Jakie są przyczyny bólu gardła?
Nasz układ oddechowy posiada mechanizmy, które w pewien sposób filtrują wdychane przez nas powietrze. Zostaje ono oczyszczone, a zanieczyszczenia osadzają się na nabłonkach nosa i gardła, skąd są usuwane. Niestety drobnoustroje chorobotwórcze wykształciły mechanizmy, które potrafią pokonać nasze naturalne bariery ochronne.
Istnieją czynniki sprzyjające rozwojowi chorób górnych dróg oddechowych. Zaliczamy do nich przede wszystkim palenie papierosów, wysokie zanieczyszczenie powietrza, czy choroby upośledzające naszą odporność. Toczące się zapalenie w obrębie gardła najczęściej objawia się bólem [1].
Ile trwa ból gardła?
Nie da się jednoznacznie określić, jak długo trwa ból gardła. Wszystko będzie zależało od przyczyn wystąpienia zapalenia. Ból gardła powstający w wyniku infekcji zazwyczaj trwa krótko, jeśli wprowadzimy odpowiednie leczenie. Jeśli powodem jest refluks, czyli zarzucanie treści z żołądka do wyższych części przewodu pokarmowego, to objawy będą trwały dłużej. Kluczowe w ograniczeniu czasu trwania bólu gardła jest szybkie włączenie leków eliminujących przyczyny bólu.
Jakie są przeciwzapalne leki na ból gardła?
Stany zapalne gardła najlepiej leczyć preparatami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi.
Wyróżniamy spośród nich następujące substancje czynne:
- flurbiprofen (Strepsils Intensive, Flurbifex, Polopiryna Gardło) oraz salicylan choliny (Cholinex) są to substancje silnie przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu salicylowego. Mają zastosowanie w silnym bólu gardła. Nie należy podawać ich dzieciom poniżej 12. roku życia oraz kobietom w ciąży. Musimy pamiętać, że przyjmowanie preparatów razem z innymi pochodnymi kwasu salicylowego (np. ibuprofen) może nasilić jego skutki uboczne. Same w sobie także nie są polecane dla osób z chorobą wrzodową żołądka oraz astmatyków [2].
- chlorowodorek benzydaminy (Hascosept, Tantum Verde, Septogard) należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Nie oddziałuje na cyklooksygenazę, więc nie ma przeciwwskazań do stosowania dla osób z chorobą wrzodową. Hamuje enzymy prozapalne, powoduje zmniejszenie obrzęku błony śluzowej oraz odkaża miejscowo. Można stosować u dzieci powyżej 6. roku życia [3].
Jakie są znieczulające i odkażające tabletki na ból gardła?
Jeśli ból gardła jest uporczywy, można zastosować połączenie środka odkażającego lub przeciwzapalnego i znieczulającego miejscowo. Takie połączenia zagwarantują nam natychmiastową ulgę w bólu. Preparaty, z jakimi spotkamy się w aptece, zawierają:
- chlorheksydynę (Sebidin, Gardimax): jest to substancja bakteriobójcza i bakteriostatyczna, z tego względu jest polecana w bakteryjnych zapaleniach gardła. Jest przeciwwskazana u dzieci poniżej 12. roku życia. Może powodować wysuszenie śluzówki [4].
- chlorchinaldol (Chlorchinaldin): działa przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpierwotniakowo. Ze względu na to znajduje zastosowanie we wszelkiego rodzaju zakażeniach gardła, ale też po przebytym leczeniu antybiotykiem. Nie należy łączyć go z pochodnymi kwasu salicylowego. Chlorchinaldin nie ma ograniczenia wiekowego i mogą go stosować również dzieci [5].
- cetylpirydyna (Orofar Max): wykazuje działanie odkażające i bakteriobójcze. Nie należy stosować u dzieci poniżej 6. roku życia [6].
- ambazon (Faringosept): jest bakteriostatyczny. Nie zaburza flory jelitowej [7].
- lidokaina i benzokaina (Inovox Express, Gardimax Medica, Orofar Max): jest dodawana w preparatach do substancji odkażających w celu uśmierzenia bólu. Może powodować chwilowe uczucie mrowienia, co jest całkowicie naturalne ze względu na profil działania [6].
W przypadku preparatów z tej grupy warto zaopatrzyć się w środki nawilżające, ponieważ mogę one mocno wysuszać śluzówkę gardła.
Jakie są ziołowe tabletki na ból gardła?
Wśród ziołowych preparatów na ból gardła warto wyróżnić:
- porost islandzki (Isla, Fiorda): roślina posiada działanie osłaniające na błonę śluzową gardła, łagodzi stan zapalny. Na niektóre bakterie Gram+ działa bakteriostatycznie. Preparaty z tym surowcem są wskazane w infekcjach w celu łagodzenia podrażnienia błony śluzowej gardła [8].
- tymianek (Tymianek i podbiał): za działanie odpowiedzialny jest bogaty w tymol i karwakrol olejek eteryczny. Tymianek powoduje wzmaganie ruchów nabłonka rzęskowego wyścielającego jamę gardła. Dzięki temu łatwiej nam usunąć zalegającą podczas infekcji wydzielinę. Wskazany w kaszlu mokrym [9].
- podbiał (Tymianek i podbiał): zawiera polisacharydy śluzowe, które pokrywają błonę śluzową gardła. Surowiec ma działanie łagodzące podrażnienia, ale także przeciwbakteryjne i przeciwzapalne [10].
- miód (Strepsils miód i cytryna, Herbitussin): ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Potrafi oddziaływać na bakterie, wirusy i grzyby. Niektóre badania dowodzą, że podawanie miodu z antybiotykami wzmacniają ich działanie. Przeciwwskazane jest stosowanie preparatów z miodem dla osób uczulonych [11].
