Witamina C to jedna z witamin rozpuszczalnych w wodzie. Powszechnie panuje przekonanie, że podnosi odporność. Niektórzy twierdzą, że powinna być przyjmowana podczas przeziębienia, aby szybciej je pokonać. Jak to wygląda w rzeczywistości? Czy witamina C dla dzieci i dorosłych jest ważna w suplementacji, czy wystarczy dostarczać ją jedynie z pożywienia?
Funkcje witaminy C. Jak działa na organizm?
Z naukowego punktu widzenia witamina C jest niezbędna do funkcjonowania naszego organizmu. Jest kofaktorem wielu procesów, co oznacza, że bez jej obecności wiele przemian i reakcji nie zajdzie lub ich ilość będzie niewystarczająca [1].
Witamina C i odporność
To fakt, że do prawidłowego działania naszego układu odpornościowego niezbędna jest witamina C. Z tego względu wydawać by się mogło, że powinniśmy zawsze suplementować witaminę C dla dzieci. W rzeczywistości badania nakierowują nas na nieco inne wnioski.
Regularnie przyjmowana witamina C pomaga trochę skrócić okres choroby. U dzieci o około 14%, a u dorosłych o 8%. Jednak do tego wystarczy już dziennie spożycie witaminy C w ilości od 100 mg do 200 mg w przypadku dorosłych, czyli mniej więcej tyle, ile wynosi dzienne zapotrzebowanie [2].
Co w takim razie z ochroną przed zachorowaniem? Tutaj dane jasno pokazują, że witamina C nie zwiększa istotnie ochrony przed złapaniem przeziębienia. Badano różne dawkowanie witaminy C: od 200 mg do nawet 3 g dziennie i wyniki nie pozwoliły na potwierdzenie hipotezy [2].
Zdrowa skóra, szkorbut a witamina C
Witamina C powinna się również kojarzyć ze zdrowym stanem skóry. Jej znaczny niedobór powoduje szkorbut. Szkorbut to choroba wywołana niedoborem witaminy C. Objawy szkorbutu to, np.:
- krwawiące dziąsła i osłabione, a wręcz wypadające zęby,
- zwiększona tendencja do pojawiania się siniaków,
- znaczne pogorszenie gojenia się ran,
- bóle mięśni, kości i stawów,
- niedokrwistość [1].
Jednak szkorbut pojawia się przy znacznym niedoborze witaminy C w organizmie, który występuje podczas dostarczania jej w ilościach mniejszych niż 10 mg [1]!
Jakie są inne skutki niedoboru witaminy C?
Witamina C jest niezbędna do wielu procesów w organizmie, a jej niedobór może mieć poważne konsekwencje. Oto niektóre z możliwych skutków niedoboru witaminy C:
- Zmęczenie i osłabienie: Niedobór witaminy C może prowadzić do ogólnego osłabienia organizmu, uczucia zmęczenia, bólu mięśni i ogólnego spadku energii.
- Anemia: Witamina C pomaga w przyswajaniu żelaza z pożywienia. Jeśli organizm nie ma wystarczającej ilości witaminy C, może to prowadzić do niedokrwistości.
- Problemy z dziąsłami: Niedobór witaminy C może powodować krwawienie dziąseł, obrzęk i ból, co może prowadzić do poważnych problemów z zębami.
- Zaburzenia psychiczne: Niektóre badania sugerują, że niedobór witaminy C może wpływać na funkcje mózgu i być związany z depresją oraz zaburzeniami psychicznymi.
Jaka jest odpowiednia dawka witaminy C dla dzieci?
Wiemy już, że witamina C dla dzieci jest potrzebna do prawidłowego rozwoju. W takim razie, jaka jest odpowiednia dawka witaminy C dla dzieci? Zależy ona od wieku dziecka, co prezentuje Tabela 1.
