Produkty zawierające beta-glukan stały się bardzo popularne. Szczególnie pomocna okazała się pandemia koronawirusa Covid-19, gdzie pacjenci często poszukują preparatów podnoszących odporność organizmu. Czy składnik błonnika pokarmowego jest rzeczywiście w stanie poprawić odporność organizmu? Jakie preparaty będą najlepsze? Jak długo trzeba przyjmować preparaty z beta-glukanem?
Co to jest beta-glukan?
Beta-glukan to polisacharyd, który jest składnikiem ściany komórkowej niektórych drożdży, grzybów, bakterii czy zbóż. Występuje w postaci dwóch izomerów: 1,3-D/1,4-D oraz 1,3-D/1,6-D. Pierwszy jest rozpuszczalny w wodzie i spotykany głównie w zbożach, takich jak np. owies czy jęczmień [1]. Z kolei drugi izomer nie jest łatwo rozpuszczalny w wodzie oraz występuje w grzybach i drożdżach. Co ważne, tylko konfiguracja (1,3),(1,6) beta-glukanu ma potwierdzone działanie immunostymulujące, dlatego przy wyborze preparatu warto sprawdzić, czy producent podał nazwę izomeru. W przypadku gdy w preparacie występuje on w konfiguracji (1,3),(1,4) oznacza, że pochodzi ze zbóż i nie będzie wykazywał działania pobudzającego odporność. Ostrożność należy również zachować w przypadku, gdy producent nie podaje informacji o występujących izomerach [2].
Beta-glukan — jak działa?
Beta-glukan posiada szereg właściwości pozytywnie wpływających na ludzki organizm. Najważniejsze właściwości 1,3-D/1,6-D beta-glukanu to:
- działanie immunostymulujące;
- obniżanie poziom glukozy we krwi;
- regulacja pracy jelit;
- obniżanie poziomu cholesterolu we krwi;
- łagodzenie podrażnień i odbudowa błony śluzowej przewodu pokarmowego;
- zmniejszanie łaknienia [3,4].
Beta glukan dla dzieci. Czy warto go stosować?
Beta-glukan może być przyjmowany przez dzieci zarówno wraz z pożywieniem, jak i poprzez suplementację preparatami dostępnymi w aptece. Oprócz podnoszenia odporności korzystnie wpływa na rozwój fizyczny i sprawność umysłową dziecka. Nie powinno się jednak przekraczać jego zalecanych dawek, bo może doprowadzić to do zmniejszenia wchłaniania innych składników odżywczych. W następstwie może to pogorszyć rozwój fizyczny dziecka [3].
Beta glukan — jakie są przeciwwskazania? Kto nie powinien go używać?
Beta-glukan uznawany jest za bezpieczną substancję. Nie ma zbyt licznych informacji o działaniach niepożądanych spowodowanych jego przyjmowaniem i przeciwskazaniach. Przyjęcie jego zbyt dużej ilości może prowadzić do biegunki. Beta-glukan jest również przeciwwskazany u osób po przeszczepach oraz borykających się z chorobami tarczycy. Dodatkowo nie należy go również łączyć z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi np. kwasem acetylosalicylowym (zaburzenia żołądkowo-jelitowe). Nie ma również wystarczających badań na temat jego stosowania w ciąży i podczas karmienia piersią. Z tego względu nie należy go wtedy stosować [5].
Beta-glukan — w czym występuje?
W Polsce nie ma zarejestrowanego leku zawierającego beta-glukan. Dostępnych jest za to wiele preparatów z beta-glukanem zarejestrowanych jako suplementy diety lub środki spożywcze. Z tego względu bardzo ważne jest dokładne sprawdzenie i wybranie preparatu, który ma szansę zapewnić nam efekt, jakiego oczekujemy. Można spotkać preparaty w postaci kapsułek, tabletek, syropów czy płynów. Wybrane preparaty zawierają:
Beta glukan — syropy
- Imunoglukan P4H — zawiera 10 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu z boczniaka ostrygowatego i 10 mg witaminy C w 1 ml syropu;
- Solbetan — w 1 ml syropu zawiera 10 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu z drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae i 5 µg witaminy D;
- Alpikol — zawiera standaryzowany do 85% zawartości 1,3-D/1,6-D beta-glukanu (5 mg) z drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae oraz standaryzowany do 10% zawartości polifenoli (4 mg polifenoli, 40 mg wyciągu) wyciąg z owoców bzu czarnego Sambucus nigra i 3 mg wyciąg z pelargonii afrykańskiej Pelargonium sidoides w 1 ml syropu;
- Imoxia — płyn zawiera 10 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu z drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae i 10 µg witaminy D w 1 ml objętości.
Kapsułki z beta-glukanem
- Imunit Forte — w 1 kapsułce zawiera 100 mg beta-glukanu pozyskiwanego z drożdży piwnych Saccharomyces cerevisiae (1,3-D/1,6-D beta-glukan) i 10 µg selenu;
- Imunoglukan P4H — zawiera 100 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu z boczniaka ostrygowatego i 100 mg witaminy C w 1 kapsułce.
Tabletki z beta-glukanem
- Solgar 1,3 glukany — 1 tabletka zawiera 200 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu pozyskanego z koncentratu ścian komórkowych drożdży;
- Immuno Up — każda tabletka zawiera 200 mg 1,3-D/1,6-D beta-glukanu z drożdży piekarniczych oraz 50 mg laktoferyny.
Gdzie naturalnie występuje beta-glukan?
Beta-glukan jest rodzajem błonnika, który występuje naturalnie w wielu źródłach roślinnych, grzybach i niektórych organizmach. Oto kilka przykładów miejsc, w których można znaleźć beta-glukan:
- Owies;
- Jęczmień;
- Grzyby;
- Drożdże;
- Warzywa: marchew, brokuły i dynia;
- Algi morskie.
Jak długo stosować preparaty z beta-glukanem?
Przyjmowanie preparatów z beta-glukanem przynosi najwięcej korzyści gdy jest długotrwałe. Kilkukrotne podanie ich nie przyniesie pożądanego efektu. Producent leku Immunoglukan zaleca przyjmowanie syropu przez minimum okres 2-3 miesięcy. Dopiero po upływie tego czasu możemy liczyć na wzmocnienie odporności. Dotyczy to również pozostałych preparatów z beta-glukanem takich jak Solbetan czy Imunit Forte.
Jaki preparat z beta-glukanem wybrać?
Jak widać, większość producentów podaje, z czego został pozyskany beta glukan. Ułatwia to rozpoznanie, czy mamy do czynienia z działającym izomerem. Niestety praktycznie wszystkie wyciągi nie są standaryzowane na zawartości beta-glukanu, a przynajmniej nie są podane takie informacje. Ze względu na ten fakt ciężko określić ile faktycznie beta-glukanu znajduje się w preparacie. Niektóre preparaty mają również inne składniki, co może być pomocne (nie należy przekraczać ich zalecanych dawek, np. przyjmując inne preparaty je zawierające). Wybór najlepszego preparatu nie jest łatwy i zależy od wielu czynników, np. kto będzie go stosował, np. dziecku łatwiej podać syrop, czy potrzebne są od razu inne składniki? A może jakiegoś preparatu nie powinno się przyjmować, bo np. suplementujemy już jakiś jego składnik? Zawsze należy jednak sprawdzić źródło pochodzenia beta-glukanu oraz jego dawkę.
