Anemia

Jakie są objawy anemii?

Objawy niedokrwistości to szereg różnych symptomów, które — występują wspólnie lub w dużym natężeniu. Wśród objawów niedokrwistości wyróżnia się przede wszystkim bladość skóry, choć niewiele osób wie, że towarzyszy jej najczęściej także bladość śluzówki w jamie ustnej, a także bladość spojówek. Oprócz tego w przebiegu anemii mogą pojawiać się symptomy ze strony układu oddechowego czy układu sercowo-naczyniowego, takie jak duszności, kołatanie serca, zwiększona męczliwość, a nawet zawroty głowy. Objawy anemii to także niemożność skupienia się, brak koncentracji, bóle głowy i uczucie ogólnego osłabienia organizmu.

Jakie są przyczyny anemii?

Objawy anemii nierzadko mogą być mylone ze zmęczeniem oraz stresem, a wynikać mogą m.in. z:
- szybszego i większego rozpadu erytrocytów, spowodowanego np. ich niewłaściwą budową, uwarunkowaniami genetycznymi, czy reakcją autoimmunologiczną;
- nieprawidłowej produkcji czerwonych krwinek, które może wiązać się m.in. z niedoborami niezbędnych substancji czy niepoprawnym funkcjonowaniem szpiku kostnego;
- nagłą utratą krwi, będącej następstwem np. wypadku;
- długotrwałego krwawienia, m.in. z dróg rodnych, narządu wewnętrznego lub przewodu pokarmowego;
- innych chorób, mających wpływ na produkcję erytrocytów.

Jak zdiagnozować anemię?

Diagnostyka anemii w podstawowym wymiarze obejmuje oczywiście badanie krwi (morfologię) z rozmazem, a także wywiad z pacjentem — bardzo często już na podstawie takiego procesu diagnostycznego udaje się rozpoznać niedokrwistość, a także ustalić przyczynę jej występowania (najczęściej są to niedobory). Jeśli jednak wyniki badań nie są jednoznaczne, wówczas lekarz poszerza diagnostykę niedokrwistości. Składają się na nią między innymi takie badania, jak:
- określenie liczby retikulocytów (czyli najmłodszych czerwonych krwinek) w celu określenia prawidłowości (lub nieprawidłowości) procesów wytwarzania poszczególnych składników krwi;
- badanie kału i moczu w kierunku zawartości krwi utajonej (niewidocznej gołym okiem), a także badanie bilirubiny w moczu, której poziom wskazuje na nadmierny (lub prawidłowy) rozpad krwinek czerwonych;
- badanie stężenia żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12 w organizmie;
- badanie określające liczbę przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym.

Jak zapobiegać anemii?

Podstawowym zaleceniem jest utrzymywanie diety bogatej w żelazo (spożywanie zielonych warzyw, podrobów mięsnych, gruboziarnistych kasz) oraz w witaminę C (dzięki której żelazo wchłania się lepiej). Osobom zagrożonym anemią zaleca się ograniczenie produktów mlecznych, kawy i herbaty, a także pokarmów z dużą zawartością błonnika, ponieważ mogą one powodować upośledzenie procesu wchłaniania się żelaza z przewodu pokarmowego.

Profilaktyka anemii u pacjentów zagrożonych jej wystąpieniem obejmują regularne przyjmowanie małych dawek preparatów z żelazem (dawki każdorazowo ustala lekarz prowadzący). Dotyczy to przede wszystkim osób po utracie krwi, noworodków ze stwierdzoną anemią, a także po zabiegach, kobiet w ciąży z zaobserwowanym niedoborem żelaza.

Leczenie anemii

Leczenie anemii uzależnione jest przede wszystkim od przyczyny jej zaistnienia — właśnie dlatego u każdego pacjenta terapia może wyglądać inaczej. Najczęstsze metody leczenia niedokrwistości to przede wszystkim:
- leki na anemię, czyli podawanie preparatów zawierających składniki niedoborowe w organizmie — najczęściej jest to żelazo, przy czym leki na anemię zawierają również wspomniane wcześniej kwas foliowy oraz witaminę B12 - najczęściej leczy się nimi niedokrwistość z niedoboru żelaza;
- leczenie niedokrwistości spowodowanej przebiegiem konkretnej choroby polega oczywiście na wyleczeniu choroby pierwotnej — tutaj terapia dobierana jest w zależności od schorzenia powodującego niedokrwistość;
- w razie potrzeby, leczenie anemii odbywa się wraz z przetoczeniem krwi lub przeszczepem szpiku (przy anemiach związanych z nieprawidłowościami w obrębie szpiku kostnego, a także z nowotworami szpiku).

Domowe sposoby leczenia anemii, opierają się głównie na włączeniu do diety pokarmów bogatych w żelazo hemowe i żelazo niehemowe (pochodzenia zwierzęcego i roślinnego). Leczenie anemii powinno przebiegać pod obserwacją lekarza.