leki-orange

Czy przy antybiotyku można wychodzić na słońce?

Poznaj antybiotyki przeciwwskazane przy opalaniu się

Pewnie słyszeliście o tym, że po zażyciu niektórych leków nie powinno się opalać. To prawda, gdyż istnieją pewne substancje lecznicze, które mogą wywołać fotowrażliwość. Do tej grupy należą antybiotyki. Po których antybiotykach nie powinniśmy wychodzić na słońce? Czy wszystkie antybiotyki uczulają na słońce? Wszystkiego dowiecie się z poniższego artykułu.

Antybiotyki a słońce — czy istnieje między nimi zależność?

Niektóre substancje lecznicze, w tym antybiotyki, mają taką właściwość, że wywołują szereg chemicznych zmian w skórze, co w kontakcie ze słońcem, prowadzi do pojawienia się wysypki, zaczerwienienia i podrażnień. Reakcję określa się mianem fotowrażliwości lub fotosensytyzacji [1].

Fotowrażliwość możemy podzielić na dwa rodzaje:

  • Fotouczulenie, które jest reakcją alergiczną i zwykle nie pojawia się natychmiast po kontakcie z promieniowaniem UV. Reakcje skórne bardzo często pojawiają się dopiero kilka dni, np. po opalaniu się, dlatego czasami można tego nie powiązać z działaniem leku.
  • Fototoksyczność, czyli reakcja spowodowana nadwrażliwością komórek skóry na promieniowanie UV. Ten rodzaj fotowrażliwości występuje najczęściej. Efekty skórne pojawiają się dość szybko – nawet do kilku godzin po ekspozycji [1,2].

Antybiotyk a opalanie

W trakcie terapii niektórymi antybiotykami powinniśmy zrezygnować z opalania. Reakcje fotowrażliwości mają to do siebie, że nie zawsze mogą wystąpić. Prawdopodobieństwo wystąpienia podrażnień jest większa po niektórych antybiotykach, a mniejsza po innych. Czasami bywa tak, że dana osoba doświadczyła reakcji skórnej podczas jednej terapii, ale wysypka nie pojawiła się po kontakcie ze słońcem w trakcie drugiej terapii w innym okresie. To całkowicie normalne i może się tak stać [1].

Jeśli chodzi o antybiotyki i opalanie to zawsze powinniśmy być ostrożni.

Antybiotyk a solarium

A jak wygląda sytuacja w trakcie zażywania antybiotyku i chodzenia na solarium? Czynnikiem fotouczulającym jest promieniowanie UV. Z tego względu nie ma znaczenia czy się opalamy, czy korzystamy z solarium. Nieprzyjemne podrażnienia skóry i poparzenia mogą wystąpić po opalaniu, jak i po solarium [1].

Które antybiotyki są niebezpieczne na słońcu?

Czy po każdym antybiotyku nie można wychodzić na słońce? Na szczęście nie. Tylko niektóre związki mają potencjał fotosensytyzujący.

Beta-laktamy

Jeśli chodzi o antybiotyki beta-laktamowe, to niebezpieczne w kwestii ekspozycji na słońce są:

  • ceftazydym (Ceftazidime MIP Pharma),
  • cefotaksym (Cefotaxim-MIP, Biotaksym) [2].

Ceftazydym zwiększa podatność na poparzenia słoneczne, czyli sprawia, że nawet w niewielkim słońcu, przez krótki czas, można nabawić się poparzenia. Cefotaksym może spowodować pojawienie się niebezpiecznym zmian skórnych związanych z zaburzeniem krążenia żylnego i pojawienia się pajączków [2].

Powyższe antybiotyki w większości przypadków stosuje się tylko w lecznictwie szpitalnym.

Amoksycylina

A co z najbardziej popularnym antybiotykiem z tej grupy, czyli amoksycyliną? Występuje ona w lekach, takich jak Amotaks, Ospamox, Hiconcil lub w połączeniu z kwasem klawulanowym, np. w Augmentin, Taromentin czy Ramoclav?

Amoksycylina nie ma potwierdzonej działałności fototoksycznej lub fotouczulającej, dlatego jest antybiotykiem bezpiecznym podczas opalania się.

Tetracykliny

Antybiotyki z grupy tetracyklin mogą wywołać bardzo poważne reakcje fototoksyczne. Do takich leków należy doksycyklina (Unidox Solutab, Efracea, Doxycylinum TZF), po której może pojawić się paląca wysypka, rumień liszajowaty lub fotoonycholiza. Niebezpieczna w kontakcie ze słońcem jest też tetracyklina (Pylera, Tetracyclinum TZF), po której może dojść do pokrzywki, pseudoporfirii i fotoonycholizy. Tetracyklina dostępna jest także w preparach do stosowania na skórę, na które również trzeba uważać [2].

Fluorochinolony

Antybiotyki z grupy fluorochinolonów mogą doprowadzić do poważnym podrażnień skórnych z powodu fotouczulenia oraz fototoksyczności [2].

W przypadku fluorochinolonów bardzo dużo leków daje niepożądane reakcje ze słońcem. Poniższy diagram prezentuje potencjał fototoksyczny – od najsłabszego, do najmocniejszego.

Moksyfloksacyna < Ofloksacyna < Norfloksacyna < Levofloksacyna < Cyprofloksacyna [2]

Trimetoprim

Pomimo tego, że trimetoprim nie jest antybiotykiem a chemioterapeutykiem, to warto zwrócić uwagę na niego w kwestii reakcji fotowrażliwości. Po terapii lekami z trimetoprimem nie powinniśmy się opalać ani chodzić do solarium, bo może to wywołać podrażnienia skóry. Trimetoprim znajdziemy w produktach, takich jak Biseptol, Bactrim Forte, Urotrim [1,2].

Jakie antybiotyki mogą wywoływać fotouczulenie?

Czy przy antybiotyku można wychodzić na słońce?

Co robić, jeśli jesteśmy w trakcie antybiotykiem z powyższej listy? Czy musimy całkowicie unikać słońca, a najlepiej nie wychodzić z domu? Czy przy antybiotyku można wychodzić na słońce?

Podczas terapii takimi lekami wskazana jest ostrożność. Jeśli to możliwe nie powinniśmy przebywać w pełnym słońcu między 10:00 a 16:00, czyli wtedy, kiedy promieniowanie UV jest najsilniejsze. Jeśli nie mamy innej możliwości, to powinniśmy osłonić skórę ubraniem, np. założyć koszulę z długim rękawem i długie spodnie. W przypadku kiedy pewnych części ciała nie da się osłonić (np. twarz), to powinniśmy zastosować krem z filtrem (minimum 30 SPF, a najlepiej 50 SPF) [1].

Pamiętajmy też, że promieniowanie UV nie jest wydzielane tylko przez słońce lub lampy w solarium. Uważajmy podczas zabiegów fizjoterapeutycznych, w których także używa się lamp UV.

Ile dni po antybiotyku można się opalać?

Na sam koniec pozostaje pytanie: “Ile dni po antybiotyku można się opalać?”. Kiedy będziemy bezpieczni i wolni od ewentualnej reakcji niepożądanej? Bardzo trudno odpowiedzieć na to pytanie, gdyż wiele zależy od zewnętrznych czynników. Dla bezpieczeństwa przyjmijmy okres 2 tygodni od zakończenia kuracji antybiotykiem. W tym okresie korzystajmy z filtrów UV.

Omawiane produkty
Podsumowanie