Zapalenie jelita grubego – co to za choroba?
To obszerne zagadnienie, w skład którego wchodzi kilka różnych jednostek chorobowych o różnej etiologii – różnych przyczynach i mechanizmach powstawania. Pomimo tego, dolegliwości występujące w różnego rodzaju stanach zapalnych bywają podobne. Zapalenie jelita grubego określa proces zachodzący w obrębie jelita grubego, nie wskazując na jego przyczynę, ponieważ stan zapalny toczący się w obrębie jelita grubego może mieć różnorodne podłoże: infekcyjne czy autoimmunologiczne. Często zdarzają się sytuacje, w których etiologia stanu zapalnego nie jest znana, co sprawia ogromne trudności we właściwym rozpoznaniu choroby. Dane epidemiologiczne wskazują, że zachorowalność na nieswoiste choroby zapalne jelit rośnie, a szczyt zachorowalności przypada pomiędzy 20 a 40 rokiem życia [1].
Jakie są przyczyny zapalenia jelita grubego?
Jak wspomniano wyżej, zapalenie jelita grubego to ogólne pojęcie dla grupy chorób związanych z tym odcinkiem przewodu pokarmowego. Do najczęściej występujących zapaleń jelita grubego zaliczamy:
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
- niedokrwienne zapalenie jelita grubego;
- mikroskopowe zapalenie jelita grubego;
- infekcyjne zapalenie jelita grubego;
- choroba Leśniowskiego-Crohna.
Jakie są leki na zapalenie jelita?
Leczenie farmakologiczne to leczenie przewlekłe, którego celem jest zahamowanie rozprzestrzeniania się procesu zapalnego. W tym celu używa się: preparatów kwasu aminosalicylowego (mesalazyna, sulfasalazyna – preferowana u osób, u których równocześnie występują dolegliwości stawowe), glikokortykosteroidy (stosowane najczęściej
w umiarkowanym i ciężkim rzucie choroby), leki immunosupresyjne/immunomodulacyjne (azatiopryna, 6-merkaptopuryna – stosowane w celu podtrzymania remisji choroby
i w przypadku braku efektu leczniczego użytych sterydów lub ich nietolerancji) [2].
Jaki antybiotyk w zapaleniu jelita grubego?
Antybiotykoterapia jest konieczna w leczeniu niektórych stanów zapalnych jelita grubego np. w przypadku rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego. To zakażenie wywoływane przez gram dodatnią bakterię Clostridium difficile. Przyczyną choroby są przetrwalniki tej bakterii, które kiełkują w jelicie grubym, namnażają się i uwalniają toksyny (toksynę A i toksynę B), czego efektem jest uciążliwa wodnista biegunka (nawet do 20 biegunek w ciągu dnia) oraz uszkodzenie ścian jelita. Antybiotykami stosowanymi w leczeniu rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego o etiologii Clostridium difficile są: wankomycyna, metronidazol, fidaksomycyna [3].
Co jeszcze łagodzi objawy zapalenia jelita grubego?
Przedstawione wyżej leki dostępne są jedynie „na receptę”. Nie znaczy to jednak, że nie ma żadnych leków „bez recepty”, których użycie może pomóc w łagodzeniu uciążliwych objawów związanych z zapaleniem. Do najnowszych leków należy np. Iberogast (lek w postaci płynu doustnego). Mechanizm jego działania to pobudzenie perystaltyki jelit i relaksacja mięśni gładkich przewodu pokarmowego czego efektem jest uczucie ulgi w bólu, w tym bólu związanym z uporczywymi wzdęciami. Innym preparatem możliwym do zastosowania jest Ibesan (zawierający naturalną glinkę mineralną), który zapobiega występowaniu biegunek oraz redukuje wzdęcia, za sprawą simetikonu, który rozbija zgromadzony w jelitach gaz. Preparatem również skutecznym, zawierającym w swoim składzie maślan sodu (sól sodową kwasu masłowego) jest Debutir. Maślan sodu bierze udział w trawieniu, ale ponadto posiada działanie przeciwzapalne. Aby preparat przyniósł pożądane efekty, należy przyjmować go przez dłuższy czas.
