Skąd się bierze podrażnione podniebienie?
Podrażnienia podniebienia najczęściej są wynikiem spożywania zbyt ciepłych posiłków. W wyniku tego powstaje poparzenie, które w zależności od tego jak jest rozległe, może goić się nawet ponad tydzień. Podrażnienia mogą powstać także w wyniku wystąpienia aft. Są to drobne owrzodzenia występujące w obrębie jamy ustnej, których przyczyna nie jest do końca wyjaśniona. Podejrzewa się, że mogą powstawać w wyniku niedoborów witaminowych oraz zakażeń bakteryjnych.
Kolejną przyczyną występowania podrażnień są urazy mechaniczne, najczęściej występują u osób starszych w wyniku ucisku protezy na podniebienie.
Podrażnienia wywołane wyżej wymienionymi przyczynami goją się same, zdarza się jednak, że przyczyną dolegliwości są zakażenia grzybicze jamy ustnej, lub nowotwory. To dowodzi jedynie temu, że nawet podrażnienie podniebienia warto konsultować z lekarzem, ponieważ im wcześniejsza prawidłowa diagnostyka schorzenia, tym większe szanse na całkowite wyleczenie i brak powikłań [1].
Podrażnione i bolesne podniebienie: jak leczyć?
Poparzone podniebienie zazwyczaj goi się samoistnie, niestety wiąże się to z dokuczliwymi dolegliwościami, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. W przypadku podrażnień mówimy o silnym bólu, występującym nie tylko przy okazji jedzenia oraz picia, ale także mówienia, czy jakiegokolwiek ruchu językiem. W związku z tym w leczeniu podniebienia skupiamy się na poznaniu przyczyny występujących dolegliwości oraz eliminacji bólu.
Znieczulenie miejscowe
W celu łagodzenia bólu stosujemy preparaty znieczulające miejscowo zawierające lidokainę lub benzokainę. Znajdziemy je w postaci żeli do stosowania w jamie ustnej (Dentinox N, Bobodent), tabletek do ssania (Orofar Max, Gardimax) i aerozoli (Gardimax). Stosowanie tego typu preparatów znieczula całą powierzchnię jamy ustnej i gardła, przez co przynosi natychmiastową ulgę w bólu.
Środki przeciwzapalne
Kolejną grupą preparatów są środki przeciwzapalne, których zastosowanie znacznie przyspiesza proces gojenia się podrażnień. W aptece znajdziemy preparaty na bazie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych do płukania jamy ustnej:
- Diklofenak (Glimbax);
- Benzydamina (Hascosept).
W przypadku podrażnień podniebienia, jeśli nie ma przeciwwskazań w postaci alergii, ciąży czy chorób przewlekłych można zastosować ziołowe preparaty do płukania, lub pędzlowania jamy ustnej:
- Dentosept (koszyczek rumianku, liść szałwii, kłącze tataraku, ziele mięty pieprzowej, ziele tymianku działanie przeciwzapalne, kora dębu działanie ściągające, przyspieszające gojenie, ziele arniki hamowanie krwawienia, benzokaina działanie znieczulające);
- Azulan (koszyczek rumianku działanie przeciwzapalne);
- Salviasept (liść szałwii działanie przeciwzapalne).
Środki powlekające
W leczeniu podrażnień podniebienia można pomocniczo stosować preparaty tworzące powłokę na zmianach w jamie ustnej. Takie działanie powoduje przyspieszenie gojenia oraz unika dodatkowego podrażnienia bolących miejsc przez przyjmowany pokarm. Preparaty, które mają takie właściwości, można znaleźć w aptece pod nazwami: Dezaftan żel, Anaftin.
Jakie są domowe sposoby na podrażnione podniebienie?
Jeśli masz podrażnione podniebienie, istnieje kilka domowych sposobów, które możesz wypróbować. Jednym z domowych sposobów jest picie ciepłej wody z dodatkiem miodu, co pomaga złagodzić ból. Sok z aloesu ma także łagodzące właściwości, a jego picie pomaga zredukować podrażnienie w jamie ustnej, w tym na podniebieniu. Ważne jest, aby korzystać z czystego, naturalnego soku z aloesu bez dodatku cukru ani sztucznych składników. Dobrym sposobem jest także ssanie kostek lodu. Zimno spowoduje znieczulenie bolących miejsc. Warto pamiętać, że nie powinno się podawać lodu w kostkach dzieciom, ponieważ zachodzi ryzyko zadławienia. Ostatnim sposobem jest płukanie ust herbatą rumiankową, co również pomaga złagodzić ból i podrażnienie.
Koniecznie jednak pamiętaj, że w przypadku utrzymującego się lub nasilającego podrażnienia należy skonsultować się z lekarzem, by uzyskać prawidłową diagnozę i leczenie. Domowe sposoby nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Warto korzystać z nich z ostrożnością i w razie wszelkich wątpliwości skonsultować się z lekarzem przed przystąpieniem do stosowania jakichkolwiek domowych sposobów [1].
Kiedy pójść do lekarza z podrażnionym i bolącym podniebieniem?
W większości przypadków podrażnione podniebienie jest łagodne i samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni. Jednak istnieją sytuacje, w których warto skonsultować się z lekarzem:
- Jeśli podrażnienie podniebienia utrzymuje się dłużej niż kilka dni i nie znika samoistnie.
- Jeśli podrażnienie jest bardzo bolesne i znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.
- Jeśli oprócz podrażnionego podniebienia występują inne objawy takie jak gorączka, ból gardła, trudności przy połykaniu lub zmiany na podniebieniu [2].
Co jeść przy bolącym podniebieniu? Jakich potraw unikać?
Przy podrażnionym podniebieniu zaleca się spożywanie łagodnych, miękkich i łatwostrawnych potraw. Dobrze jest wybierać pokarmy, które nie powodują dalszego podrażnienia. Można spożywać zupy (na przykład kremy warzywne), purée lub miękkie owoce.
Ważne jest również unikanie potraw i napojów, które mogą dalej drażnić podniebienie, takich jak pikantne, ostre, kwaśne lub słone potrawy. Należy również unikać napojów gazowanych, alkoholu, ostrej żywności, gorących napojów, a także żywności bardzo twardych lub chrupiących.
Jakie mogą być powikłania podrażnionego podniebienia?
Podrażnione podniebienie może prowadzić do różnych powikłań, w zależności od przyczyny podrażnienia. Najczęstsze powikłania podrażnionego podniebienia to:
- Ból, pieczenie, swędzenie i dyskomfort w jamie ustnej.
- Opuchlizna.
- Trudności w jedzeniu i piciu.
- Infekcje wtórne: istnieje ryzyko infekcji wtórnych przez bakterie lub grzyby.
- Powikłania związane z leczeniem: W niektórych przypadkach, leczenie podrażnionego podniebienia może prowadzić do działań niepożądanych, takich jak reakcje alergiczne lub negatywne skutki uboczne leków.
Jak zapobiegać podrażnieniom podniebienia? 5 wskazówek
Istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc zapobiec podrażnieniom podniebienia:
- Unikaj spożywania potraw i napojów o wysokiej temperaturze;
- Ogranicz spożycie pikantnych potraw;
- Unikaj potraw i napojów, które mogą powodować reakcje alergiczne, jeśli jesteś na nie uczulony;
- Dbaj o higienę jamy ustnej, regularnie szczotkuj zęby i używaj nici dentystycznej;
- Unikaj tytoniu i alkoholu.
