Bolesność sutka (mastodynia)

Jakie są objawy bolesności sutka (mastodynii)?

Objawy mastodynii to:
-ból piersi,
-obrzęk piersi,
-tkliwość piersi – wrażliwość na dotyk.

Co więcej brodawki sutkowe stają się twarde, czasami nawet zmieniają kolor na ciemniejszy. W przypadku bólów cyklicznych objawy pojawiają się na kilka dni przed planowaną miesiączką i dotyczą obu piersi. W mastodynii niecyklicznej natomiast symptomy występują zazwyczaj w piersi zajętej procesem chorobowym.

Jeśli pierś jest zaczerwieniona, skóra nad nią ocieplona, a przy dotyku można wyczuć chełboczący guzek – wówczas, najprawdopodobniej, doszło do powstania ropnia. Zbliżone objawy występują w przypadku zapalenia i torbieli.

Jakie są przyczyny bolesności sutka (mastodynii)?

Mastodynia może być uzależniona od fazy cyklu miesiączkowego, a co za tym idzie - spowodowana zmianami hormonalnymi, do których podczas niego dochodzi. W drugiej fazie cyklu stężenie estrogenów wzrasta. Ich nadmiar sprawia, że całe ciało puchnie, także w obrębie piersi. Z kolei niedobór progesteronu w tym samym czasie powoduje obrzęki i zwiększoną tkliwość - szczególnie piersi. Cykliczny ból piersi najczęściej pojawia się u młodych kobiet i znika bez leczenia przed menopauzą.

Z kolei mastodynia niecykliczna (niezależna od cyklu miesiączkowego) najczęściej dotyczy kobiet między 30. a 50. rokiem życia, a także tych po menopauzie.

Przy mastodynii niecyklicznej można podejrzewać szereg schorzeń:
-rak piersi (jednak ból piersi rzadko jest objawem tej choroby),
-ropień sutka,
-martwica tłuszczowa piersi,
-rozszerzenie przewodów mlecznych,
-torbiele piersi,
-zapalenie sutka (mastitis),
-choroba Mondora (zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych ściany klatki piersiowej),
-zespół napięcia przedmiesiączkowego.

Również noszenie nieodpowiednio dobranej bielizny, karmienie piersią czy ciąża mogą być przyczyną mastodynii. Powodują ją także niektóre leki (etynyloestradiol w tabletkach antykoncepcyjnych, spironolakton - lek moczopędny).

Jak zdiagnozować bolesność sutka (mastodynię)?

Samobadanie piersi to jedno z podstawowych badań, dzięki któremu samodzielnie można stwierdzić zmiany w obrębie biustu. Aby prawidłowo je wykonać, należy stanąć wyprostowanym przed lustrem i dokładnie obejrzeć piersi z każdej strony. Następnie pełną dłonią należy dotykać piersi w koło, przesuwając dłoń aż do brodawki. Koniecznie trzeba zwrócić uwagę na wszelkiego rodzaju zmiany, które nie były wyczuwalne przy poprzednim samobadaniu. Kobieta, która zna swoje piersi od wielu lat, jest w stanie powiedzieć lekarzowi czy dany guzek wyczuwa "od zawsze", czy też jest to świeżo znaleziona zmiana, wymagająca dokładniejszej diagnostyki. Mimo że w większości przypadków przyczyna bólu piersi nie jest groźna, trzeba o nim poinformować ginekologa. Każda zmiana w piersi, z lub bez dolegliwości bólowych, powinna być zweryfikowana przez lekarza posiadającego doświadczenie w diagnostyce i leczeniu guzów piersi. Ustali on przyczynę bólu a w razie potrzeby skieruje na odpowiednie badania diagnostyczne i wprowadzi odpowiednie leczenie. Najczęściej wykonywanymi badaniami są badania poziomu hormonów, mammografia, USG i biopsja (w przypadku zdiagnozowania guza piersi).

Jak zapobiegać bolesności sutka (mastodynii)?

Regularne samobadanie piersi jest niezwykle istotne w profilaktyce chorób piersi. Dzięki niemu można wykryć np. nowotwór we wczesnym stadium, co znacznie zwiększa szansę na jego pełne wyleczenie. Kobieta, która regularnie bada swoje piersi, zna je od lat i od razu jest w stanie wyczuć, czy pojawił się guzek, którego nie było wcześniej. Ponadto dla kobiet, które karmią piersią, z pomocą mogą przyjść różnego rodzaju kremy i maści na sutki oraz preparaty do pielęgnacji biustu. Ich użycie utrzymuje prawidłowe nawodnienie, co zapobiega pękaniu brodawek. Dzięki temu ból podczas karmienia jest mniej dotkliwy.

Leczenie bolesności sutka (mastodynii)

Przy mastodynii cyklicznej pacjentce podaje się leki, których celem jest zablokowanie działania hormonów z grupy estrogenów na receptory piersi. Są to leki hormonalne, np. gestageny, bromokryptyna, tamoksyfen, jak i niehormonalne, np. NLPZ, olej z wiesiołka, leki odwadniające, witamina A, witamina E oraz witaminy z grupy B. Szczególnie zaleca się przyjmować magnez. Suplementy magnezu spożyte w drugiej połowie cyklu miesiączkowego (zwykle 2 tygodnie przed kolejnym okresem) zmieszają cykliczny ból piersi, a także inne objawy PMS - zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Nie bez znaczenia jest również dieta. Przede wszystkim z jadłospisu należy wykluczyć potrawy i napoje zawierające kofeinę i teofilinę (kawę, herbatę czarną i zieloną), a także kakao, czekoladę, napoje typu cola oraz tzw. napoje energetyzujące. Należy także zmniejszyć ilość tłuszczu w diecie.

Przy mastodynii niecyklicznej leczenie zależy od przyczyny schorzenia.