Fobie społeczne

Jakie są objawy fobii społecznych?

Zaburzenie manifestuje się obawą o to, że określone wystąpienie publiczne lub zachowanie stanie się źródłem zdenerwowania, które w konsekwencji zostanie społecznie źle odebrane. Zaburzenie nerwicowe w postaci fobii, jest bezsprzecznie związane ze stresem i występuje również pod postacią somatyczną, dlatego wyróżnia się dwa rodzaje objawów fobii społecznej:

Objawy psychiczne:
-odczuwanie silnego lęku, niepokoju, strachu;
-nerwowość, gotowość „do walki lub ucieczki”, czyli pobudzenie części -układu nerwowego (układu współczulnego odpowiadającego za mobilizację organizmu do działania);
-drażliwość, uczucie utraty kontroli, panika;

Objawy fizyczne fobii społecznej:
-kołatanie serca;
-problemy z wyrównaniem oddechu;
-jąkanie się;
-nudności;
-bóle i zawroty głowy.

Jakie są przyczyny fobii społecznych?

Fobia społeczna jest schorzeniem wynikającym z wielu różnorodnych czynników. Na jej wystąpienie wpływają czynniki biologiczne, społeczne i psychologiczne. Za wystąpienie fobii w pewnym zakresie mogą odpowiadać także geny.

Do rozwinięcia się fobii społecznej, może dojść też z powodów środowiskowych – osoby, które były w dzieciństwie i w czasach szkolnych prześladowane przez swoich rówieśników i padały ofiarą przemocy, mogą wykształcić w sobie fobię społeczną. Może być tez ona następstwem bycia wychowywanym przez zbyt nadopiekuńczych rodziców.

Jak zdiagnozować fobie społeczne?

Psychiatra dokonuje rozpoznania fobii społecznej na podstawie takich objawów jak:

-Nasilony lęk i niepokój lub/i wyraźne unikanie bycia obiektem uwagi innych ludzi lub sytuacji, które zdaniem pacjenta mogą być interpretowane jako upokarzające i budzące zakłopotanie.
-Gdy pacjent narażony jest na stres społeczny, mogą pojawić się takie objawy jak: czerwienienie się, drżenie rąk lub ciała, mdłości, parcie na stolec lub mocz, zawroty głowy, rozmazane widzenie, wrażenie pustki w głowie, duszność.
-Objawy występują i szybko nasilają się w sytuacji stresu społecznego lub podczas wyobrażenia sobie takiej sytuacji.
-Świadomość tego, że lęk jest nieadekwatny. Jednak nie wpływa ona na obniżenie dyskomfortu w sytuacjach społecznych.
-Powtórne przeżywanie stresu przez objawy lub zachowania unikające. Przykładowo osoba cierpiąca na fobię społeczną przeżywa stres, kiedy jest w szkole, ze względu na dużą liczbę osób i konieczność aktywnego uczestnictwa w lekcjach. Pacjent zaczyna więc wagarować (zachowanie unikające), jednak wówczas jego frekwencja i oceny się obniżają, co powoduje u niego stres i lęk (błędne koło).
-Objawy nie wynikają w sposób bezpośredni z innego zaburzenia psychicznego i nie są uwarunkowane kulturowo.

Jak zapobiegać fobiom społecznym?

Ze względu na różne przyczyny powstawania fobii społecznej, nie są określone metody jej zapobiegania. Kluczową rolę spełnia prośba o pomoc lub zauważenie nieprawidłowego zachowania i chęć współpracy i pomocy.

Leczenie fobii społecznych

Za podstawową formę leczenia fobii społecznej uznaje się psychoterapię. Do najbardziej skutecznych technik psychoterapii w przypadku tego zaburzenia należy przede wszystkim terapia poznawczo-behawioralna. Przynosi ona dobre rezultaty, skupiając się na nauczeniu pacjenta prawidłowego reagowania w sytuacjach społecznych. Terapeuta w swojej pracy pomaga pacjentowi zmodyfikować negatywne schematy myślowe dotyczące sytuacji i relacji społecznych, które występują w przebiegu fobii społecznej.

Do leczenia fobii społecznej może być włączona farmakoterapia, ale odgrywa ona raczej rolę wspomagającą i nie stanowi jedynej formy leczenia tego zaburzenia. Skuteczne w leczeniu fobii społecznej są leki z grupy SSRI stosowane często w leczeniu depresji. Lekarze mogą również przepisać pacjentowi leki z grupy beta-blokerów lub benzodiazepiny. Te ostatnie stosuje się w przypadku bardzo nasilonego lęku.