Czosnek na przeziębienie, wirusy i cholesterol - który preparat wybrać?

Czosnek pospolity – (Allium sativum L.) to roślina często spotykana w kuchni jako przyprawa. W lecznictwie wykorzystuje się cebulę czosnku w sproszkowanej postaci lub jako wyciąg [1]. 

Na co pomaga czosnek?

• wspomaga układ odpornościowy;
• wykazuje działanie przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze (jest nazywany naturalnym antybiotykiem);
• nieznacznie obniża ciśnienie tętnicze krwi;
• pomaga utrzymać prawidłowe stężenie cholesterolu we krwi [1,2].

Czytaj więcej: Czosnek-naturalny antybiotyk

Jakie składniki aktywne posiada czosnek?

Czosnek zawiera około 2 tysięcy składników czynnych. Tymi, które nadają roślinie charakterystyczny zapach oraz odpowiadają za większość właściwości leczniczych, są organiczne związki siarki. Powstają podczas rozkładu alliny pod wpływem enzymów. Są przede wszystkim to allicyna, ajoen, sulfidy allilowe, sulfidy propylowe. Enzymy zaczynają przekształcać allinę kiedy główka czosnku zostaje zmiażdżona. Powstałe w ten sposób związki mają silne działanie antybakteryjne. W wyniku działania tych związków roślina otrzymuje właściwości antybiotyczne. Innymi składnikami, jakie zawiera czosnek, są witaminy (C, B1, B2, PP, A) oraz związki mineralne takie jak: wapń, żelazo, miedź, magnez, nikiel, kobalt, chrom, selen, german [3,4].

Czosnek – naturalny antybiotyk?

Przede wszystkim za działanie bakteriobójcze odpowiadają związki siarki, które powstają podczas rozkładu alliny. Badania dowiodły, że roślina wykazuje działanie wobec wielu bakterii zarówno Gram-dodatnim, jak i Gramm-ujemnym. Zauważono działanie na takie gatunki jak Salmonella, Eschericha, Staphylococcus, Streptococcus, Clostridium, Mycobacterium tuberculosis. W dodatku czosnek jest w stanie zlikwidować bakterie oporne na antybiotyki, takie jak Staphylococcus aureus. Bakterie zazwyczaj nie są w stanie wytworzyć oporności przeciwko związkom siarki występującym w czosnku. W badaniach in vitro dowiedziono, że roślina ma działanie przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i przeciwrobacze [3,5].

Różnice w składzie czosnku

Czosnek można spożywać pod wieloma postaciami. Jednak mogą się one różnić zawartością substancji. Niżej tabela porównująca zawartość związków siarki:

Przeciwwskazania i działania niepożądane

Czosnek posiada właściwości antyagregacyjne, w związku z tym jego stosowanie nie jest bezpieczne dla osób zażywających leki powodujące rozrzedzenie krwi, takie jak Acard, Polocard, Plavix czy Warfin. Może również powodować hamowanie aktywności cytochromów wątrobowych, więc zażywając leki metabolizowane przez wątrobę, należy zachować szczególną ostrożność. Najczęściej spotykanym działaniem niepożądanym jest nieświeży oddech, występujący zwłaszcza po spożyciu świeżej rośliny. U niektórych osób mogą pojawić się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego [3,6].

Czy można stosować tabletki z czosnkiem podczas ciąży?

Brakuje danych potwierdzających bezpieczeństwo stosowania tych preparatów w okresie ciąży, dlatego nie zaleca się ich stosowania podczas ciąży, bez konsultacji z lekarzem. Nie zaleca się również ich stosowania w okresie karmienia piersią. Związki siarkowe czosnku przechodzą do mleka matki powodując zmianę jego zapachu [1,7].

10 sposobów na wzmocnienie odporności

Które tabletki z czosnkiem wybrać?

Tabletki czosnkowe – produkty lecznicze 

Alliofil 30 tabletek

• 1 tabletka zawiera 200 mg sproszkowanej cebuli czosnku i 53,5 mg sproszkowanego liścia pokrzywy
• dorośli 3 razy dziennie po 1 tabletce (maksymalnie przez 6 miesięcy);
• jest stosowany profilaktycznie i wspomagająco w łagodnych infekcjach górnych dróg oddechowych [8].

