Co sprawia, że sosna jest szeroko wykorzystywana?
- Olejek sosnowy – Oleum Pini silvestris. Otrzymywany jest podczas destylacji pędów jak również igieł sosnowych (rzadziej). W jego skład wchodzi m.in. alfa i beta-pinen oraz borneol i felandren. Działa przede wszystkim wykrztuśnie (np. w syropie z sosny), ale ma również działanie bakteriobójcze oraz rozkurczowe.
- Olejek terpentynowy – Oleum Terebinthinae. Terpentynę otrzymuje się podczas destylacji żywicy sosnowej lub oparów drewna. W jej skład wchodzi alfa i beta-pinen jak też kamfen i cymen. Pozostałością po destylacji żywicy sosnowej jest kalafonia — Calaphonium, w której skład wchodzą kwasy żywiczne.
- Dziegieć sosnowy — Pix liquida Pini. Otrzymywany jest podczas suchej destylacji drewna sosnowego. Zawiera gwajakol, krezol jak też węglowodory aromatyczne i kwasy żywicze.
Zastosowanie sosny:
Olejek sosnowy działa bakteriobójczo, przeciwskurczowo i wykrztuśnie, dlatego stosowany jest zewnętrznie do inhalacji w nieżytach nosa, gardła oraz krtani i oskrzeli. W schorzeniach górnych dróg oddechowych służy również jako dodatek do kąpieli leczniczych. Kąpiele takie można stosować również w różnego rodzaju dermatozach i zmianach skórnych.
Działanie bakteriobójcze olejku odnosi się do drobnoustrojów t.j.: gronkowce, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, jak również Pseudomonas aeruginosa, Candida albicans oraz Salmonella typhimurium i in.
Syrop z sosny wykazuje działanie wykrztuśne. Od lat Sirupus Pini compositum, jest bardzo popularny, szczególnie w okresie przeziębień. Zarówno wiosenne pąki sosny zwyczajnej (Gemmae Pini), jak i młode pędy (Turiones Pini), zawierają olejek eteryczny, który oprócz wspomnianego działania wykrztuśnego i moczopędnego, wykazuje też działanie napotne. Oprócz olejków eterycznych w pędach i pączkach można znaleźć: kwasy diterpenowe, pochodne kwasów sabinowego i juniperowego oraz związki goryczki. Ponadto jest również witamina C.
Olejek sosnowy ma zastosowanie w preparatach zwiększających diurezę i działających rozkurczowo na przykład Fitolizyna pasta oraz Rowatinex krople.
Terpentyna ma działanie antyseptyczne i powoduje łagodne przekrwienie skóry oraz ułatwia wchłanianie związków w niej rozpuszczonych. Z tego względu, można ją znaleźć w preparatach takich jak: Neo-Capsiderm.
Składniki olejku terpentynowego t. j. kamfen i alfa- pinen, nie drażnią błon śluzowych przewodu pokarmowego. Z tego względu, są jednym ze składników preparatów żółciopędnych i przeciwskurczowych na przykład: Terpichol Plus.
Dziegieć sosnowy z uwagi na działanie antyseptyczne, jest stosowany schorzeniach skóry. Można go znaleźć m.in. w szamponach leczniczych na przykład Paraderm.
Jak zrobić syrop sosnowy? Przepis
Pędy sosny mogą mieć zastosowanie nie tylko w przemyśle farmaceutycznym. Można je z powodzeniem zastosować do zrobienia syropu z sosny „domowej” roboty.
Składniki:
- 750 g młodych pędów sosny,
- 750 g cukru trzcinowego nierafinowanego lub białego,
- 1 szklanka miodu,
- 1,2 l wody.
Wykonanie:
Pędy sosny zwyczajnej przede wszystkim należy oczyścić z brązowych łusek (nie myć) i pokroić na mniejsze części. Następnie umieścić w naczyniu i zasypać połową cukru. Naczynie przykryć i odstawić na 6 godz. W tym czasie należy zamieszać naczyniem kilka razy. Po 6 godzinach, wsypać pozostałą część cukru i zalać gorącą wodą. Całość wymieszać i zagotować, jednak po doprowadzeniu do wrzenia zdjąć z kuchenki i odstawić na 4 godz..
Po tym czasie syrop można odcedzić. Następnie naczynie z odcedzonym syropem umieścić w drugim naczyniu z wodą. W takiej kąpieli wodnej, syrop gotować na wolnym ogniu tak długo, aż płyn zacznie gęstnieć i nabierze barwy herbaty. Do tak przygotowanego syropu z sosny, ostatnią czynnością będzie dodanie miodu. Pamiętać należy, że miód nie zachowuje swoich właściwości w wysokich temperaturach, dlatego też syrop po kąpieli wodnej, trzeba wystudzić do temperatury ok. 40 OC.
Przechowywanie:
Tak przygotowany i rozlany do butelek syrop z sosny „domowej” roboty, powinien być przechowywany w chłodnym miejscu lub w lodówce.
Dawkowanie:
- dzieci powyżej 6 r. ż. – 1 łyżeczka 2 x dziennie
- dorośli 1 łyżeczka 4 x dziennie.
Na co zwracać uwagę stosując syrop sosnowy „domowej” roboty?
Mimo iż syrop wykonany w domu, nie zawiera kodeiny, tak jak na przykład Sirupus Pini compositus zakupiony w aptece, nie powinien być stosowany u chorych na astmę. Również kobiety w ciąży chcące stosować syrop sosnowy zrobiony samodzielnie, powinny przed jego zastosowaniem zasięgnąć porady lekarza.