Tabela 1. Dawka witaminy C dla dzieci w zależności od wieku [3].
| Wiek | Dawka dobowa [mg] |
| Do 6. miesiąca życia | 40 |
| Od 7. do 12. miesiąca życia | 50 |
| Od 1. do 3. roku życia | 15 |
| Od 4. do 8. roku życia | 25 |
| Od 9. do 13. roku życia | 45 |
| Od 14. do 18. roku życia (dziewczynki) | 65 |
| Od 14. do 18. roku życia (chłopcy) | 75 |
Gdzie znajduje się witaminę C? Naturalne źródła w pożywieniu
Niedobór witaminy C jest stosunkowo rzadki w krajach rozwiniętych, ponieważ większość ludzi spożywa wystarczającą ilość tej witaminy w swojej diecie. Jednakże może wystąpić u osób, które jedzą niewłaściwą dietę lub mają specyficzne warunki zdrowotne, które wpływają na wchłanianie witaminy C. Aby uniknąć niedoboru witaminy C, zaleca się spożywanie świeżych owoców i warzyw, takich jak cytrusy, papryka, kiwi, truskawki i brokuły, które są bogate w tę witaminę.
Duże ilości witaminy C znajdziemy w naturalnych produktach, np. warzywach i owocach. To najlepsze źródło naturalnej witaminy C dla dzieci, dlatego chcąc uzupełnić niedobory, powinniśmy zawsze najpierw pomyśleć o naszej diecie. Witaminę C znajdziemy, np. w:
- Owocach, np. pomarańczach, grejpfrutach, truskawkach lub kiwi. Świeżo wyciskane soki również będą dobrym źródłem kwasu askorbinowego!
- Warzywach, takich jak brokuły, pomidory, papryka [3].
Jeśli Twoje dziecko je różnorodne posiłki, bogate w warzywa i owoce, to istnieje małe prawdopodobieństwo, że będzie potrzebowało jeszcze zewnętrznej suplementacji.
Witamina C lewoskrętna czy prawoskrętna?
Z chemicznego punktu widzenia witamina C to inaczej kwas askorbinowy. Dokładniej rzecz ujmując, jest to kwas L-askorbinowy. Z tego powodu naturalna witamina C dla dzieci to witamina C prawoskrętna. Niektórzy ludzie błędnie interpretują nomenklaturę chemiczną i wprowadzają ludzi w błąd, twierdząc, że jedyną, naturalną witaminą C jest ta, określana jako lewoskrętna – to nieprawda.
Oczywiście występuje związek określany jako kwas D-askorbinowy (czyli właśnie forma lewoskrętna), ale nie jest on witaminą – nie ma dla nas znaczenia.
Reasumując, naturalną witaminą C jest kwas L-askorbinowy. To związek prawoskrętny. Pod względem chemicznym witamina C zawarta w suplementach diety lub lekach jest tym samym, co naturalnie występująca, np. w owocach. Oczywiście zawsze lepiej wybierać naturalne owoce i warzywa, gdyż tam oprócz pożądanej witaminy, mamy jeszcze masę innych, prozdrowotnych substancji.
Czy kwas askorbinowy można przedawkować?
Kwas askorbinowy jak każdy preparat przyjmowany z zewnątrz można przedawkować. Nadmierne przyjmowanie witaminy C może prowadzić do:
- nudności i wymiotów,
- bólów brzucha,
- formowania się kamieni w układzie moczowym [3].
Maksymalne spożycie witaminy C ze wszystkich źródeł przedstawia Tabela 2.
Tabela 2. Maksymalne dziennie spożycie witaminy C [3].
| Wiek | Maksymalne dzienne spożycie witaminy C [mg] |
| Do 12. miesiąca życia | Brak ustalonej granicy. |
| Od 1. do 3. roku życia | 400 |
| Od 4. do 8. roku życia | 650 |
| Od 9. do 13. roku życia | 1200 |
| Od 14. do 18. roku życia | 1800 |
Jaką witaminę C dla dzieci wybrać?
W aptekach znajdziemy różne preparaty z witaminą C dla dzieci. Będą to krople, tabletki lub tabletki do ssania. Ważne, aby dobrać preparat pod względem dawki witaminy C i łatwości aplikacji. Z tego względu, np. krople będą polecane dla najmniejszych dzieci.