Tabletki z czosnku Labofarm 60 tabletek 

• 1 tabletka zawiera 300 mg cebuli czosnku;
• lek jest stosowany profilaktycznie  2-3 razy dziennie po 1-2 tabletki, a w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych 2 tabletki 3-4 razy dziennie;
• preparat może być stosowany w profilaktyce miażdżycy, w łagodnych postaciach hiperlipidemii i hipercholesterolemii, w zapobieganiu starczym zmianom naczyń krwionośnych oraz w początkowym okresie infekcji górnych dróg oddechowych [9].

Suplementy diety. Czosnek w kapsułkach – jaki wybrać?

Alitol 48 kapsułek

• 1 kapsułka zawiera 270 mg olejowego ekstraktu z czosnku;
• dorośli mogą stosować 1-2 kapsułki 3 razy dziennie;
• może być stosowany pomocniczo we wspieraniu funkcjonowania układu odpornościowego i profilaktycznie w stanach osłabienia i wyczerpania organizmu [10].

Alliofil forte 30 kapsułek 

• 1 kapsułka zawiera 350 mg czosnku pospolitego (Allium sativum) i 50 mg pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica);
• może być stosowany przez osoby dorosłe 1-2 kapsułki na dobę;
• suplement wspomaga odporność i może być stosowany wspomagająco w infekcji górnych dróg oddechowych [11]. 

Czosnek Forte bezzapachowy Oleofarm 60 kapsułek

• 1 kapsułka zawiera  15 mg maceratu olejowego z czosnku, co odpowiada 825 mg, standaryzowany na 0,3 mg alliiny;
• dzieci powyżej 6 roku życia stosują 1 kapsułka dziennie, a dorośli 2 kapsułki dziennie;
• preparat wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, pracę serca i utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi [12].

DOZ PRODUCT Czosnek bezzapachowy forte 90 kapsułek

• 1 kapsułka zawiera 3 mg ekstraktu z czosnku DER 200:1, 570 mg w przeliczeniu na czosnek i 2,5 µg witaminy D;
• może być stosowany przez osoby dorosłe 1-2 kapsułki na dobę;
• suplement diety wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego [13].

Naturell Czosnek forte bezzapachowy 90 kapsułek

• 1 kapsułka zawiera 2 mg ekstraktu z czosnku, co odpowiada 400 mg czosnku i 100 j.m. witaminy D;
• dzieci powyżej 6 roku życia stosują 1 kapsułka dziennie, a dorośli 1-2 kapsułki dziennie;
• preparat wspomaga odporność oraz właściwy poziom cholesterolu [14].

Olimp Garlicin 30 kapsułek 

• 1 kapsułka zawiera 200 mg ekstraktu z czosnku standaryzowanego na 4 mg alicyny, 7 mg tiosulfinatów, 7 mg alliny i 7,6 mg gamma-glutamylocysteiny;
• dorośli stosują 1 kapsułkę dziennie;
• preparat wspomaga prawidłowe funkcjonowanie serca i układu krążenia, wpływa na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu i poprawia odporność [15].

Solgar Standaryzowany Czosnek 90 kapsułek

• 500 mg czosnku (Allium sativum), standaryzowanego na 0,75 mg allicyny i 5 mg alliiny;
• dorośli mogą stosować od 1 do 2 kapsułek na dobę;
• preparat wspomaga odporność,  polepsza funkcjonowanie naczyń krwionośnych, serca, wpływa korzystnie na poziom cholesterolu.

Solgar Olejek czosnkowy 100 kapsułek

• 1 kapsułka zawiera 218 mg oleju z krokosza barwierskiego i 1 mg olejku czosnkowego skoncentrowanego (z ok. 500 mg świeżego czosnku);
• stosuje się 1 kapsułkę na dobę;
• produkt wykazuje działania antywirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwzakrzepowe i przeciwmiażdżycowe oraz wzmacnia odporność organizmu.

Podsumowanie

Na rynku dostępne są preparaty z czosnkiem,  zarówno zarejestrowane leki OTC, co do jakości, których nie powinno być żadnych zastrzeżeń, oraz suplementy diety. Nie oznacza to, że na starcie należy skreślać suplementy diety. Niektóre z nich mają naprawdę ciekawe składy i standaryzowane ilości substancji czynnych. Preparaty mogą zawierać sproszkowany czosnek, suche i olejowe wyciągi albo olejek czosnkowy. Jeżeli ważne jest uniknięcie zapachu czosnku, warto wybrać preparaty zawierające bezzapachowy wyciąg. Za działanie czosnku w głównej mierze odpowiada allicyna, dlatego warto wybrać preparaty, które mają standaryzację na zawartość tej substancji czynnej.