Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa

Jakie są objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa?

Typowymi objawami alergicznego nieżytu nosa są:
-wodnisty wyciek z nosa;
-kichanie (zwłaszcza seryjne);
-zatkanie nosa i gęsta wydzielina;
-przewlekły kaszel (w wyniku spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła);
-świąd nosa, często także spojówek, uszu, podniebienia lub gardła;
-upośledzenie lub (rzadko) utrata węchu.

Mogą też pojawić się objawy ogólnoustrojowe – niewielki wzrost temperatury ciała, ból głowy, światłowstręt, zaburzenia snu, koncentracji i uczenia się, obniżenie nastroju.

Charakterystyczne są również objawy ze strony oczu – łzawienie, zaczerwienienie, świąd, obrzęk powiek. Może im towarzyszyć świąd uszu i gardła. Objawy te pojawiają się pod wpływem kontaktu z pyłkami roślin, np. podczas spaceru po kwitnącym sadzie lub łące. Niektórzy chorzy uczuleni na alergeny pyłków mogą reagować na alergeny pokarmowe przypominające je budową (reakcje krzyżowe).

Objawy alergicznego nieżytu nosa wywołane roztoczami są mniej gwałtowne. Chorzy skarżą się raczej na stałe zatkanie nosa, odchrząkiwanie spływającej po tylnej ścianie gardła wydzieliny, osłabienie węchu.

Jakie są przyczyny alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa?

Do alergenów wyzwalających objawy alergicznego nieżytu nosa należą te, które dostają się do organizmu przede wszystkim drogami oddechowymi. Są to:
-pyłki roślin (czyli traw, zbóż, chwastów, drzew);
-alergeny roztoczy i karaluchów;
-zarodniki grzybów pleśniowych;
-alergeny zwierząt (czyli sierść, naskórek, wydaliny i wydzieliny niektórych zwierząt).

Objawy ANN mogą również wywoływać czynniki drażniące, czyli dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza czy detergenty.

Jak zdiagnozować alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa?

Niekiedy lekarz podczas badania organizmu może wykryć zmiany mogące być wynikiem alergicznego nieżytu nosa. Podejrzenie tej choroby potwierdzają dodatnie wyniki wykonanych przez alergologa testów skórnych z alergenami wziewnymi lub, rzadziej, oznaczenie miana swoistych IgE.

Czasem lekarz może skierować pacjenta do laryngologa na konsultację, podczas której lekarz może wykonać rynoskopię przednią i endoskopię nosa, a także w razie konieczności skierować pacjenta na dodatkowe badania obrazowe takie, jakie jak np. tomografia komputerowa.

Jak zapobiegać alergicznemu zapaleniu błony śłuzowej nosa?

-Unikanie ekspozycji na dym tytoniowy (dzieci i kobiety ciężarne).
-Swoista immunoterapia alergenowa zmniejsza ryzyko rozwoju alergii na kolejne alergeny wziewne oraz ryzyko rozwoju astmy atopowej.
-Karmienie niemowląt piersią przez ≥3 pierwsze miesiące życia – niepewne, czy zapobiega rozwojowi alergii.
-Wyeliminowanie lub ograniczenie ekspozycji na alergeny zawodowe (występujące w miejscu pracy).

Leczenie alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa

Unikanie kontaktu z alergenami – najtrudniejsze jest to w przypadku alergii na pyłki roślin w okresie pylenia. Jedynym wyjściem jest unikanie wychodzenia z domu około południa gdy jest najwyższe stężenie pyłków, przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, unikanie otwierania okien. W przypadku wszechobecnych alergenów jak roztocza kurzu domowego należy stosować się do ogólnych, dość skutecznych zasad zmniejszających ilość kurzu w domu – a poprzez to liczbę alergenów.

Leczenie farmakologiczne – najczęściej stosowane są leki przeciwhistaminowe, głównie II generacji. W porównaniu do I generacji nie dają uczucia senności, można je stosować zarówno doraźnie jak i przewlekle (choć stosowane regularnie dają lepszy efekt). Skutecznie zmniejszają główne męczące objawy jak: świąd okolicy nosa i gardła, kichanie czy wyciek wydzieliny z nosa.

Aby szybko znieść uczucie blokady nosa, stosuje się leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej – alfa-adrenomimetyki (oksymetazolina, pseudoefedryna) w postaci kropli.

Jeśli te leki słabo zmniejszają objawy, kolejnym krokiem jest zastosowanie środków o działaniu przeciwzapalnym – glikokortykosteroidów donosowo. Nowoczesne preparaty dają dość szybkie uczucie poprawy, jednak na pełny efekt ich działania trzeba poczekać 7-14 dni, konieczne jest regularne przyjmowanie. Objawy niepożądane są stosunkowo rzadko obserwowane, lek działa miejscowo – ogólnoustrojowe działanie leku jest minimalne. Mimo to zwykle ogranicza się ich stosowanie do okresów zaostrzeń i przy zaniku objawów powoli się je odstawia.

Immunoterapia – można ją rozważyć, gdy objawy utrzymują się mimo stosowania optymalnej farmakoterapii bądź gdy występują liczne działania niepożądane leków.