- prawoślaz (Natur-Sept gardło, Bobolen) ma działanie powlekające ze względu na zawarty w nim śluz. Upłynnia wydzielinę zalegającą w gardle i ułatwia jej odkrztuszanie. Można stosować u dzieci powyżej 1. roku życia [12].
Jakie są skuteczne preparaty na gardło ze srebrem?
Srebro już w niskich dawkach wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe. Jednocześnie nie jest toksyczne dla ludzkiego organizmu. Mikroorganizmy nie są w stanie wytworzyć oporności na działanie srebra. W związku z tym preparaty zawierające jony srebra są szeroko stosowane w zakażeniach gardła już u małych dzieci. Na półkach aptecznych możemy spotkać je pod nazwami handlowymi:
- Argentin T;
- Gardlox Manusilver;
- Thonsilan [13].
Należy pamiętać, że leczenie objawowe wyżej wymienionymi preparatami powinno być traktowane jako leczenie dodatkowe. Jeśli ból gardła trwa dłużej niż parę dni, należy skonsultować się z lekarzem w celu określenia podstawowego leczenia. Czasami zachodzi konieczność wdrożenia antybiotyku.
Czy istnieje antybiotyk na gardło bez recepty?
Obecnie w naszym kraju nie ma antybiotyków doustnych dostępnych bez recepty. W związku z tym nie znajdziemy również takiego, który będzie przydatny w leczeniu bólu gardła bez konsultacji z lekarzem. W aptece dostępne są preparaty do ssania, które mają działanie przeciwbakteryjne takie jak chlorheksydyna, czy chlorchinaldol. Nie są to jednak antybiotyki.
Jak złagodzić ból gardła przy refluksie?
Refluksem nazywamy zarzucanie treści żołądkowej do gardła. Kwaśna treść powoduje uszkodzenie błony śluzowej pokrywającej gardło, co wiąże się z występowaniem bólu. Aby temu zapobiec, powinniśmy stosować preparaty neutralizujące treść żołądkową. Są one dostępne bez recepty pod nazwami: Alugastrin, Gaviscon. Ponadto warto zaopatrzyć się w preparaty regenerujące błonę śluzową gardła i przełyku. Istnieją dedykowane preparaty przeznaczone do leczenia bólu gardła i regeneracji górnej części przewodu pokarmowego. Zawierają one kwas hialuronowy o właściwościach nawilżających, chondroitynę regenerującą błonę śluzową oraz dodatki substancji powlekających śluzówkę. Przykładem takiego preparatu jest Esoxx One.
Domowe sposoby na ból gardła — czym warto się wspierać?
Podczas radzenia sobie z bólem gardła, istnieją różne domowe sposoby, które można wypróbować, aby złagodzić dolegliwości. Oto kilka opcji: można płukać gardło ciepłą wodą z solą morską, co pomaga redukować stan zapalny i łagodzić ból gardła. Można także zacząć pić ciepłe płyny, takie jak herbata ziołowa, ciepła woda z miodem i cytryną lub bulion. Ciepłe płyny pomagają uśmierzyć ból gardła i utrzymać organizm w dobrym nawodnieniu.
Inną domową metodą jest picie herbatki z korzenia prawoślazu. Prawoślaz zawiera dużo śluzu, który działa łagodząco na gardło. Można też przystąpić do picia herbatki z imbiru, który posiada właściwości przeciwzapalne. Napar z imbiru można przygotować, parząc świeże plasterki imbiru w gorącej wodzie przez kilka minut.
Należy pamiętać, że metody domowe nie zastąpią wizyty u lekarza, zwłaszcza gdy ból gardła nie ustępuje lub nasila się.
Kiedy skonsultować się z lekarzem z bólem gardła?
W większości przypadków ból gardła jest łagodny i samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni. Jednak istnieją pewne sytuacje, w których warto skonsultować się z lekarzem:
- Jeśli ból gardła utrzymuje się przez dłużej niż kilka dni i pogarsza się;
- Jeśli towarzyszą mu inne objawy, takie jak wysoka gorączka, trudności w połykaniu, powiększenie węzłów chłonnych, wysypka lub trudności z oddychaniem;
- Jeśli doświadczasz nawracających epizodów bólu gardła;
- Jeśli masz trudności w otwieraniu ust, połykaniu śliny lub odczuwasz silny ból promieniujący do ucha.
Jak zapobiegać bólowi gardła?
Oto kilka sposobów, jak zapobiegać bólowi gardła:
- Zachowaj higienę — Regularne mycie rąk, szczególnie po kontakcie z osobami chorymi, pomaga zapobiegać infekcjom, które mogą prowadzić do bólu gardła.
- Unikaj palenia — Palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych może prowadzić do podrażnienia gardła i zwiększa ryzyko infekcji.
- Unikaj zanieczyszczeń powietrza — Zanieczyszczone powietrze, w tym dym, pył i smog, może prowadzić do podrażnienia gardła. Staraj się unikać narażenia na te czynniki.
- Przestrzegaj zdrowego stylu życia — Wzmocnienie układu odpornościowego poprzez zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i dostateczną ilość snu może pomóc w zapobieganiu bólowi gardła.
- Unikaj kontaktu z osobami chorymi — Zachowaj odstęp od osób z objawami chorób górnych dróg oddechowych, szczególnie w okresach większej zachorowalności.
- W sytuacjach wymagających używaj maski — W przypadku przebywania w miejscach z większym ryzykiem infekcji (np. w środkach transportu publicznego) zaleca się stosowanie maseczek medycznych, co może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka choroby.
