Choroba naczyń obwodowych z reguły postępuje bardzo powoli. Pierwszym objawem jest zazwyczaj lekki ból pojawiający się w łydce, który można pomylić z objawami występującymi po aktywności fizycznej czy nadwyrężeniu mięśni. Jednak z biegiem czasu ból narasta i zaczyna promieniować w kierunku uda i pośladków. Umiejscowienie bólu jest uzależnione od tętnicy, która jest zwężona lub niedrożna. Wśród objawów chromania można wskazać na drętwienie stopy, które jest tak silne, że nie można na niej stanąć. Ból i drętwienie ustają, gdy chory się zatrzyma. Niestety objawy powracają, gdy ponownie zaczyna iść. Objawami towarzyszącymi chromaniu przestankowemu są ochłodzenie kończyny, bóle w nocy, brak tętna oraz blednięcie kończyny przy jej unoszeniu i sinienie przy opuszczaniu.
Choroba naczyń obwodowych jest następstwem stopniowego zwężania się tętnic doprowadzających krew do kończyn dolnych. Sprawcą jest blaszka miażdżycowa (zbudowana m.in. z cholesterolu, związków tłuszczu i białka, soli wapnia), która przylega do ściany tętnicy, co prowadzi do jej stwardnienia i zesztywnienia. Światło naczynia (wewnętrzna średnica) zwęża się, krew przepływa z coraz większym trudem i do kończyny napływa coraz mniej dobrze utlenowanej krwi. Jeżeli tętnica całkowicie zarośnie blaszką, krew nie będzie docierała do palców stopy, a to może się zakończyć rozwojem zmian martwiczych.
Podstawowym parametrem określającym stopień niedokrwienia kończyny dolnej jest wskaźnik kostka–ramię (ABI – ankle brachial index). Jest to stosunek ciśnienia skurczowego na stopie do ciśnienia skurczowego mierzonego na ramieniu. Prawidłowo wynosi on 1.0 –1.4, wartości poniżej 0.9 świadczą o obecności zwężeń, a w przypadku krytycznego niedokrwienia zwykle wskaźnik wynosi poniżej 0.5. Wartości powyżej 1.4 mogą z kolei świadczyć o nieprawidłowej sztywności naczyń (na przykład u chorych na cukrzycę czy przewlekła chorobę nerek, a także u osób w podeszłym wieku).
Oceny stopnia zwężenia oraz jego istotności hemodynamicznej (wpływu na przepływ krwi przez światło), dokonuje się, wykonując badanie USG tętnic. Ułatwia ono decyzję o konieczności i zakresie leczenie inwazyjnego. W diagnostyce bólu kończyn dolnych trzeba uwzględnić inne niż niedokrwienie przyczyny, między innymi chromanie neurogenne związane ze stenozą kanału kręgowego.
W zapobieganiu wystąpieniu chorobie naczyń obwodowych, należy odnieść się do przyczyny, czyli przewlekłego niedokrwienia kończyn. Oprócz czynników, które wprawdzie zwiększają ryzyko niedokrwienia, lecz nie podlegają w żaden sposób modyfikacji (wiek, płeć), istnieje szereg takich, które można skutecznie kontrolować. Zalicza się do nich:
-palenie tytoniu (pacjenci cierpiący z powodu przewlekłego niedokrwienia kończyn powinni bezwzględnie unikać palenia tytoniu),
-otyłość,
-brak aktywności fizycznej.
Przestrzeganie zasad szeroko pojętego „zdrowego stylu życia”, a więc regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu oraz stosowanie racjonalnego sposobu odżywiania mają istotny wpływ na zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby.
W celu zapobiegania przewlekłemu niedokrwieniu kończyn, istotne jest również skuteczne leczenie: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, zaburzeń gospodarki lipidowej i krzepnięcia.
Metody leczenia przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych można podzielić na modyfikację stylu życia, leczenie farmakologiczne oraz inwazyjne. Kluczowe znaczenie dla zapobiegania progresji choroby ma zaprzestanie palenia papierosów. W leczeniu farmakologicznym stosuje się aspirynę (kwas acetylosalicylowy), która należy do grupy leków przeciwpłytkowych. Zapobiega agregacji (zlepianiu się) płytek krwi, a tym samym zmniejsza ryzyko zakrzepowo–zatorowych powikłań miażdżycy, takich jak zawał serca czy niedokrwienny udar mózgu.
Bardzo ważną dla prewencji i leczenia chorób sercowo–naczyniowych grupą leków są statyny. Statyny to leki obniżające stężenie cholesterolu we krwi poprzez zmniejszenie jego syntezy (wytwarzania) oraz zwiększenie wychwytu przez wątrobę. W przewlekłym niedokrwieniu kończyn dolnych statyny mogą dodatkowo wydłużyć dystans po przejściu którego pojawia się ból.
Koniec.
No more pages to load