Czym jest karnozyna?
Karnozyna (określana również jako L-karnozyna czy β-alanylo-L-histydyna) powstaje w wyniku syntezy z aminokwasów β-alaniny oraz L-histydyny. Jest to więc dipeptyd, który występuje w organizmie ludzkim. Jego poziom wraz z wiekiem się zmniejsza, co jest jedną z wielu przyczyn starzenia się. Za rozpad karnozyny do β-alaniny i L-histydyny odpowiada enzym — karnozynaza.
Jakie właściwości ma karnozyna?
Karnozyna ma następujące właściwości lecznicze:
- antyoksydacyjne — działa przeciwutleniająco poprzez eliminację wolnych rodników;
- antyglikacyjne — eliminuje toksyczne produkty np. aldehydy powstałe w procesie glikacji, które zaburzają homeostazę komórek;
- buforujące — pozwala zachować odpowiednią równowagę kwasowo-zasadową np. w mięśniach;
- chelatujące jony metali — usuwa toksyczne metale z organizmu.
Karnozyna — na co pomaga?
W związku z wymienionymi wyżej działaniami karnozyna ma szereg potencjalnych działań prozdrowotnych. Do najważniejszych należą m.in.:
- działanie neuroprotekcyjne — związane z właściwościami antyoksydacyjnymi i chelatującymi, zmniejsza szansę wystąpienia wielu chorób neurologicznych, jak choroby Parkinsona, Alzheimera czy udary;
- zmniejsza powikłania występujące w przebiegu cukrzycy, takie jak makroangiopatie, retinopatie, nefropatie czy mikroangiopatie (są one związane ze stresem oksydacyjnym i glikozylacją);
- krople do oczu zawierające karnozynę są stosowane w przypadku stanów zapalnych siatkówki, rogówki, zmętnienia ciała szklistego, jaskry czy zaćmy;
- ma korzystny wpływ na łagodzenie objawów choroby wrzodowej poprzez wspieranie bariery nabłonkowej przewodu pokarmowego czy działanie bakteriostatycznie wobec Helicobacter pylori;
- ma również dobry wpływ na układ sercowo-naczyniowy, polepszając kurczliwość mięśnia sercowego czy spowalniając procesy miażdżycowe;
- jest również stosowana przez osoby uprawiające sporty, ponieważ zwiększa odporność mięśni na zmęczenie, regeneruje je po wysiłku i zmniejsza w nich ilości kwasu mlekowego.
Karnozyna — gdzie występuje?
Karnozynę można spotkać głównie w mięsie zwierzęcym i rybim. Aby zwiększyć jej poziom w organizmie, należy przyjmować produkty bogate w jej składniki, czyli histydynę i beta-alaninę. Histydyna w większych ilościach występuje w tłustych rybach, czerwonym mięsie wołowym i wieprzowym, żółtych serach czy nasionach roślin strączkowych. Z kolei w β-alaninę bogate są m.in. mięso wołowe, wieprzowe i drobiowe, ryby, jaja, mleko czy rośliny strączkowe.
Karnozyna i przeciwwskazania do stosowania. Kiedy nie wolno jej stosować?
Karnozyna występuje naturalnie w organizmie. Niemniej jednak część pacjentów powinna zachować ostrożność przed jej użyciem. Najważniejszym przeciwwskazaniem do jej użycia jest uczulenie na nią, ciąża oraz karmienie piersią. Z lekarzem powinny się skonsultować osoby, które chcą ją podawać dzieciom. Dodatkowo, ze względu na obniżanie poziomu glukozy we krwi, cukrzycy powinni zachować szczególną ostrożność podczas jej suplementacji.
Jakie skutki uboczne może powodować karnozyna?
