Co to są pękające kąciki ust?
Zajady to potoczne określenie na pękające kąciki ust (ang. angular cheilitis). To dosyć popularna przypadłość, która bywa bardzo irytująca i niekomfortowa dla pacjenta. Dochodzi w niej do pojawienia się popękanej skóry w okolicach kątów warg, co powoduje ból, dyskomfort, pieczenie, a czasami nawet krwawienie. Popękana skóra tworzy rany, które mogą być trudne w gojeniu się. Kąciki ust są też narażone na ciągły ruch (np. w trakcie mówienia i jedzenia), co dodatkowo utrudnia proces.
Jakie są przyczyny pękających kącików ust?
Jednak jakie są przyczyny pękających kącików ust? Co powoduje pękanie skóry i powstawanie ran? Przyczyn jest wiele i może to być:
- Ślinienie się w nocy.
- Zmarszczki, które biegną od ust do podbródka (zmarszczki marionetkowe), szczególnie u ludzi starszych.
- Ostre warunki atmosferyczne, np. zimno i wiatr oraz przesuszona skóra.
- Różne zabiegi stomatologiczne i ortodontyczne.
- Nieprawidłowo dobrana proteza oraz brak jej higieny.
- Niedobory witamin, głównie B2, kwasu foliowego, B12, ale również cynku czy żelaza.
- Zakażenia grzybicze i inne infekcje [1].
Czy zajadami można się zarazić?
Czasami zajady bywają mylone z opryszczką warg, jednak to dwa odrębne schorzenia. Jeśli zajady nie mają podłoża bakteryjnego lub grzybiczego, to nie można się nimi zarazić.
Co na pękające kąciki ust?
Jak zostało wyżej zaprezentowane, przyczyn zajadów jest sporo. Mogą to być czynniki infekcyjne lub nieinfekcyjne. W codziennej diagnostyce nie wykonuje się, np. wymazów z okolic zajadów, aby stwierdzić podłoże stanu zapalnego. Zwykle stosuje się maści na zajady oraz witaminy. W poważniejszych przypadkach można zastosować leki, np. przeciwgrzybicze.
Wyeliminuj złe nawyki!
Jedną z częstszych przyczyn pękających kącików ust jest palenie papierosów. Ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie tego nałogu, może poprawić kondycję skóry [1].
Dbaj o nawilżenie skóry
Kolejną częstą przyczyną powstawania zajadów jest nadmiernie wysuszona skóry. W tym celu możesz stosować pomadki nawilżające i ochronne, np. Tisane Classic, Blistex, Oeparol Everyday, Regenerum.
Pamiętaj o tym szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy warunki atmosferyczne nie sprzyjają nawilżeniu skóry. Silny wiatr, mróz i promieniowanie słoneczne wpływają negatywnie na stan skóry. Jeśli wiesz, że twoje usta będą narażone na promieniowanie UV, to pomyśl o kupnie pomadki z filtrem UV.
Maść na pękające kąciki ust
W aptekach znajdziesz także specjalistyczne maści na pękające kąciki ust, czyli zajady. Należą do nich, np.:
- Zajadex;
- Maść B2 hec, na zajady;
- Lipskin;
- Cimmerin Plus;
- Actisoftin;
- Candi.
Większość z nich zawiera witaminę B2, której niedobór powoduje powstawanie zajadów. Takie preparaty to np. Zajadex i Maść B2 hec. Znajdziemy tam też ekstrakt z szałwii lekarskiej, która działa przeciwzapalnie i łagodzi podrażnienia.
Tabletki na zajady
Przyczyną pękających kącików ust są niedobory witamin. W tym celu można stosować tabletki na zajady, które w swoim składzie mają, np. witaminę B2. Będą to takie preparaty, jak:
- Zajavit;
- Vitaminum B2 hec;
- Zajatek APTEO;
- Vitaminum B2 TEVA;
- Kompleksy z witaminami z grupy B.
Leki na zajady
Czasami preparaty dostępne bez recepty mogą być niewystarczające, szczególnie wtedy, kiedy zajady mają podłoże bakteryjne lub grzybicze.
Podłoże grzybicze
Najczęściej stosuje się nystatynę w formie zawiesiny (np. Nystatyna Teva, Nystatin TZF, Nystapol). Nystatynę na zmiany skórne należy zwykle aplikować dwa razy na dobę [1].
Maści na pękające kąciki ust o podłożu grzybiczym dostępne są także bez recepty. Mamy tu do wyboru dwie substancje:
- Klotrimazol (Clotrimazolum Aflofarm/GSK/Hasco/Ziaja) – stosujemy trzy razy na dobę.
- Ketokonazol (Nizoral) – stosowanie trzy razy na dobę.
Terapia powinna potrwać około 2 tygodnie [1].
Podłoże bakteryjne
Przy infekcjach bakteryjnych stosuje się leki, takie jak:
- Mupirocyna (Bactroban, Mupirox, Taconal).
- Kwas fusydowy (Fucidin, Fusacid).
Oba preparaty podaje się 4 razy na dobę [1].
Jeśli przyczyną zajadów jest poważna infekcja grzybicza lub bakteryjna, to czasami wymagane jest doustne podawanie antybiotyków lub leków przeciwgrzybiczych [1].
Jakie są domowe sposoby na pękające kąciki ust?
Jeśli zajady nie są bardzo intensywne, to można pomyśleć o domowych sposobach na pękające kąciki ust. Co w takim razie można zrobić?
Zawsze dobrym pomysłem jest dbanie o odpowiednie nawilżenie skóry warg. Dobrze może nadać się do tego oliwa z oliwek. Dobrym sposobem będzie zastosowanie najzwyklejszych maści nawilżających jak np. te z witaminą A (Retimax) albo zwykłej wazeliny.
Przyczyną pękających kącików ust są niedobory witamin. Warto włączyć do swojej diety więcej warzyw i owoców, które są naturalnym źródłem witamin i minerałów.
Wiele osób poleca również miejscowe nakładanie miodu lub propolisu. Miód ma właściwości przeciwzapalne. Będzie również odżywiał i nawilżał zmienioną chorobowo skórę, dlatego można pomyśleć o jego zastosowaniu.