Witamina C w kroplach dla dzieci
W Tabeli 3. prezentujemy wybrane preparaty z witaminą C w kroplach dla dzieci.
Tabela 3. Witamina C w kroplach dla dzieci.
| Nazwa handlowa | Zawartość witaminy C w mg na kroplę | Kategoria dostępności |
| Cebion | 5 | OTC |
| Ibuvit C | ||
| Juvit C | ||
| VitaCea | Suplement diety |
Witamina C do ssania dla dzieci
Ciekawą formą podania witaminy C dla dzieci są tabletki do ssania lub żucia. Możemy je znaleźć w produktach zawartych w Tabeli 4.
Tabela 4. Wybrane preparaty z witaminą C do ssania dla dzieci.
| Nazwa handlowa | Zawartość witaminy C [mg] | Kategoria dostępności | Uwagi |
| Naturell Witamina C dla dzieci | 50 | Suplement diety | |
| Witamina C Noble Health | 80 | ||
| Solgar Kanguwity Witamina C | 100 | ||
| Rutinacea Junior | 60 | Dodatek cynku i rutozydu. |
Witamina C dla dzieci w innych formach
Oprócz tabletek do ssania i kropli, witamina C dla dzieci występuje też w innych formach.
Tabela 5. Pozostałe preparaty z witaminą C dla dzieci.
| Nazwa handlowa | Zawartość witaminy C | Kategoria dostępności | Postać farmaceutyczna |
| Olimp Gold-Vit C Junior | 110 mg | Suplement diety | Saszetki z proszkiem |
| Witamina C Aflofarm | 200 mg | Tabletki | |
| Vitaminum C Teva | OTC | ||
| Bioaron System | 51 mg w 5 ml | Syrop |
Jak bezpiecznie stosować witaminę C u dzieci?
Oto kilka wskazówek dotyczących bezpiecznego stosowania witaminy C u dzieci:
- Zrównoważona dieta: Najlepszym źródłem witaminy C dla dzieci jest zrównoważona dieta bogata w świeże owoce i warzywa. Zachęcaj dzieci do jedzenia cytrusów, truskawek, kiwi, papryki, brokułów i innych produktów zawierających witaminę C.
- Zalecane dzienne normy: Zalecane dzienne normy witaminy C różnią się w zależności od wieku dziecka. Upewnij się, że dostarczasz dziecku odpowiednią ilość witaminy C, zgodnie z zaleceniami dla jego grupy wiekowej.
- Suplementacja: Jeśli uważasz, że dieta twojego dziecka nie zapewnia wystarczającej ilości witaminy C, możesz rozważyć suplementację. Jednak zawsze konsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji witaminą C u dziecka. Lekarz może określić odpowiednią dawkę, aby uniknąć nadmiernego spożycia.
- Wybór leków i suplementów: Jeśli konieczna jest suplementacja, wybierz preparaty witaminy C dostosowane do wieku dziecka. Istnieją specjalne suplementy i leki przeznaczone dla dzieci, które zawierają odpowiednie dawki witaminy C i są bezpieczne dla nich.
- Monitorowanie objawów: Bądź czujny i monitoruj zdrowie swojego dziecka. Nadmiar witaminy C może powodować biegunkę, nudności lub ból brzucha. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nietypowe objawy po podaniu witaminy C, skonsultuj się z lekarzem.
- Unikanie nadmiernego spożycia: Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że nadmiar jest wydalany z organizmu z moczem. Jednak nadmiernie wysokie dawki witaminy C mogą powodować problemy żołądkowe i biegunkę.
- Przechowywanie suplementów: Jeśli używasz suplementów witaminy C, przechowuj je w miejscu niedostępnym dla dzieci, aby zapobiec przypadkowemu spożyciu przez nie.
Pamiętaj, że suplementy witaminy C nie zastępują zdrowej i zrównoważonej diety. Najlepszym sposobem dostarczenia wszystkich niezbędnych składników odżywczych dzieciom jest dbanie o różnorodność i jakość posiłków. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości lub pytania dotyczące suplementacji witaminą C u swojego dziecka, zawsze skonsultuj się z pediatrą lub lekarzem rodzinnym.