Stosowanie karnozyny jest stosunkowo bezpieczne (zgodnie z zaleceniami). Najczęściej raportowanymi, potencjalnymi działaniami niepożądanymi, które występowały podczas doustnego stosowania karnozyny, było zaburzenie krzepnięcia krwi czy hamowanie transglutaminazy we krwi. Co ważne, nie powoduje ona interakcji z innymi lekami czy suplementami, dlatego można ją stosować bez obawy o to zjawisko. Warto jeszcze odnotować, że stosowane przez osoby ćwiczące suplementy zawierające β-alaninę, mogą powodować niegroźne dla zdrowia parestezje, czyli uczucie mrowienia skóry.
Najlepsza karnozyna — przegląd preparatów. Co kupisz w aptece?
L-karnozyna CarnoLife kapsułki, suplement diety
Skład
- 1 kapsułka zawiera 400 mg CarnoLife L-karnozyny.
Stosowanie
- Należy stosować 1 kapsułkę 2 razy dziennie (dorośli).
Wskazania
- Uzupełnienie niedoboru organizmu w karnozynę.
O produkcie
- clean label, czyli kapsułki z tym produktem zawierają jedynie składniki aktywne, bez substancji wiążących, wypełniaczy, substancji poślizgowych i innych dodatków;
- może być stosowana przez wegetarian (kapsułka wegetariańska Vcaps®);
- suplementu diety nie powinny przyjmować kobiety w ciąży, karmiące piersią, jak również dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia.
Swanson L-karnozyna kapsułki, suplement diety
Skład
- 1 kapsułka zawiera 500 mg Right Age® Carnosine (L-karnozyny).
Stosowanie
- Osoby dorosłe mogą stosować 1 kapsułkę dziennie.
Wskazania
- Suplementacja diety w L-karozynę.
O produkcie
- tylko 1 kapsułka dziennie;
- produkt nie zawiera dodatków do żywności, takich jak barwniki, aromaty, czy substancje wypełniające;
- suplement diety nie jest odpowiedni dla kobiet będących w ciąży i karmiących piersią oraz osób poniżej 18 roku życia.
Ciekawym produktem zawierającym karnozynę są krople do oczu. Nie są one obecne dostępne w Polsce w oficjalnej dystrybucji, przez co nie można ich kupić w aptekach. Są dostępne na wszelkiego rodzaju portalach aukcyjnych. Należy tutaj jednak przestrzec, że kupowanie tego typu produktów poza apteką może być groźne dla zdrowia. Należy unikać tego typu zakupów w podejrzanych miejscach.
Can-C Krople na Zaćmę
Skład
- Krople do oczu zawierają 1% N-alfa-alacetylo-karnozyny.
Stosowanie
- Należy je zakraplać po 2 krople do jednego lub obu oczu dwa razy dziennie.
Wskazania
- Producent wskazuje, że produkt jest w stanie zredukować, zahamować, a nawet wyleczyć objawy zaćmy starczej. Ich potencjalne zastosowanie najlepiej jednak omówić z lekarzem.
O produkcie
- po otwarciu krople przechowywać w lodówce i zużyć w ciągu 30 dni po otwarciu;
- efekty powinny być zauważalne po stosowaniu od 3 do 5 miesięcy.
Podsumowanie
Karnozyna jest dipeptydem składającym się z aminokwasów beta-alaniny i histydyny. Jej najwyższe stężenia jest obserwowane w mięśniach i mózgu. Stosowanie karnozyny może poprawić wydolność fizyczną organizmu, działa ochronnie na komórki (chroni przed stresem oksydacyjnym) oraz wspiera funkcje poznawcze. Z tych względów jej suplementacja jest szczególnie zalecana osobom aktywnym (można również suplementować beta-alaninę) oraz chcącym opóźnić procesy starzenia się komórek. Innym ciekawym zastosowaniem karnozyny są krople do oczu, które mogą być wykorzystywane w leczeniu zaćmy. Nie są one jednak dostępne w Polsce w oficjalnej dystrybucji, dlatego przed ich zakupem należy zachować szczególną ostrożność i skonsultować się z lekarzem.
