszania bólu głowy lub mięśni. Najczęściej stosowanym NLPZ w przebiegu mononukleozy jest ibuprofen, który występuje pod następującymi nazwami handlowymi:
- Ibuprom;
- Nurofen;
- Ibum;
- Ibufen;
- MIG;
- Ibupar.
W celu obniżenia temperatury ciała lub zmniejszenia dolegliwości bólowych można także zastosować paracetamol. W przeciwieństwie do NLPZ nie wykazuje on działania przeciwzapalnego. Paracetamol występuje w następujących lekach:
- Apap;
- Pedicetamol;
- Efferalgan.
Leki na ból gardła
Można zastosować leki na ból gardła w postaci pastylek do ssania, lub aerozoli. Powinny one zawierać substancje przeciwbólowe i przeciwzapalne takie jak : flurbiprofen (Strepsils Intensive, Ultravox, Polopiryna gardło) czy chlorowodorek benzydaminy (Hascosept, Tantum Verde, Septogard). Dobrze sprawdzą się również preparaty znieczulające miejscowo i odkażające, które zawierają chlorheksydynę (Sebidin, Gardimax), lidokainę czy cetylpirydynę (Orofar Max)
Leki przeciwwirusowe
W niektórych przypadkach lekarze decydują się na podanie acyklowiru (Hascovir, Heviran) leku przeciwwirusowego. Jednak jego skuteczność w walce z wirusem Epsteina-Barr nie jest potwierdzona [1].
Sterydy
W przypadku silnego powiększenia migdałków, które doprowadza do problemów z oddychaniem, zaleca się podanie glikokortykosteroidów (prednizon Encorton) [1].
Czy stosować antybiotyki?
Warto pamiętać, że antybiotyki nie działają na wirusy! W związku z tym ich podanie ma sens jedynie w przypadku wykrycia nadkażenia bakteriami [1].
Czy mononukleoza jest wyleczalna?
Mononukleoza najczęściej ustępuje samoistnie. Jednak istnieją przypadki powikłań, do których należą:
- pęknięcie śledziony;
- niedokrwistość;
- zapalenie mózgu;
- zapalenie mięśnia sercowego.
Choroba sama w sobie nie jest groźna, aczkolwiek nierozpoznane powikłania mogą prowadzić nawet do zgonu [1].
Mononukleoza: czy można wychodzić na dwór?
Choroba przenosi się przez ślinę, więc można ją przekazać nawet przy rozmowie drogą kropelkową. Jeśli jest konieczność wyjścia z domu, to warto wziąć ze sobą maseczkę, aby ochronić spotkane przez nas osoby przed zakażeniem. W przypadku dzieci powinno się jednak zachować izolację, są one bardziej wrażliwe na występowania powikłań oraz ciężej im zachować bezpieczne odległości między innymi ludźmi.
Podsumowanie
Rokowania w zdecydowanej większości przypadków są bardzo dobre. Mononukleoza ustępuje bowiem samoistnie. Niemniej, niektóre objawy mogą ustąpić dopiero po wielu miesiącach. Co więcej, wirus jest aktywny nawet do 6 miesięcy od zakończenia choroby, dlatego też pacjent przez cały ten czas może zarażać innych.
